تهران، پیشگام در باستان‌شناسی مبتنی بر تاریخ
در دنیای امروز، ارتباط میان باستان‌شناسی و گردشگری تاریخی به یک موضوع با اهمیت تبدیل شده است. احمد چایچی-امیرخیز، عضو هیئت علمی پژوهشکده باستان‌شناسی، به بررسی این ارتباط پرداخته و تأکید می‌کند که این حوزه می‌تواند در جذب گردشگران و حفظ میراث فرهنگی مؤثر باشد.
چایچی-امیرخیز در یک شنبه بیان کرد که رابطه میان گردشگری فرهنگی و باستان‌شناسی مبتنی بر تاریخ و پر کردن شکاف‌های داده‌ای مرتبط با متون تاریخی، یکی از مسائل کاربردی در حوزه میراث فرهنگی و باستان‌شناسی است که کمتر به آن توجه شده است.
وی افزود که داستان‌گویی در هر زمینه و حوزه‌ای که به تخصص آن حوزه مربوط باشد، می‌تواند مخاطبان و جامعه‌های متخصص را جلب کند و با مفهوم آن حوزه ارتباط دارد.
چایچی-امیرخیز اظهار داشت: “هر بخش از صنعت گردشگری می‌تواند از داستان‌های مرتبط بهره‌برداری کند.” وی ادامه داد: “زمانی که گردشگری به سمت زیرشاخه‌های تخصصی حرکت می‌کند، داستان‌گویی نیز رویکرد تخصصی به خود می‌گیرد و همین امر در زمینه باستان‌شناسی تاریخی و کاربرد آن در حوزه گردشگری نیز صدق می‌کند.”
این محقق همچنین اشاره کرد که باستان‌شناسی مبتنی بر تاریخ در حوزه گردشگری در تهران بهتر از سایر نقاط ایران مورد توجه قرار گرفته است. وی افزود: “تهران در سال‌های اخیر به دلیل توسعه شهری، بخش‌های بزرگی از بناهای تاریخی خود را از دست داده است و این موضوع باعث شده تا به این حوزه با جدیت بیشتری توجه شود.”
چایچی-امیرخیز مثالی زد و گفت: “برای مثال، یکی از تورهای تخصصی در تهران با استفاده از باستان‌شناسی تاریخی برگزار می‌شود.”
وی همچنین بیان کرد که داستان‌ها درباره رویدادهای تاریخی می‌توانند بدون حضور شخص، شیء یا هر جسم فیزیکی دیگری رخ دهند و افزود: “باستان‌شناسان افرادی هستند که در زمینه تخصص خود آگاهی کافی دارند و می‌توانند تورهای تخصصی را در صنعت گردشگری تعریف کنند.”
چایچی-امیرخیز ادامه داد: “برای اهداف خاص، می‌توانیم شاهد تعریف مسیرهای جدید گردشگری با محوریت باستان‌شناسی تاریخی باشیم. برای مثال، در یک استان که چندین تور و محور تعریف شده، این منطقه می‌تواند با تورها در قالب تورهای تخصصی ترکیب شود تا برای عموم جذاب باشد.”
وی گفت که سایت‌های باستان‌شناسی همه سایت‌های موزه‌ای هستند که با ترکیب شدن با محورهای تعریف شده گردشگری می‌توانند ظرفیت جدیدی برای معرفی مقاصد گردشگری فراهم کنند و آنها را جذاب‌تر کرده و حتی مدت اقامت گردشگران در این مقاصد را افزایش دهند.
چایچی-امیرخیز بیان کرد که بخش گردشگری می‌تواند این شاخص‌ها را در آموزش‌های مربوط به تورهای گردشگری مدنظر قرار دهد. وی افزود: “این آموزش تخصصی نیاز به تعریف عناوین دوره‌های تخصصی دارد که می‌تواند اجرای این تورها را سیستماتیک‌تر و منطبق با آموزش‌های باستان‌شناسی تاریخی کند.”
- باستان‌شناسی و گردشگری: بررسی ارتباط میان این دو حوزه برای جذب گردشگران.
- داستان‌گویی: اهمیت داستان‌گویی در جذب مخاطبان و جامعه‌های متخصص.
- توسعه شهری: تأثیرات منفی توسعه شهری بر میراث فرهنگی و بناهای تاریخی.
- آموزش تخصصی: نیاز به تعریف دوره‌های تخصصی در زمینه گردشگری و باستان‌شناسی.
با توجه به مطالب فوق، می‌توان نتیجه گرفت که باستان‌شناسی تاریخی می‌تواند به عنوان یک محور مهم در صنعت گردشگری مورد توجه قرار گیرد و با برنامه‌ریزی صحیح، می‌تواند به حفظ میراث فرهنگی و جذب گردشگران کمک کند.
