تکمیل ترمیم اضطراری نقش برجسته ساسانی شاه بهرام دوم
مرمت اضطراری نقش برجسته ساسانی بهرام دوم در تنگه چغان، واقع در بیشاپور، شهرستان کازرون، استان فارس به پایان رسید. این اقدام به دلیل اهمیت بالای آثار تاریخی و فرهنگی ایران انجام شد.
محمد ثابت اقلیدی، رئیس اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس، در این خصوص اعلام کرد که پس از سقوط قسمتی از نقش برجستهای که به نام «پاشه پران» شناخته میشود، تیمی از کارشناسان مرمت سنگ به کازرون اعزام شدند. وی بیان کرد: «مستندنگاری و تلاشهای مرمتی به سرعت آغاز شد.»
اقلیدی توضیح داد که قسمت آسیبدیده این نقش برجسته که در گزارشهای رسانهای به اشتباه به عنوان چماق نامیده شده بود، در سال 2011 به دست فردی که به دنبال گنج بود، تخریب شد. این نقش برجسته به قطعات کوچک و بزرگ متعددی تقسیم شد. «تلاشهای اولیه مرمت توسط متخصصان مرمت سنگ تخت جمشید در آن زمان انجام شد. با این حال، به دلیل عوامل طبیعی، این بخش دوباره خراب شد و نیاز به مرمت بیشتری داشت.»
در پروژه مرمت اخیر، تکنیکهای مدرن حفاظت و مواد جدید برای تمیز کردن، بازآرایی و مرمت این نقش برجسته استفاده شد. نقش برجسته مورد نظر در کنار چندین نقش برجسته دیگر از همین نوع قرار دارد که به عنوان یکی از ارزشمندترین کندهکاریها از دوره ساسانی شناخته میشوند.
- نقش برجستهها صحنههای مهمی را از پیروزیهای شاهان ایرانی بر امپراتوران رومی به تصویر میکشند.
- این سایت شامل شش نقش برجسته است که دو تای آنها در سمت راست ورودی و چهار تای دیگر در سمت چپ قرار دارند.
- سه تا از این نقش برجستهها پیروزی شاپور اول بر یک امپراتور رومی را نشان میدهند.
اقلیدی همچنین اظهار داشت که سایر نقش برجستهها در این سایت پیروزیهای پادشاهان ساسانی بر شورشیان و دشمنان را به تصویر میکشند، همچنین صحنههای نمادین مانند اعطای حلقه قدرت الهی توسط اهورامزدا و تسلیم اهریمن تحت اسب تازی را به نمایش میگذارند.
نقش برجسته تازه مرمت شده نشان میدهد که چگونه پادشاه یک هیئت عربی را دریافت میکند. این نقش برجسته بسیار جالب است زیرا تنها بنای ساسانی است که نشاندهنده یک سفارت است. نمایندگان به پادشاه توسط یک اشرافزاده ایرانی با شمشیر بلند آورده میشوند.
بهرام دوم، پنجمین پادشاه ساسانی ایران، پسر و جانشین بهرام اول (حکومت 271–274) بود. دوره ساسانی به لحاظ تاریخی برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. در دوره ساسانیان، هنر و معماری ایرانی دچار رونق عمومی شد.
معماری اغلب ابعاد بزرگی به خود میگرفت، بهطوری که کاخها در تیسفون، فیروزآباد و ساروزستان میان برجستهترین آثار این مجموعه به شمار میروند.
در سال 2018، مجموعهای از شهرهای تاریخی ساسانی در جنوب ایران، تحت عنوان «چشمانداز باستانشناختی ساسانی منطقه فارس» به عنوان یک سایت یونسکو ثبت شد. این مجموعه شامل هشت سایت باستانی است که در سه بخش جغرافیایی فیروزآباد، بیشاپور و ساروزستان واقع شدهاند.
سایت میراث جهانی بازتابدهنده استفاده بهینه از توپوگرافی طبیعی است و گواهی بر تأثیر سنتهای فرهنگی هخامنشی و اشکانی و هنر رومی است که بعداً تأثیر قابلتوجهی بر معماری و سبکهای هنری دوره اسلامی داشت.