تلفات رانندگی نگران‌کننده در ایران: بحران جدی در امنیت جاده‌ها
ایران همچنان با یک بحران جدی ایمنی جاده‌ها مواجه است، با تعداد نگران‌کننده‌ای از مرگ و میرها و صدمات ناشی از حوادث ترافیکی. محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، آموزش پزشکی و درمان ایران، اعلام کرد که بیش از ۲۰ هزار نفر در سال گذشته در حوادث جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند و ۳۰۰۰ نفر دیگر دچار آسیب‌های نخاعی شده‌اند.
سازمان پزشکی قانونی پیش‌تر گزارش داده بود که این تعداد جان‌باخته، رکورد ۱۲ ساله‌ای برای حوادث جاده‌ای به ثبت رسانده است. در بیانیه‌ای که در روز شنبه ۱۵ مارس منتشر شد، ظفرقندی همچنین فاش کرد که بیش از یک میلیون فرد آسیب‌دیده به دلیل حوادث جاده‌ای در سال گذشته به درمان پزشکی مراجعه کردند که هزاران نفر از آن‌ها دچار آسیب‌های شدید و تغییر دهنده زندگی شده‌اند.
هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی
وزیر بهداشت بر تأثیر اقتصادی و اجتماعی قابل توجه این حوادث تأکید کرد و برآورد کرد که هزینه‌های مربوط به آن‌ها حدود هفت درصد از درآمد ملی ناخالص ایران (GNI) را تشکیل می‌دهد. این رقم سرسام‌آور، از کل بودجه سالانه تخصیص یافته به وزارت بهداشت بیشتر است.
- به گفته سیروس محبی، معاون فرمانده پلیس راهنمایی و رانندگی، هر روز تقریباً ۱۰۰۰ نفر در حوادث ترافیکی آسیب می‌بینند.
- به طور میانگین، ۱۰۰ نفر از آن‌ها دچار ناتوانی دائمی می‌شوند.
- ۲۰۰ خانواده با کاهش شدید درآمد مواجه می‌شوند که اغلب به فقر منجر می‌شود.
یک فاجعه ملی در مقایسه با جنگ و بلایای طبیعی
خبرگزاری ایران، تابناک، مقیاس مرگ و میر ناشی از حوادث جاده‌ای را با بلایای تاریخی و طبیعی بزرگ مقایسه کرد. طبق تجزیه و تحلیل آن، در طول جنگ هشت‌ساله ایران و عراق، تقریباً ۲۵ هزار نفر به‌طور سالانه کشته می‌شدند. به این ترتیب، حوادث ترافیکی هر ۱۰ سال به اندازه کل تلفات جنگ جان می‌گیرند. به همین ترتیب، زلزله ویرانگر بم در سال ۲۰۰۳ که یکی از مرگبارترین زلزله‌ها در تاریخ ایران است، حدود ۲۶ هزار کشته برجا گذاشت که تقریباً معادل تلفات سالانه حوادث جاده‌ای است.
جان‌های جوان در خطر
علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت، اخیراً فاش کرد که ۸۳ درصد از قربانیان حوادث ترافیکی زیر ۵۰ سال هستند و ۵۱ درصد زیر ۳۰ سال. این آمار، فقدان تراژیک جان‌های جوان و پیامدهای بلندمدت آن برای جامعه ایرانی را نشان می‌دهد.
تعداد حوادث جاده‌ای معمولاً در فصل تعطیلات نوروز افزایش می‌یابد، زمانی که سفرهای بیشتر منجر به افزایش تلفات می‌شود. در حالی که معاون وزیر اذعان کرد که ایمنی جاده و وسیله نقلیه، به همراه خطای انسانی، به طور مساوی در نرخ بالای حوادث نقش دارند، کارشناسان و مقامات به طور فزاینده‌ای به کیفیت پایین خودروهای کشور و زیرساخت‌های ناکافی آن‌ها اشاره کرده‌اند.
خودروهای با کیفیت پایین و زیرساخت‌ها
حسن مومنی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ایران، در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۲۴ گزارش داد که از آغاز طرح ایمنی ترافیکی نوروزی پلیس در تاریخ ۱۳ اسفند، ۸۳ درصد از خودروهای درگیر در حوادث مرگبار تولید داخلی بوده‌اند. این آمار نگرانی‌های طولانی‌مدت در مورد کیفیت خودروهای ساخت ایران و نقش آن‌ها در تشدید بحران ایمنی جاده‌ای کشور را تأیید می‌کند.
نتیجه‌گیری
مرگ و میرهای ناشی از حوادث ترافیکی در ایران به سطوح فاجعه‌بار رسیده است و چالشی بزرگ برای سلامت عمومی و اقتصاد کشور به شمار می‌رود. در حالی که تلاش‌هایی برای بهبود ایمنی جاده‌ها مطرح شده است، دولت باید اقدامات فوری برای افزایش استانداردهای ایمنی خودرو، بهبود زیرساخت‌ها و اجرای قوانین ترافیکی سختگیرانه‌تر انجام دهد تا از تلفات بیشتر جلوگیری شود. بدون اقدام قاطع، حوادث جاده‌ای همچنان به از بین بردن هزاران جان هر سال ادامه خواهند داد و خانواده‌های بی‌شماری را در غم و اندوه و فشار اقتصادی قرار خواهند داد.
