افزایش 80 میلیون مترمکعبی حجم آب دریاچه ارومیه!
افزایش حجم آب در دریاچه ارومیه به یکی از موضوعات مهم محیط زیست تبدیل شده است. بر اساس گزارشها، مقدار آب این دریاچه در مقایسه با سال گذشته 80 میلیون متر مکعب افزایش یافته و به 1,630 میلیارد متر مکعب رسیده است. دریاچه ارومیه که در استان آذربایجان غربی قرار دارد، بزرگترین دریاچه غرب آسیا و ششمین دریاچه نمکی بزرگ در جهان محسوب میشود.
در ادامه به بررسی جزئیات بیشتری از وضعیت فعلی دریاچه ارومیه و تلاشهای انجامشده برای احیای آن میپردازیم.
وضعیت کنونی دریاچه ارومیه
طبق اظهارات مجید رستگاری، مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی، سطح فعلی دریاچه ارومیه به 1270.28 متر رسیده که نسبت به سال گذشته 3 سانتیمتر افزایش داشته است. همچنین، مساحت دریاچه در حال حاضر حدود 1,140 کیلومتر مربع است که در مقایسه با سال گذشته 30 کیلومتر مربع افزایش یافته است.
احیای مؤثر دریاچه ارومیه
تلاشهای بینالمللی برای احیای دریاچه ارومیه در حال انجام است. پروژهای مشترک که توسط برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) رهبری میشود و با حمایت دولت ژاپن تأمین مالی میشود، به منظور ترویج شیوههای کشاورزی پایدار و راهحلهایی برای حفاظت از دریاچه ارومیه در حال اجراست.
- امضای یادداشت تبادل بین دولت ژاپن و UNDP در تاریخ 1 دسامبر 2024.
- این پروژه از سال 2024 تا 2028 اجرا خواهد شد.
- تأکید بر کشاورزی پایدار و معیشتهای سازگار با تغییرات اقلیمی.
این پروژه به دنبال ارائه مزایای بلندمدت برای جوامع محلی و حفظ تنوع زیستی اکوسیستمهای آبی است. با این حال، دریاچه ارومیه با چالشهای قابل توجهی مواجه است، که ناشی از مصرف بیش از حد منابع آبی و تأثیرات تغییرات اقلیمی است.
چالشهای پیش روی دریاچه ارومیه
فعالیتهای کشاورزی در این منطقه به شدت در معرض کمبود آب قرار دارند و این وضعیت با تأثیرات تغییرات اقلیمی تشدید شده است. مطالعات نشان میدهد که این تغییرات اقلیمی میتواند سیستمهای کشاورزی و محیط زیست آسیبپذیر دریاچه را در آینده بیشتر مختل کند.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) با حمایت دولت ژاپن، راهحلهای فنی کشاورزی را برای افزایش کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه شناسایی کرده است که ممکن است در حفظ ذخایر بیوسفر بینالمللی مؤثر باشد.
تاریخچه و اهمیت دریاچه ارومیه
از سال 1995، دریاچه ارومیه به دلیل گسترش سریع کشاورزی در بالادست و تغییرات اقلیمی در حال کوچکتر شدن است. این نیروها دریاچه ارزشمند را به مرز نابودی نزدیک کرده و سلامت، اقتصاد، محیط زیست، صنعت و کشاورزی منطقه را در خطر قرار دادهاند.
با وجود تلاشهای برنامه ملی احیای دریاچه ارومیه و تمرکز بر احیای دریاچه از سال 2013، ادامه وضعیت بحرانی نشان میدهد که راهحلهای مدیریت پایدار باید به عنوان جوهره برنامههای عملیاتی در نظر گرفته شوند.
برنامههای جامع برای مدیریت منابع آب
به منظور مقابله با چالشهای پیش روی حوضه دریاچه ارومیه، در سال 2016، FAO برنامه «مدیریت پایدار منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه» را راهاندازی کرد که با حمایت دولت ژاپن تأمین مالی شده است.
- اجرای پروژه حسابداری آب در حوضه دریاچه ارومیه.
- شناسایی نقاط مصرفکننده آب در حوضه.
بهویژه، حسابداری آب نشان داد که کشاورزی آبی و دیم سهم قابل توجهی در تبخیر کل دریاچه دارد و بر اهمیت اقدامات صرفهجویی در مصرف آب برای احیای دریاچه تأکید میکند.
تلاشهای مستمر برای احیای دریاچه ارومیه نیازمند همکاری و همافزایی بیشتر بین نهادهای دولتی، سازمانهای غیر دولتی و جوامع محلی است تا بتوان به یک نتیجه پایدار دست یافت.