بازگشت ۲۹,۰۰۰ دانش‌آموز بازمانده از تحصیل به دنیای علم و دانش!
در ایران، موضوع کودکان خارج از مدرسه به یکی از چالش‌های جدی آموزشی تبدیل شده است. بر اساس آمارهای رسمی، از مجموع 152,287 کودک خارج از مدرسه در سنین 6 تا 11 سال، حدود 29,000 نفر به مدارس ملحق شده‌اند. این آمار نشان‌دهنده تلاش‌های وزارت آموزش و پرورش در راستای تحقق عدالت آموزشی است.
رحمان حکیم‌زاده، یکی از مقامات وزارت آموزش و پرورش، در این رابطه گفت: “وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ای را برای شناسایی، جذب، حمایت و نگهداری کودکان خارج از مدرسه توسعه داده است.” بر اساس آخرین گزارش‌ها، از 152,287 کودک شناسایی‌شده خارج از مدرسه، 130,000 نفر هنوز در هیچ مدرسه‌ای ثبت‌نام نکرده‌اند.
- استان‌های سیستان و بلوچستان، تهران، خراسان رضوی و خوزستان بالاترین تعداد کودکان خارج از مدرسه را دارند.
- استان‌های ایلام، سمنان، زنجان و چهارمحال و بختیاری کمترین تعداد کودکان خارج از مدرسه را به خود اختصاص داده‌اند.
از جمله عوامل اصلی که مانع از حضور کودکان در مدرسه می‌شود، می‌توان به مشکلات اقتصادی و فرهنگی، مهاجرت، فاصله از مدرسه، تعصبات خانوادگی، بیماری‌ها و حتی مرگ اشاره کرد. در برخی موارد، دانش‌آموزان به مراکز غیررسمی که به‌طور رسمی ثبت نشده‌اند، مراجعه می‌کنند.
کاهش نرخ ترک تحصیل در مدارس
طبق گزارشی که وزارت آموزش و پرورش منتشر کرده است، نرخ ترک تحصیل در دو سال اخیر کاهش یافته و از 1.97 درصد در سال تحصیلی 1401 (2022-2023) به 1.65 درصد در سال 1403 (2024-2025) رسیده است.
- نرخ ترک تحصیل در سال تحصیلی 1401-1402 به 287,617 کودک رسید.
- در این سال، نرخ ترک تحصیل در مقطع ابتدایی 0.97 درصد (87,544 دانش‌آموز)، در مقطع متوسطه اول 4.09 درصد (149,288 دانش‌آموز) و در مقطع متوسطه دوم 2.59 درصد (50,785 دانش‌آموز) بود.
در سال تحصیلی بعدی، نرخ ترک تحصیل به 1.65 درصد کاهش یافت و شامل 247,242 کودک بود که 0.91 درصد (84,001 دانش‌آموز) در مقطع ابتدایی، 3.47 درصد (130,432 دانش‌آموز) در مقطع متوسطه اول و 1.65 درصد (32,809 دانش‌آموز) در مقطع متوسطه دوم بودند.
در همین مدت، تعداد کودکان خارج از مدرسه از 902,188 به 928,729 افزایش یافت. در سال تحصیلی 1401-1402، از 902,188 کودک خارج از مدرسه، 156,835، 195,568 و 549,785 نفر در مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم بودند.
با این حال، در سال تحصیلی بعدی (سپتامبر 2023 – ژوئن 2024)، تعداد کودکان خارج از مدرسه به 928,729 نفر رسید که شامل 171,992، 198,109 و 558,628 دانش‌آموز در مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم بود.
کودکان خارج از مدرسه به کسانی اطلاق می‌شود که در یک سال تحصیلی ثبت‌نام نکرده‌اند و شامل کودکانی می‌شود که ممکن است فوت کرده، مهاجرت کرده یا دچار ناتوانی‌های شدید ذهنی باشند.
نسبت به دهه‌های گذشته، شاخص پوشش آموزشی در ایران، به ویژه در مقطع ابتدایی، بهبود یافته و به حدود 98 درصد رسیده است. با این حال، علی‌رغم این تلاش‌ها، تعداد ترک تحصیل‌ها و کودکان خارج از مدرسه نشان‌دهنده ناتوانی در دستیابی کامل به اهداف سوادآموزی است.
