کاوش‌های باستان‌شناسی در بزرگ‌ترین سایت نوسنگی ایران آغاز شد!
فصل سوم کاوش‌های باستان‌شناسی به‌طور رسمی در چغا گلان آغاز شده است؛ این مکان مهم نوسنگی در دامنه‌های زاگرس و نزدیکی مهران در استان ایلام واقع شده است. این پروژه با مجوز موسسه پژوهش‌های میراث فرهنگی و گردشگری ایران در حال انجام است.
به‌گفته حجت دارابی، رئیس تیم باستان‌شناسی چغا گلان، کاوش‌های این فصل شامل حفر چاله‌های عمودی و افقی در دو ناحیه است. هدف از این کاوش‌ها کشف شواهدی است که به ۹۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد مربوط می‌شود تا به درک بهتری از ریشه‌های کشاورزی و زندگی دائمی در این منطقه دست یابیم.
دارابی در ادامه گفت: “تا کنون، ما بقایای معماری ساخته شده از خشت و گل، تعداد زیادی ابزار و آثار سنگی، و همچنین مجسمه‌ها و اشیای سفالی را کشف کرده‌ایم. در یک فضای معماری، شش کف گچ‌کاری شده متوالی پیدا کردیم که نشان‌دهنده استفاده چند نسلی از این ناحیه توسط ساکنان اولیه چغا گلان است.”
وی همچنین بر کشف انواع مختلف بقایای حیوانی و گیاهی از لایه‌های مختلف در محل تأکید کرد. این یافته‌ها انتظار می‌رود که بینش‌های جدیدی درباره اهلی‌سازی حیوانات و گیاهان در منطقه زاگرس و مناطق وسیع‌تر غرب آسیا ارائه دهد.
چغا گلان که قبلاً توسط یک تیم باستان‌شناسی آلمانی مورد مطالعه قرار گرفته، برای ادامه سکونت انسانی از اوایل هزاره دهم تا میانه هزاره هشتم قبل از میلاد مشهور است. “این سایت با مساحتی حدود ۵.۵ هکتار، بزرگ‌ترین سایت باستان‌شناسی نوسنگی کشف شده در ایران تا به امروز محسوب می‌شود,” دارابی اظهار کرد.
دارابی تأکید کرد: “اندازه سایت و توالی سکونتی طولانی آن، ادامه کاوش‌ها در چغا گلان را ضروری می‌سازد. این نه تنها درک ما از سکونت‌های اولیه انسانی در ایران را عمیق‌تر می‌کند، بلکه موقعیت کشور را در تحقیقات پیش‌تاریخی جهانی تقویت می‌نماید.”
تلاش‌های کاوشی پیش‌بینی می‌شود که به‌طور قابل توجهی به حوزه باستان‌شناسی خاور نزدیک و مطالعه جوامع کشاورزی اولیه کمک کند.
به‌گفته منابع، چغا گلان به‌ویژه به خاطر اهلی‌سازی اولیه گندم اممر، که به حدود ۹۸۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد، قابل توجه است. بقایای باستان‌شناسی گیاهی از چغا گلان، نخستین شواهد مدیریت گیاهی بلندمدت در ایران را ارائه می‌دهد.
چغا گلان در یک منطقه نیمه‌خشک در حدود ۳۰ کیلومتری شمال مهران واقع شده و یکی از نخستین سایت‌های نوسنگی بدون سفال کشف شده در ایران به شمار می‌رود. ساکنان چغا گلان عمدتاً به شکار و استفاده از گیاهان وحشی تکیه داشتند.
چغا گلان به‌طور مشترک توسط باستان‌شناسان دانشگاه توبینگن و مرکز باستان‌شناسی ایران در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ کاوش شد. این سایت با تپه‌ای به ارتفاع حدود ۷ تا ۸ متر و حاوی ۸ متر رسوبات فرهنگی مشخص می‌شود.
