بررسی منظم: کلید حفظ سلامت کلیهها
برای حفظ سلامت کلیهها و پیشگیری از سرطان کلیه، انجام غربالگری منظم، رعایت دستورالعملهای تغذیهای و پرهیز از رفتارهای پرخطر روشهای مؤثری هستند. به گفته یک مقام وزارت بهداشت، آگاهیرسانی در مورد این نکات میتواند به کاهش آمار ابتلا به بیماریهای کلیوی کمک کند.
90 درصد از موارد سرطان کلیه در مراحل اولیه بدون علامت باقی میمانند که این موضوع اهمیت انجام غربالگری منظم را دوچندان میکند. محمدعلی امیرزگار در روز جهانی کلیه که هر سال در 13 مارس برگزار میشود، این نکته را مطرح کرد. این روز به هدف آموزش عموم و سیاستگذاران در مورد سلامت کلیه، پیشگیری و درمان بیماریهای کلیوی برگزار میشود و نیاز فوری به استراتژیهای جهانی برای مقابله با بیماریهای کلیوی را مورد تأکید قرار میدهد.
امیرزگار افزود: “سرطان کلیه ممکن است با استفاده از سونوگرافی و آزمایش ادرار تشخیص داده شود، به ویژه پس از مراجعه به پزشک به دلیل علائمی مانند توده در ناحیه کلیه، خون در ادرار و درد در ناحیه پهلو یا شکم.”
عوامل رفتاری مانند مصرف سیگار، قلیان و تریاک با افزایش خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارند. از دیگر عوامل خطر عمده برای بیماریهای کلیوی میتوان به دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و چاقی اشاره کرد. بنابراین، رعایت رژیم غذایی سالم میتواند بهطور قابل توجهی خطر ابتلا را کاهش دهد.
غربالگری کلیه از دوران جنینی تا سنین بالا ضروری است. برخی از سرطانهای کلیه، مانند تومور ویلمز، در کودکان شایعتر هستند. به همین دلیل، آزمایشهای غربالگری مانند سونوگرافی و آزمایش ادرار در همه سنین توصیه میشود.
هزینه این آزمایشها بسیار کمتر از هزینه درمان سرطان در مراحل پیشرفته است و میتواند جان بیماران را نجات دهد. امیرزگار در ادامه به روشهای درمانی این بیماری اشاره کرد و گفت: تودههای کلیوی میتوانند خوشخیم یا بدخیم باشند. در صورت تشخیص زودهنگام، تودههای بدخیم میتوانند با جراحی حذف شوند. با این حال، شیمیدرمانی، ایمونوتراپی و پرتودرمانی روشهای مورد استفاده برای درمان سرطان کلیه در مراحل پیشرفته هستند.
تغییر سبک زندگی به سمت سالم، مشارکت در ورزش منظم، حفظ وزن سالم، مدیریت استرس، داشتن آرامش روان و پرهیز از مصرف سیگار و مواد مخدر، به همراه انجام آزمایشهای منظم، بهترین راهها برای پیشگیری از سرطان کلیه هستند.
بیماری مزمن کلیه (CKD) در حال حاضر تقریباً 850 میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. اگر این بیماری به موقع شناسایی و درمان نشود، میتواند به نارسایی کلیه منجر شود که عوارض شدید و مرگ زودرس را به همراه دارد. پیشبینی میشود که تا سال 2040، CKD به پنجمین عامل از دست رفتن سالهای عمر تبدیل شود، که نیاز فوری به استراتژیهای جهانی برای مقابله با بیماریهای کلیوی را نشان میدهد.
روز جهانی کلیه در سال 2025 تحت شعار “آیا کلیههای شما سالم هستند؟ – تشخیص زودهنگام، حفظ سلامت کلیه” برگزار میشود. سیاستهای تشخیص زودهنگام برای افراد در معرض خطر باید به طور جهانی اجرا شود تا هزینههای مراقبتهای بهداشتی مرتبط با نارسایی کلیه را کاهش دهد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
پزشکان عمومی و کارگران بهداشتی در خط مقدم باید آموزش ببینند تا تستهای CKD را به مراقبتهای روزمره برای جمعیتهای پرخطر ادغام کنند، حتی زمانی که زمان و منابع محدود است. آزمایش CKD باید در برنامههای موجود جامعه (به عنوان مثال، برنامههایی که به سلامت مادران، HIV، سل و سایر بیماریهای غیرواگیر میپردازند) ادغام شود تا هزینهها کاهش یابد و کارآیی افزایش یابد.
آزمایش همچنین ممکن است خارج از محیطهای پزشکی، مانند تالارهای شهر یا بازارها، بسته به مقررات محلی و منابع موجود انجام شود. تلاشها همچنین باید بر افزایش آگاهی عمومی، ترویج سلامت و اجرای برنامههای آموزشی که بیماران را توانمند میسازد، متمرکز شود.