برنامه سازمان ملل برای افراد دارای معلولیت در ایران: پیشرفت‌های معنادار و تحول‌آفرین
در سال 2023، برنامه‌ای برای افراد دارای معلولیت به همت سازمان ملل اسلامی ایران راه‌اندازی شد که با همکاری سازمان بهداشت جهانی (WHO)، صندوق کودکان سازمان ملل (UNICEF) و صندوق جمعیت سازمان ملل (UNFPA) به موفقیت‌های چشمگیری در بهبود کیفیت زندگی این افراد دست یافت. این برنامه به منظور بهبود خدمات جامع و فراگیر با آموزش 410 حرفه‌ای و کارکنان جبهه‌ای در زمینه‌های آموزش کودکان در سنین اولیه، سلامت روان، پاسخ به بحران و سازمان‌های ملل، به توسعه مهارت‌های آن‌ها کمک کرد.
برای نخستین بار در ایران، یک تمرین زلزله در یک مدرسه ویژه برای کودکان دارای ناتوانی‌های حرکتی انجام شد. علاوه بر این، راهنماهای جدیدی برای آماده‌سازی در برابر بلایا برای کودکان مبتلا به اوتیسم، مشکلات شنوایی و ناتوانی‌های جسمی معرفی شد که استاندارد جدیدی برای کاهش خطرات جامع به وجود آورد.
بر اساس تلاش‌های قبلی، در سال 2021، سازمان ملل اتاق‌های ایزوله را در 30 مرکز در 13 استان تأسیس کرد، 13 راهنمای کاهش خطر توسعه داد و 150 مراقب را آموزش داد که در نهایت به بیش از 7000 نفر از افراد مسن و افراد دارای معلولیت کمک کرد. در سال 2024، مطالعه‌ای که توسط سازمان ملل انجام شد نشان داد که این مداخلات تأثیرات مثبتی بر آماده‌سازی در برابر شیوع بیماری‌ها، کاهش عفونت‌ها، بهبود مراقبت‌ها و کاهش هزینه‌ها داشته است.
به منظور ترویج استقلال و تحرک، 1,099 نفر از افراد دارای ناتوانی شدید از خانوارهای کم‌درآمد در سیستان و بلوچستان—از جمله 32 درصد زنان و 18 درصد پناهندگان—تکنولوژی‌های کمکی ضروری مانند صندلی چرخ‌دار، واکر و عصاهای نابینایی دریافت کردند. همچنین، آن‌ها به وسایل روزمره زندگی مانند صندلی‌های توالت قابل حمل و تخته‌های انتقال دسترسی پیدا کردند که به بهبود عملکرد روزانه و کیفیت زندگی آن‌ها کمک کرد.
برای بهبود فرصت‌های آموزشی، یک دستگاه برجسته‌نگار بریل برای وزارت آموزش و سازمان آموزش ویژه تهیه شد که امکان دسترسی 2,500 دانش‌آموز دارای مشکلات بینایی به مواد آموزشی جامع را فراهم کرد. این مداخله 30 درصد از نیاز ملی کل را پوشش داد.
توانمندسازی اقتصادی همچنان یکی از محورهای اصلی بود و 135 زن دارای معلولیت در کرمان و کهگیلویه و بویراحمد آموزش‌های حرفه‌ای دریافت کردند. در میان آن‌ها، 20 زن در دوره‌های تخصصی آموزش تجارت الکترونیک از طریق یک مشارکت نوآورانه تحت رهبری سازمان ملل با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و بخش خصوصی شرکت کردند و به این ترتیب فرصت‌های شغلی و کارآفرینی خود را گسترش دادند.
تأثیر تحریم‌ها بر افراد دارای معلولیت
علی‌محمد قادری، رئیس سابق سازمان بهزیستی، در نوزدهمین جلسه کنفرانس کشورهای طرف قرارداد کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (CRPD) گفت که ایران تمام تلاش خود را برای بهبود و گسترش خدمات لازم برای افراد دارای معلولیت در راستای چارچوب کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت به کار خواهد گرفت.
این کنفرانس از 12 تا 13 ژوئن 2024 در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شد.
او گفت: “با وجود این واقعیت که تحریم‌های ظالمانه‌ای که ایالات متحده و بسیاری از کشورهای غربی بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل کرده‌اند، به طور قابل توجهی هزینه‌های اولیه اقلام توانبخشی و خدمات تخصصی را افزایش داده و توان اقتصادی افرادی را که این خدمات را دریافت می‌کنند، تحت تأثیر قرار داده است.”
قادری افزود: “احترام به افراد دارای معلولیت و تلاش برای ایجاد فرصت‌های برابر برای آن‌ها همیشه بخشی از آموزه‌های دینی و ملی ما و همچنین برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران بوده است. یکی از اقدامات مهمی که برای حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت انجام داده‌ایم، تصویب قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت است.”
