ژنو میزبان گردهمایی حقوق مهاجران: فرصت‌ها و چالش‌ها
در تاریخ ۱۳ مارس ۲۰۲۵ (اسفند ۲۳، ۱۴۰۳) یک میزگرد تخصصی با موضوع حقوق مهاجران بین‌المللی و پناهندگان جنگی و مسئولیت‌های دولت‌ها و دیگر بازیگران در سطح جهانی در مقر انجمن سیاست‌های جهانی مهاجرت (GMPA) در ژنو برگزار شد. این رویداد به همت مؤسسه حمایت از حقوق زنان و با همکاری GMPA برگزار گردید و جمعی از کارشناسان و فعالان در زمینه حقوق بشر و حقوق مهاجرت گرد هم آمدند.
در این میزگرد، سخنرانان برجسته‌ای از جمله دکتر مهدی مهدی‌زاده (نماینده مؤسسه حمایت از حقوق زنان)، دکتر کریمی (از انجمن بین‌المللی نظارت بر عدالت)، دکتر رحمانی (از انجمن فعالان توسعه فردا)، مصطفی بتاری (نماینده NGO فلسطینی-هلندی، تیم هنری بین‌المللی Spotlight) و همچنین دکتر پاتریک تاران، دکتر اولگا کادی‌شوا، دکتر جین آبرهارد-هاجس، دکتر امیل زروک و خانم سیده‌قا ایلام از GMPA حضور داشتند. بحث‌ها بر چالش‌های قانونی و انسانی که مهاجران و پناهندگان جنگی با آن مواجه‌اند، نقش دولت‌ها در حمایت از این گروه‌ها و مسئولیت‌های دیگر بازیگران بین‌المللی در این زمینه متمرکز بود.
در ابتدای این جلسه، دکتر پاتریک تاران، مدیرعامل انجمن سیاست‌های جهانی مهاجرت (GMPA) که بیش از ۵۰ سال تجربه تخصصی در زمینه حقوق مهاجران در سازمان بین‌المللی کار (ILO) دارد، از شرکت‌کنندگان خوش‌آمد گفت. او از حضور نمایندگان NGOهای ایرانی و کارشناسان دانشگاهی قدردانی کرد و سپس به بررسی روندهای جهانی مهاجرت و چالش‌ها و رویکردهای دولتی در این زمینه پرداخت.
پس از سخنرانی دکتر تاران، دکتر جین آبرهارد-هاجس در مورد جنسیت، مهاجرت و پناهندگان سخنرانی کرد و به نقد مسائل و چالش‌ها و مسئولیت‌های دولت و جامعه مدنی پرداخت. سپس، مصطفی بتاری به نمایندگی از یک NGO فلسطینی مستقر در هلند، چالش‌های مهاجران از جمله ادغام، تبعیض و موانع قانونی را مورد بحث قرار داد و به نقدی از آنچه که به عنوان دیکتاتوری سرمایه‌داری تعبیر می‌کند، پرداخت.
دکتر نیلوفر مهدی‌زاده، نماینده مؤسسه حمایت از حقوق زنان، به موضوع حق پناهندگان برای reunification خانوادگی در نظر و عمل پرداخت و دستاوردها و رویکردهای ایران را بررسی کرد. او به سهم‌های مهم جمهوری اسلامی ایران در ارائه خدمات به پناهندگان اشاره کرد و به چالش‌های ملی در تأمین حقوق مهاجران نیز اذعان نمود.
دکتر امیل زروک، عضو هیئت علمی دانشگاه ژنو، در سخنرانی خود به آب، بهداشت، و عوامل بهداشتی در راستای رسیدگی به جمعیت‌های مهاجر و پناهندگان پرداخت و چالش‌های دسترسی پناهندگان و مهاجران به خدمات بهداشتی و بهداشتی را مورد بررسی قرار داد. دکتر رحمانی، نماینده انجمن فعالان توسعه فردا، به تأثیر ویرانگر تحریم‌های بین‌المللی، به ویژه در سال‌های اخیر، بر زندگی مهاجران و پناهندگان در ایران اشاره کرد و بررسی کرد که چگونه این تحریم‌ها بر زندگی روزمره و رفاه پناهندگان و مهاجران در ایران تأثیر گذاشته است.
دکتر اولگا کادی‌شوا، یافته‌های پروژه تحقیقاتی خود برای یونسکو را که در سال ۲۰۱۶ تحت عنوان شهرهای خوشامدگوی پناهندگان و مهاجران: تقویت حکمرانی شهری مؤثر در عصر مهاجرت منتشر شده بود، ارائه داد. پس از ارائه او، دکتر کریمی، از انجمن بین‌المللی نظارت بر عدالت و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، به اسلام‌هراسی در اروپا و ایالات متحده پرداخت و نگرانی‌های کلیدی درباره تبعیض علیه مهاجران مسلمان را مورد بررسی قرار داد.
دکتر پاتریک تاران با تشکر از ارائه‌های مؤثر و قدرتمند نمایندگان ایرانی حاضر در جلسه و ابراز امیدواری برای همکاری‌های آینده، همچنین بیان کرد که با توجه به ارائه‌های همه سخنرانان، وضعیت مهاجران و پناهندگان در سطح جهانی با چالش‌هایی مواجه است و دولت‌ها، به دلیل موانع موجود و برخی ضروریات سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر مسائل، قادر به پذیرش و تأمین نیازهای این گروه‌ها نیستند.
در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که علی‌رغم این دشواری‌ها، خدمات مؤثر و ارزشمندی به جمعیت‌های مهاجر و پناهنده ارائه داده و کمبودها و نقایص آن باید در ارتباط با تحریم‌های یک‌جانبه مورد توجه قرار گیرد. آنچه مسلم است این است که در حکمرانی مسائل مهاجران و پناهندگان، بیش از اتکا به دولت‌ها، باید بر روی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های NGOها سرمایه‌گذاری شود، که قادر به ارائه خدمات به عنوان پل ارتباطی میان دولت و جمعیت‌های مهاجر و پناهنده و دفاع از حقوق بشر مهاجران و پناهندگان در مجامع بین‌المللی بدون وابستگی سیاسی یا دولتی هستند.
