بازگشت 55 اثر تاریخی قاچاق شده ایران از ترکیه به وطن
در چند ماه اخیر، 55 اثر باستانی ایرانی از کشور ترکیه به خانه بازگشتند. این آثار تاریخی که به طور غیرقانونی به ترکیه منتقل شده بودند، در اوایل ژوئن 2024 به کشور بازگردانده شدند. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران تأیید کرده است که این آثار در پایان ژانویه 2025 به ایران منتقل شده‌اند.
با هماهنگی اداره کل موزه‌ها و حمایت وزارت امور خارجه، این آثار از طریق مرز زمینی وارد ایران شدند و به اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان آذربایجان غربی تحویل داده شدند. مقامات ترکیه این آثار را در ارزروم ضبط کرده بودند. پس از تأیید کارشناسان مبنی بر تعلق برخی از این اشیاء به میراث ایرانی، تهران به طور رسمی درخواست بازگشت آنها را طبق کنوانسیون یونسکو 1970 و توافق‌نامه دوجانبه بین ترکیه و جمهوری اسلامی ایران مطرح کرد.
در ماه ژوئن، مدیر کل میراث فرهنگی و موزه‌ها، بیروت اینجکوز، اعلام کرد که ترکیه در حال انجام کارهای جامع برای مقابله با قاچاق آثار باستانی است. او گفت: “ما به یکی از کشورهایی تبدیل شده‌ایم که در زمینه بازگرداندن آثار قاچاق‌شده به کشور خود نقش‌آفرینی می‌کند. به عنوان یک کشور، ما ادعا می‌کنیم که هر اثر فرهنگی جواهر کشور خود است. باید در کشوری که متعلق به آن است، به نمایش گذاشته شود.”
اینجکوز در ادامه اشاره کرد که اشیاء بازگردانده شده شامل یک شمشیر ساسانی، 42 سکه، یک کوزه برنزی و 11 اثر از دوران برنز و اسلامی هستند.
- تعداد آثار بازگردانده شده: 55 اثر
- تاریخ بازگشت: پایان ژانویه 2025
- محل ضبط: ارزروم، ترکیه
- نوع آثار: شمشیر ساسانی، سکه، کوزه برنزی و آثار از دوران اسلامی
این اقدام نه تنها نشان‌دهنده همکاری‌های بین‌المللی در حفاظت از میراث فرهنگی است، بلکه تأکیدی بر اهمیت حفظ و نگهداری آثار تاریخی کشورها نیز می‌باشد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بازگرداندن این آثار به کشور مبدا، به تقویت هویت فرهنگی و تاریخی ایران کمک می‌کند و باید به عنوان یک الگو برای کشورهای دیگر در نظر گرفته شود.
از دیدگاه حقوقی، بازگرداندن این آثار بر اساس کنوانسیون یونسکو 1970 و توافقات دوجانبه میان کشورها صورت می‌گیرد. این رویکرد به کشورهای مختلف کمک می‌کند تا از قاچاق آثار فرهنگی جلوگیری کنند و به حفظ تاریخ و فرهنگ خود بپردازند.
با توجه به این که آثار باستانی، گنجینه‌های فرهنگی یک کشور هستند، بازگرداندن آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. این روند نه تنها به حفظ تاریخ ملت‌ها کمک می‌کند بلکه پیامی قوی از همکاری و احترام به فرهنگ‌های یکدیگر را نیز به همراه دارد.
در نهایت، بازگشت این 55 اثر باستانی به ایران، نمادی از تلاش‌های مستمر در راستای حفظ میراث فرهنگی و تاریخی کشور است. این تحولات می‌تواند به جذب گردشگران و پژوهشگران در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران کمک کند و نشان‌دهنده غنای فرهنگی این سرزمین باشد.
