ایران و برنامه توسعه سازمان ملل، یادداشت تفاهم برای حفظ تالاب‌ها را تمدید کردند
مدیریت منابع آبی و حفاظت از اکوسیستم‌های طبیعی از جمله دغدغه‌های اصلی در ایران به شمار می‌رود. در این راستا، وزارت محیط زیست و برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) با امضای یک یادداشت تفاهم سه‌ساله، همکاری خود را برای حفظ پروژه‌های تالاب‌های ایرانی گسترش داده‌اند.
این یادداشت تفاهم توسط شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و آیشانی مداگاندا-لبه، نماینده موقت UNDP در ایران در جلسه‌ای که روز سه‌شنبه در استان بوشهر برگزار شد، امضا شد.
پروژه حفاظت از تالاب‌های ایرانی (CIWP) که در سال 2005 راه‌اندازی شد، نقش مهمی در حفظ تالاب‌های هدف ایران با استفاده از رویکرد مدیریت مبتنی بر اکوسیستم ایفا کرده است. در این جلسه، استفان پریزنر، هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل در ایران، اظهار داشت که این یادداشت تفاهم و تمدید آن از مهم‌ترین ارکان حفاظت از تالاب‌ها در نقشه‌راه سازمان ملل به شمار می‌رود.
ایران در تاسیس کنوانسیون رامسر نقش کلیدی ایفا کرده و این کنوانسیون یکی از اولین توافقنامه‌های بین‌المللی در زمینه توسعه پایدار است. او افزود: “ما با یک بحران زیست‌محیطی سه‌گانه شامل تغییرات اقلیمی، بحران تنوع زیستی و آلودگی هوا مواجه هستیم. سازمان ملل یک برنامه دقیق و منسجم برای حل این سه مشکل دارد.”
در حاشیه این رویداد، نقشه‌راه حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی ایران رونمایی شد.
پروژه حفاظت از تالاب‌های ایرانی
تالاب‌ها به عنوان یک اکوسیستم حیاتی شناخته می‌شوند و به کلیه‌های زمین معروف هستند. این اکوسیستم‌ها به طور طبیعی آب را تمیز کرده، از سیلاب‌ها محافظت می‌کنند، سفره‌های آب زیرزمینی را تغذیه کرده و در حفظ جریان آب سطحی در دوره‌های خشکی کمک می‌کنند.
جغرافیای ایران منحصر به فرد است و با مناظر متنوعی پر شده است. این کشور دارای تالاب‌های مختلفی است که 27 مورد از آن‌ها در کنوانسیون بین‌المللی رامسر ثبت شده‌اند.
- پروژه CIWP از سال 2005 تا 2014 به صورت اولیه توسط تأسیسات جهانی محیط زیست تأمین مالی شد.
- از آن زمان، UNDP و DOE بر روی کشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی تأکید بیشتری داشته‌اند.
- این همکاری از طریق حمایت‌های مداوم مردم و دولت ژاپن در یک دهه گذشته امکان‌پذیر شده است.
دریاچه ارومیه، که زیستگاه حیاتی برای بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری است، به عنوان محل آزمایشی اولیه برای CIWP انتخاب شد و به تدریج به تالاب‌های باختگان و شادگان و سپس به تالاب انزلی گسترش یافت.
هدف این پروژه کاهش فشار بر منابع آب محدود از طریق کشاورزی هوشمند اقلیمی و شیوه‌های آب-efficient از یک سو و ترویج تنوع درآمدها و معیشت‌های پایدار برای افزایش تاب‌آوری جامعه در برابر تأثیرات تغییرات اقلیمی از سوی دیگر بود.
در دهه گذشته، از طریق CIWP، UNDP از 14,732 کشاورز در 269 روستا حمایت کرده است. این حمایت منجر به کاهش میانگین 30 درصدی در مصرف آب آبیاری در مکان‌های آزمایشی حوضه دریاچه ارومیه و کاهش 27.7 درصدی در تالاب‌های باختگان و شادگان شده است.
در این مناطق، این پروژه همچنین تولید محصولات کشاورزی را به میزان 22.5 درصد افزایش داده و ورودی‌های شیمیایی مانند کودها و سموم را بیش از 25 درصد کاهش داده است. این تلاش‌ها به طور قابل توجهی کیفیت محصول و عملکرد کشاورزی را در حوضه دریاچه ارومیه و همچنین در تالاب‌های باختگان و شادگان بهبود بخشیده است.
علاوه بر این، برای تسهیل دسترسی تولیدکنندگان محلی به بازارهای دیجیتال، 11 مینی هاب دیجیتال در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی ایجاد شد. این هاب‌ها به عنوان نقاط اتصال عمل کرده و به تولیدکنندگان محلی کمک می‌کنند تا محصولات خود را بسته‌بندی، بازاریابی و در پلتفرم‌های دیجیتال ثبت نام کنند.
تجربه نشان می‌دهد که ارائه روش‌های جایگزین برای معیشت‌های وابسته به تالاب‌ها می‌تواند در نهایت فشار را کاهش داده و این اکوسیستم‌های ارزشمند و تنوع زیستی که از آن‌ها حمایت می‌کند، حفظ نماید.
