فردوسی: حافظ زبان فارسی و نماد فرهنگ ایرانی
مؤسسه ایران‌شناسی، مراسمی را در روز چهارشنبه شب به مناسبت روز فردوسی برگزار کرد که در آن، پژوهشگران، کارشناسان فرهنگی و علاقه‌مندان ادبیات جمع شدند تا میراث پایدار زبان و ادبیات فارسی را جشن بگیرند. این رویداد به بزرگداشت ابو’l-Qasem فردوسی طوسی (تقریباً ۹۳۵– تقریباً ۱۰۲۰-۲۶ میلادی)، شاعر برجسته فارسی و نویسنده شاهنامه (“کتاب پادشاهان”) پرداخته است که به گفته بسیاری از منابع، به حفظ و احیای زبان فارسی و هویت فرهنگی در زمان‌های بحرانی سیاسی و فرهنگی کمک کرده است.
در این مراسم، سخنرانان برجسته‌ای همچون علی‌اکبر صالحی، رئیس مؤسسه ایران‌شناسی؛ غلامعلی حداد عادل، رئیس Академی زبان و ادبیات فارسی؛ سید مصطفی محقق داماد، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی؛ ماندانا تی‌شهیار، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی؛ نیمه ییلدیریم، استاد ادبیات فارسی از ترکیه؛ و ولادیمیر ایوانوف، استاد روسی، حضور داشتند. سخنرانی‌های آن‌ها عمدتاً بر اهمیت پایدار فردوسی در حوزه‌های شعر حماسی، فلسفه و میراث فرهنگی ایرانی تأکید داشت.
در سخنان ابتدایی خود، صالحی بر “نقش بی‌نظیر” فردوسی در حفظ و غنای ادبیات و هویت فارسی تأکید کرد. او گفت: “فردوسی تنها یک شاعر نیست؛ او معمار زبان فارسی است.” صالحی افزود: “در زمانی که طوفان‌های سیاسی و فرهنگی تهدیدی برای بنیادهای میراث ایرانی بودند، فردوسی طوسی بود که از طریق شاهنامه، نه تنها زبان فارسی را از فراموشی نجات داد بلکه تاریخ، فرهنگ و ارزش‌های اصلی ایران را در شکلی پایدار و شایسته برای نسل‌های آینده به ثبت رساند.”
صالحی همچنین به تلاش‌های سه دهه‌ای فردوسی در نگارش شاهنامه اشاره کرد و گفت که آثار او زندگی جدیدی به افسانه‌ها و اساطیر کهن ایرانی دمید و هویتی فرهنگی را احیا کرد که ممکن بود در غیر این صورت از دست برود. او ادامه داد: “فارسی تنها ابزاری برای ارتباط نیست؛ بلکه اساس هویتی تاریخی ما و ستونی از همبستگی ملی در طول قرن‌هاست.”
وی به دستاورد شگفت‌انگیز فردوسی در اتحاد یک حوزه فرهنگی وسیع و متنوع تحت پرچم زبان فارسی اشاره کرد و گفت: “آیا غیرعادی نیست که فردوسی با شعر خود، از هند تا ماوراءالنهر، از دریای خزر تا خلیج فارس، مناطق را تحت چتر یکپارچه زبان فارسی گرد آورد؟ آثار او وحدت زبانی و فرهنگی را ایجاد کرد که قرن‌ها پایدار مانده و امروزه نیز منبع افتخار برای ماست.”
صالحی در پایان تصریح کرد: “فردوسی به ما آموخت که زبان چیزی بیشتر از کلمات است – این خانه وجود ماست. اگر این خانه قوی بماند، افکار و هویت ما نیز قوی خواهد بود.” او از تمام حضار خواست تا تعهد خود را به حفظ زبان و فرهنگ فارسی تجدید کنند و آن‌ها را به ادامه راه فردوسی به سوی روشنی، شرافت و آزادی تشویق کرد.
به‌عنوان یک نکته مهم، سهم برجسته فردوسی در ادبیات فارسی و شعر حماسی جهانی هر ساله در ۱۵ اردیبهشت ماه از تقویم ایرانی جشن گرفته می‌شود که به پایان شاهنامه بعد از ۳۰ سال تلاش devoted اختصاص دارد.
