ایران در یک هفته: لرزش‌های شدید با بیش از 135 زلزله!
در هفته اول اسفند 1401، زلزله‌های متعددی در ایران به ثبت رسید. طبق گزارش‌های شبکه‌های لرزه‌نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، این زلزله‌ها به‌ویژه در استان‌های غربی و شمال‌شرقی کشور قابل توجه بودند. در این مقاله به بررسی جزئیات زلزله‌ها و وضعیت لرزه‌خیزی در ایران خواهیم پرداخت.
طی مدت 1 تا 7 اسفند 1401، 136 زلزله در سراسر کشور ثبت شد. این زلزله‌ها به تفکیک به شرح زیر هستند:
- 116 زلزله با شدت کمتر از 3 ریشتر
- 15 زلزله با شدت بین 3 تا 4 ریشتر
- 4 زلزله با شدت بین 4 تا 5 ریشتر
- 1 زلزله با شدت بین 5 تا 6 ریشتر
یکی از این زلزله‌ها با شدت 5.2 ریشتر در تاریخ 3 اسفند در شهرستان ایرانشهر واقع در استان سیستان و بلوچستان رخ داد.
استان کرمانشاه با ثبت 22 زلزله، بیشترین تعداد زلزله‌ها را داشته است. این استان به دنبال خود، استان‌های خراسان رضوی با 15 زلزله و کهگیلویه و بویراحمد با 13 زلزله را دارد.
در همین مدت، زلزله‌ای در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، البرز، زنجان، قزوین و کهگیلویه و بویراحمد ثبت نشده است.
در سال گذشته (اسفند 1402 تا اسفند 1403)، 6949 زلزله در ایران ثبت شده است. از این تعداد:
- 2268 زلزله با شدت کمتر از 2 ریشتر
- 3685 زلزله با شدت بین 2 تا 3 ریشتر
- 796 زلزله با شدت بین 3 تا 4 ریشتر
- 181 زلزله با شدت بین 4 تا 5 ریشتر
- 22 زلزله با شدت بین 5 تا 6 ریشتر
- 5 زلزله با شدت بین 6 تا 7 ریشتر
فلات ایران در ناحیه‌ای بسیار لرزه‌خیز از دنیا واقع شده است و نه تنها به خاطر زلزله‌های ویرانگر، بلکه به خاطر بلایای طبیعی دیگر شناخته می‌شود. حدود 2 درصد از زلزله‌های جهان در ایران رخ می‌دهد، اما بیش از 6 درصد از قربانیان زلزله‌های جهان در قرن بیستم از زلزله‌های ایرانی گزارش شده است. این اطلاعات نشان‌دهنده سطح بالای آسیب‌پذیری در ایران است.
دکتر مهدی زارعی، استاد زلزله‌شناسی مهندسی، اعلام کرده است که ایران از سال 1396 به یک دهه زلزله وارد شده است، زیرا فلات ایران سالانه 30 میلی‌متر در حال جمع شدن است. منطقه تنگه هرمز در جنوب ایران، بالاترین فعالیت زلزله‌ای را در این ناحیه دارد. این فعالیت به ادامه حرکت همگرا بین صفحه عربی و صفحه قاره‌ای مرکزی ایران مرتبط است.
تهران به عنوان یکی از پرخطرترین کلان‌شهرهای جهان از نظر خطر بلایای طبیعی، مانند زلزله، سیل، فرونشست، خشکسالی و رانش زمین شناخته شده است. جمعیت شبانه تهران بیش از 8,300,000 نفر است و این شهر ترکیبی از سازه‌های قدیمی و مقاوم‌نبوده و ساختمان‌های مدرن بلندمرتبه دارد که بر آسیب‌پذیری این شهر تأثیر می‌گذارد.
با توجه به شرایط جغرافیایی و لرزه‌خیزی ایران، لازم است که آمادگی‌های لازم برای کاهش آسیب‌ها و مدیریت بحران در برابر زلزله‌ها به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد. برنامه‌ریزی‌های صحیح و زیرساخت‌های مناسب می‌تواند به حفظ جان و مال مردم کمک کند.
