ایران در فناوری و نوآوری در رتبه 72 جهانی قرار گرفت: گزارش UNCTAD
طبق گزارش کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد تجارت و توسعه (UNCTAD) در سال 2025، ایران در میان کشورهای با درآمد متوسط بالا قرار دارد و در میان 166 کشور، رتبه 72 را کسب کرده است. این کشور نسبت به سال 2022، یک پله در رتبه‌بندی خود بهبود یافته است.
UNCTAD، 17 نوع فناوری را به عنوان فناوری‌های مرزی معرفی کرده است که شامل موارد زیر می‌شود:
- هوش مصنوعی
- اینترنت اشیاء
- داده‌های کلان
- 5G
- چاپ سه‌بعدی
- روباتیک
- فناوری پهپاد
- سلول‌های خورشیدی
- انرژی خورشیدی متمرکز
- زیست‌سوخت‌ها
- بیوگاز و بیوماس
- انرژی بادی
- هیدروژن سبز
- خودروهای برقی
- نانوتکنولوژی
- ویرایش ژن
گزارش فناوری و نوآوری در سال 2025: هوش مصنوعی فراگیر برای توسعه به بررسی چشم‌انداز پیچیده هوش مصنوعی پرداخته و هدف آن کمک به تصمیم‌گیرندگان برای طراحی سیاست‌های علمی، فناوری و نوآوری است که پیشرفت‌های فناوری را شامل شود.
این گزارش خواستار هوش مصنوعی است که انسان را در اولویت قرار دهد و از طریق همکاری جهانی شکل بگیرد که در آن همه کشورها نظرات خود را بیان کنند. گزارش سه نقطه کلیدی را شناسایی کرده است: زیرساخت، داده و مهارت‌ها، که به ارائه یک دیدگاه اجتماعی-اقتصادی گسترده در مورد هوش مصنوعی کمک می‌کند و نیازها و سیاست‌ها برای ترویج صنعتی‌سازی پایدار و نوآوری را تحلیل می‌کند.
زیرشاخص‌های آمادگی برای فناوری‌های مرزی در سال 2025 نشان می‌دهد که بهترین رتبه ایران در زیرشاخص تحقیق و توسعه (رتبه 35 جهانی) است.
در زیرشاخص مالی، رتبه کشور از 62 در سال 2022 به 56 در سال 2025 بهبود یافته است. اما در زیرشاخص‌های دیگر مانند مهارت‌ها و تأسیس فناوری اطلاعات و ارتباطات، رتبه آن از 74 و 78 در سال 2022 به 82 و 94 در سال 2025 کاهش یافته است.
GII 2024: ایران در تولید فناوری و پیچیدگی کسب‌وکار بالا می‌رود
طبق گزارش سال 2024 از شاخص جهانی نوآوری (GII)، رتبه جمهوری اسلامی ایران در خروجی دانش و فناوری و همچنین پیچیدگی کسب‌وکار از 55 و 117 در سال 2023 به 49 و 110 در سال 2024 بهبود یافته است.
علاوه بر این، رتبه کشور در پیچیدگی بازار و زیرساخت نیز با دو پله بهبود، از 19 و 97 در سال 2023 به 17 و 95 در سال 2024 رسیده است.
با این حال، رتبه ایران در خروجی خلاق، تحقیق انسانی و سرمایه، و همچنین نهادها نسبت به سال 2023 کاهش یافته است.
شاخص جهانی نوآوری، اقتصادهای پیشرو جهان را بر اساس قابلیت‌های نوآوری آن‌ها رتبه‌بندی می‌کند. طبق گزارش امسال، ایران در میان کشورهای منطقه آسیای مرکزی و جنوبی دومین رتبه را دارد که نسبت به دو سال گذشته تغییر نکرده است.
هند و قزاقستان به ترتیب رتبه‌های اول و سوم را کسب کرده‌اند.
ایران در میان 38 اقتصاد گروه با درآمد متوسط پایین، رتبه 5 را به دست آورده است که نسبت به رتبه 2023 (6) بهبود یافته است.
با این حال، رتبه کشور در میان 133 اقتصاد موجود در GII 2024 از 62 در سال 2023 به 64 در سال جاری کاهش یافته است.
کشور سوئیس با کسب امتیاز 67.5 برای چهارده سال متوالی در گزارش GII 2024 به رتبه اول دست یافته است و به دنبال آن سوئد و ایالات متحده با امتیازهای 64.5 و 62.4 در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
طبق نسخه 2024، در چهار سال گذشته (2020-2024)، بازه اطمینان آماری برای رتبه‌بندی ایران در GII 2024 بین رده‌های 56 و 80 بوده است.
ایران در خروجی‌های نوآوری (48) عملکرد بهتری نسبت به ورودی‌های نوآوری (85) در سال 2024 داشته است.
گزارش منتشر شده توسط سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) نشان می‌دهد که ایران در رتبه اول در بازار سرمایه و علائم تجاری به ثبت رسیده قرار دارد.
