مسجد مشیر شیراز در دوره قاجار به مرمت و بازسازی می‌رسد
پروژه‌ای برای مرمت مسجد مشیر، یکی از بناهای تاریخی ارزشمند دوره قاجار در قلب شیراز، به زودی آغاز خواهد شد. این خبر را رئیس اداره گردشگری استان فارس روز یکشنبه اعلام کرد.
محمد ثابت‌اقلیدی اعلام کرد که این پروژه مرمت که هزینه‌ای معادل 30 میلیارد ریال برآورد شده، بر بازسازی بخش‌های شرقی و غربی مسجد متمرکز خواهد بود. این تلاش‌های مرمت به حل چندین مسئله کلیدی ساختاری و زیبایی‌شناسی برای حفظ یکپارچگی تاریخی مسجد اختصاص دارد.
او گفت: “مرمت شامل تقویت دیوارهای قوسی آجری، تعویض سقف‌های طاقی، استفاده از عایق رطوبتی در طرف شرقی، تعمیر بادگیر و بازسازی پنجره‌ها و درهای چوبی خواهد بود.”
علاوه بر مسجد مشیر، کارهای مرمتی برای دیگر مساجد مهم شیراز نیز برنامه‌ریزی شده است. مسجد وکیل با اعتبار 30 میلیارد ریال مورد تعمیر قرار خواهد گرفت، در حالی که مساجد نصیرالمولک و عتیق هر کدام 40 میلیارد ریال برای مرمت دریافت خواهند کرد.
مسجد مشیر (که به نام مشیرالممالک نیز شناخته می‌شود) در قرن نوزدهم و در دوره قاجار توسط حاج میرزاآبوالحسن خان مشیرالممالک ساخته شده است و به خاطر زیبایی معماری‌اش مشهور است. یک نمازخانه کوچک در سمت شمال با کاشی‌های رنگارنگ تزیین شده و دو گوشه شمالی سقف آن با کاشی‌کاری‌های زیبا مزین است.
نیش بزرگ نماز مسجد، یا میحراب، شامل آیات قرآن با خط ثلث زیبا است که به اهمیت فرهنگی و مذهبی آن افزوده است. مسجد همچنین دارای دو مناره بلند است که با کاشی‌های پیچیده پوشیده شده‌اند و یک طاق بزرگ در سمت شرقی که با کاشی‌کاری‌های تزیینی و نوشته‌های قرآنی تزیین شده است.
در مرکز مسجد، یک حوض مرکزی به ابعاد 25 متر در 10 متر، که زمانی با آب خیریه پر می‌شد، واقع شده است. این مسجد از نظر ساختاری بسیار مقاوم است و استثنای قابل توجهی در میان بناهای دوره قاجار محسوب می‌شود. بخش شمالی ایوان (پرتو) با جفتی مناره‌های با کاشی‌کاری زیبا تزئین شده است.
مسجد با کاشی‌های ظریف دوره قاجار و مقرنس‌های زیبا در پایه طاق مزین شده است. ایوان غربی نیز به‌ویژه چشمگیر است و با نخستین برج ساعت شیراز و بادگیر (بادگیر) که به بهبود تهویه در سالن اصلی نماز کمک می‌کند، تاج‌گذاری شده است. میحراب، اگرچه با کاشی‌های حکاکی شده و تکه‌های سنگی پوشیده شده، طراحی نسبتا ساده‌ای دارد. ویژگی قابل توجه آن، نوشته‌های زیبا و هنرمندانه آیات قرآن به صورت خطاطی است.
مجموعه‌ای از 34 مسجد ایرانی برای دریافت برچسب یونسکو
ایران گام مهمی به سوی ثبت احتمالی مساجد تاریخی خود به عنوان یک دارایی جمعی در فهرست میراث جهانی یونسکو برداشته است. تا کنون، انتخاب اولیه 34 مسجد از 12 استان مختلف انجام شده است تا تحقیقات جامع و نظرسنجی میدانی برای تهیه یک پرونده جامع برای ارائه انجام شود.
بر اساس گفته‌های عبدالرسول وطن‌دوست، مدیر پروژه نظارت بر نام‌نویسی میراث جهانی یونسکو برای “مساجد ایرانی”، سازه‌های انتخاب شده نمایانگر تکامل معماری طراحی مسجد در ایران هستند که از دوره اسلامی اولیه تا دوران معاصر را شامل می‌شود.
وطن‌دوست افزود که لیست فعلی 34 مسجد ممکن است در طی یک تا دو سال آینده تغییر کند و برخی مساجد ممکن است به عنوان نتیجه تحقیقات اضافه یا حذف شوند. “هدف اصلی این است که اطمینان حاصل شود که این مساجد به طور کامل مستند و مطالعه شوند تا به موقع ارائه شوند.”
معماری مساجد ایرانی تنوع غنی‌ای را نمایش می‌دهد که تحت تأثیر تنوع‌های منطقه‌ای در هندسه، مصالح و سبک قرار دارد. این مساجد معمولاً شامل ساختارهای پیچیده‌ای هستند که با کاشی‌های رنگارنگ و الگوهای نمادین مزین شده‌اند و سنت‌های معماری منحصر به فرد هر منطقه را منعکس می‌کنند. گنبدها و مناره‌های خیره‌کننده که جزء جدایی‌ناپذیر مساجد کشور هستند، در تقریباً هر شهر و روستایی قابل مشاهده‌اند. این عناصر معماری به نمادهای شناخته‌شده تبدیل شده‌اند و برخی از مساجد به عنوان شاهکارهای جاودانه معماری اسلامی شناخته می‌شوند.
از جمله زیباترین و قابل بازدیدترین مساجد ایران می‌توان به مسجد نصیرالمولک در شیراز، مسجد شیخ لطف‌الله در اصفهان، مسجد شاه‌چراغ در شیراز، مسجد امام در اصفهان، مسجد جامع یزد، مسجد کبود در تبریز، مسجد گوهرشاد در مشهد، مسجد وکیل در شیراز و مسجد آقا بزرگ در کاشان اشاره کرد.
مسجد که به طور محلی به آن “مسجد” یا “مسجد” گفته می‌شود (به معنی “محل سجده به خدا”)، مرکزی‌ترین مکان عبادت در اسلام است. در ایران، معماری مساجد با تقارن، طراحی‌های هندسی پیچیده و رنگ‌های زنده شناخته می‌شود.
