کاهش نرخ ترک تحصیل در مدارس طی دو سال اخیر: نشانه‌ای از بهبود سیستم آموزشی
طبق گزارش منتشر شده توسط وزارت آموزش و پرورش، نرخ ترک تحصیل در ایران به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این کاهش نشان دهنده تلاش‌های گسترده‌ای است که برای بهبود نظام آموزشی و جلوگیری از ترک تحصیل دانش‌آموزان انجام شده است.
نرخ ترک تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ (سپتامبر ۲۰۲۲ – ژوئن ۲۰۲۳) به ۱.۹۷ درصد رسید و در سال تحصیلی ۱۴۰۳ (۲۰۲۴-۲۰۲۵) به ۱.۶۵ درصد کاهش یافت. در سال ۱۴۰۱، تعداد دانش‌آموزانی که ترک تحصیل کردند به ۲۸۷,۶۱۷ نفر رسید که از این تعداد:
- ۰.۹۷ درصد (۸۷,۵۴۴ دانش‌آموز) در دوره ابتدایی
- ۴.۰۹ درصد (۱۴۹,۲۸۸ دانش‌آموز) در دوره متوسطه اول
- ۲.۵۹ درصد (۵۰,۷۸۵ دانش‌آموز) در دوره متوسطه دوم
در سال تحصیلی ۱۴۰۳، نرخ ترک تحصیل به ۱.۶۵ درصد رسید که معادل ۲۴۷,۲۴۲ کودک بود. از این تعداد:
- ۰.۹۱ درصد (۸۴,۰۰۱ دانش‌آموز) در دوره ابتدایی
- ۳.۴۷ درصد (۱۳۰,۴۳۲ دانش‌آموز) در دوره متوسطه اول
- ۱.۶۵ درصد (۳۲,۸۰۹ دانش‌آموز) در دوره متوسطه دوم
در همین دوره، تعداد دانش‌آموزان خارج از مدرسه از ۹۰۲,۱۸۸ به ۹۲۸,۷۲۹ نفر افزایش یافته است. در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲، از ۹۰۲,۱۸۸ کودک خارج از مدرسه:
- ۱۵۶,۸۳۵ در دوره ابتدایی
- ۱۹۵,۵۶۸ در دوره متوسطه اول
- ۵۴۹,۷۸۵ در دوره متوسطه دوم
اما در سال تحصیلی ۱۴۰۳، تعداد کودکان خارج از مدرسه به ۹۲۸,۷۲۹ دانش‌آموز رسید که شامل:
- ۱۷۱,۹۹۲ در دوره ابتدایی
- ۱۹۸,۱۰۹ در دوره متوسطه اول
- ۵۵۸,۶۲۸ در دوره متوسطه دوم
دانش‌آموزان خارج از مدرسه به عنوان کودکانی تعریف می‌شوند که در سال تحصیلی ثبت‌نام نکرده‌اند. این دسته شامل کودکانی است که ممکن است فوت کرده، مهاجرت کرده یا از ناتوانی ذهنی شدید رنج می‌برند.
در مقایسه با دهه‌های گذشته، شاخص پوشش تحصیلی در ایران، به ویژه در دوره ابتدایی، بهبود یافته و به حدود ۹۸ درصد رسیده است. با این حال، تعداد ترک تحصیل‌کنندگان و دانش‌آموزان خارج از مدرسه نشان‌دهنده ناتوانی در دستیابی به اهداف سوادآموزی به‌طور کامل است.
در دسامبر ۲۰۲۴، رئیس‌جمهور مسعود پزشکian اظهار داشت که دولت قصد دارد نظام آموزشی را به گونه‌ای تغییر دهد که هیچ دانش‌آموزی از حق آموزش باکیفیت محروم نشود و بر این نکته تأکید کرد که عدالت آموزشی هدفی اساسی است و صرفاً یک شعار نیست.
پزشکian تأکید کرد که غیرقابل قبول است که دانش‌آموزان در مدارس دولتی در مناطق محروم آموزش خوبی دریافت نکنند، در حالی که باید با دانش‌آموزان مدارس خصوصی که از بهترین آموزش بهره‌مند هستند، رقابت کنند.
رئیس‌جمهور گفت که ارائه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در کنار تحصیل یکی از زمینه‌های کلیدی تحول روش‌های آموزشی است که به جوانان کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای حرفه‌ای را پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان توسعه دهند.
وی با اشاره به برنامه‌های گسترده برای حل چالش‌های زیرساختی مدارس، تأکید کرد: “ما تمام چالش‌های ساخت مدارس را در مدت یک سال پشت سر خواهیم گذاشت. یکی از اهداف اصلی ما این است که مدارس دولتی را به بهترین مدل آموزشی تبدیل کنیم.”
پزشکian از استانداران و تمام مسئولان اجرایی خواست تا با دیگر بخش‌ها در یک طرح ملی برای ارتقای عدالت در فضاهای آموزشی همکاری کنند.
او همچنین بر ضرورت مشارکت عمومی و نقش شهروندان در تحقق طرح ملی بزرگ ساخت مدارس تأکید کرد و گفت: “ما باید طرح‌هایمان را با مردم به اشتراک بگذاریم تا نه تنها مدارس برای فرزندانشان بسازیم بلکه فضاهای ورزشی و تفریحی مناسب برای فعالیت‌های فوق‌برنامه نیز فراهم کنیم.”
پزشکian همچنین بر اهمیت اقدام به جای سخنرانی‌های صرف تأکید کرد و گفت که دولتش حل مشکل کمبود فضاهای آموزشی، به ویژه در مناطق محروم کشور را در مدت یک سال در اولویت قرار داده است.
