احیای ریشه‌ها: فصل جدیدی در گردشگری روستایی ایران
برگزاری نخستین جشن ملی اکولودژها در تاریخ 21 مه، گردهمایی بی‌نظیری از حدود 600 مدیر اکولودژ، فعالان گردشگری و رسانه‌ها از سرتاسر کشور را به خود جذب کرد. این رویداد نه تنها یک جمع‌آوری از ذینفعان گردشگری بود، بلکه اعلامیه‌ای قوی بود که هویت فرهنگی ایران در قلب روستاهای خود زنده و شکوفا است و اکولودژها اکنون داستان‌سرایان فخرفروشی آن هستند.
به گفته سازمان‌دهندگان، جشنواره با موضوع “از دل خاک تا روح ایران” نمایانگر دنیای زنده و متنوع بومگردی‌های ایرانی است. این اقامتگاه‌ها که معمولاً به‌دست خانواده‌ها اداره می‌شوند و به شدت در جوامع محلی ریشه دارند، فرصتی منحصربه‌فرد برای مسافران فراهم می‌آورند تا زندگی روستایی واقعی، مهمان‌نوازی سنتی و دانش بومی که از نسل‌ها به ارث رسیده است را تجربه کنند.
با بیش از 3700 اکولودژ ثبت‌شده در سرتاسر کشور، جنبش بومگردی یک شبکه ملی ایجاد کرده است که نه تنها از گردشگری پایدار حمایت می‌کند بلکه به حفظ فرهنگ، توانمندسازی جامعه و توسعه روستایی نیز کمک می‌کند. در بسیاری از روستاها در این کشور باستانی، اکولودژها جان تازه‌ای به خانه‌های متروکه داده‌اند، صنایع دستی فراموش‌شده را احیا کرده و غرور محلی را دوباره زنده کرده‌اند.
فراتر از گردشگری
سخنرانان این رویداد، به‌ویژه سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، و یاور ابیری، رئیس انجمن اکولودژهای ایران، تأکید کردند که بومگردی تنها یک فعالیت اقتصادی نیست. در واقع، این یک اکوسیستم فرهنگی است. وزیر به‌خوبی بیان کرد که بومگردی “یک استخراج زنده از تمدن ایرانی” است که غذا، لباس، معماری، گویش، صنایع دستی و مهمان‌نوازی را در یک عمل پیوسته از احیای فرهنگی گرد هم می‌آورد.
برای بسیاری از روستائیان ایرانی، اکولودژها بیش از درآمد هستند—آنها دلیلی برای ماندن، بازگشت و بازسازی به شمار می‌روند. با معکوس کردن روند مهاجرت روستایی به شهری، اکولودژها شغل‌های محلی ایجاد کرده، کسب‌وکارهای کوچک را تحریک کرده و دانش سنتی که در آستانه ناپدید شدن بود را حفظ کرده‌اند.
نمادگرایی، همبستگی و چشم‌انداز مشترک
جشنواره در کرمان به اندازه‌ای نمادین بود که استراتژیک نیز بود. این رویداد ردپایی در منطقه‌ای با آثار تاریخی غنی از قلعه راین و باغ شازده تا قلعه بم و کلوت‌های کویر شهداد را گسترش داد و هدف آن نمایش تقاطع میراث، چشم‌انداز و جامعه‌ای بود که بومگردی را در این کشور وسیع تعریف می‌کند.
از نکات برجسته این رویداد، ورود یک قطار ویژه از تهران به کرمان بود که با موتیف‌های سنتی ایرانی تزئین شده بود و به گفته سازمان‌دهندگان، هدف آن نمادین کردن یک سفر فرهنگی در سراسر کشور بود.
این رویداد همچنین شامل یک نمایشگاه بین‌المللی “جاده ادویه” با غذا و فرهنگ بود که تنوع غذایی و قومی ایران را با روایت‌های گردشگری جهانی پیوند می‌زد.
به سوی صحنه جهانی
شاید مهم‌ترین نکته‌ای که از این جشنواره به دست می‌آید، پیام آن برای آینده باشد. همان‌طور که ابیری اشاره کرد، این فقط یک رویداد یادبود نیست، بلکه “آغاز یک مسیر طولانی و هدفمند به سوی شناسایی جهانی اکولودژهای ایرانی” است. ثبت رسمی روز ملی اکولودژ در تقویم ایران بیشتر از یک نماد است؛ این یک گام به سوی شناسایی نهادی، حمایت سیاستی و همکاری‌های بین‌المللی در زمینه گردشگری پایدار و مبتنی بر جامعه است.
اکولودژها به عنوان نگهبانان هویت
نخستین جشن ملی اکولودژها در ایران به‌عنوان یادآوری قوی است که گردشگری، هنگامی که در فرهنگ محلی ریشه دارد و توسط جوامع محلی هدایت می‌شود، به نیرویی قدرتمند برای بازسازی تبدیل می‌شود. بومگردی‌ها نه تنها مهمان‌نوازی را بازتعریف می‌کنند—آنها نگهبانان تداوم فرهنگی، سفیران تنوع ایرانی و کاتالیزورهای تاب‌آوری روستایی هستند.
با ادامه رشد علاقه جهانی به سفرهای معنادار و پایدار، اکولودژهای ایران ممکن است به‌عنوان مدلی ویژه برای گردشگری ظهور کنند، جایی که میراث نه تنها حفظ می‌شود بلکه دوباره تمرین می‌شود و روستاها نه تنها بقایای گذشته بلکه الگوهایی برای آینده هستند.
