کاهش بارندگی شدید: ذخیره‌سازی کمتر از ۱۰ درصد در هفت سد بزرگ ایران
ایران در حال حاضر با یک بحران شدید آب مواجه است. بر اساس آخرین داده‌ها از وزارت نیرو، هفت سد کلیدی این کشور اکنون کمتر از 10% ظرفیت کامل خود را نگه‌داری می‌کنند. این وضعیت نگران‌کننده نشان‌دهنده نیاز فوری به مدیریت بهتر منابع آب و تدابیر موثر برای مقابله با کمبود آب است.
از جمله سدهایی که ظرفیت آن‌ها به شدت کاهش یافته است، می‌توان به سد لار در استان تهران اشاره کرد که تنها با 6% ظرفیت فعالیت می‌کند. سایر سدهای بحرانی شامل:
- سد شمیل و نیان در هرمزگان که تنها 1% ظرفیت دارد.
- سد رودبال در استان فارس با 2% ظرفیت.
- سد دوستی در خراسان رضوی با 9% ظرفیت.
- سد ساوه در استان مرکزی که 9% ظرفیت دارد.
- سد تنگویه در استان کرمان که 8% ظرفیتش پر است.
از ابتدای سال آبی جاری در اواخر سپتامبر، مجموع ورودی به مخازن کشور به 18.19 میلیارد مترمکعب رسیده است که کاهش 37 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. همچنین، خروجی‌ها نیز به میزان 15 درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است.
تا میانه‌های ماه آوریل، مجموع حجم آب در مخازن ایران به 27.19 میلیارد مترمکعب رسیده که این مقدار 17 درصد کمتر از 32.9 میلیارد مترمکعب در سال گذشته است. به طور میانگین، مخازن سدهای کشور 52% پر هستند.
بارش باران در سراسر ایران نیز به طور قابل توجهی کاهش یافته و به 136.6 میلی‌متر رسیده است که 38% پایین‌تر از میانگین بلندمدت و 33% کمتر از زمان مشابه سال گذشته است. این کاهش بارش‌ها، به شدت بر وضعیت منابع آبی کشور تاثیر گذاشته و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای مدیریت آب را ضروری می‌کند.
بحران آب در ایران نه تنها به علت کاهش بارش‌ها، بلکه به دلیل مدیریت ناکافی منابع آبی و تغییرات اقلیمی نیز تشدید شده است. کارشناسان بر این باورند که باید اقدامات فوری و مؤثری برای بهبود وضعیت آب و جلوگیری از تشدید بحران انجام شود.
در این راستا، برخی از پیشنهادات شامل:
- توسعه سیستم‌های آبیاری مدرن برای افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی.
- بهره‌برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از برداشت بی‌رویه.
- ترویج فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف آب در بین مردم.
- افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آبی و همچنین ساخت سدهای جدید.
در نهایت، بحران آب در ایران یک چالش جدی است که نیازمند توجه و اقدام فوری از سوی دولت و مردم است. با تدابیر مناسب و همکاری همگانی، می‌توان به مدیریت بهتر منابع آب پرداخت و از تشدید این بحران جلوگیری کرد.
