طرح سازمان بهزیستی برای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان: گامی به سوی رفاه بیشتر

برنامه آموزشی چهل روزه برای سالمندان در ایران به منظور بهبود کیفیت زندگی آن‌ها به زودی راه‌اندازی خواهد شد. این برنامه به‌عنوان یک اقدام مهم در راستای پاسخگویی به نیازهای روزافزون جمعیت سالمند کشور، شامل 240 موضوع آموزشی مختلف است.

به گفته احمد دل‌باری، یکی از مسئولین سازمان بهزیستی، این برنامه به‌صورت آزمایشی در تهران اجرا خواهد شد. در ادامه به جزئیات بیشتری از این برنامه می‌پردازیم:

• مدت زمان برنامه: هر فرد برای شرکت در این برنامه به مدت چهل روز ثبت‌نام خواهد کرد.
• تقسیم‌بندی شرکت‌کنندگان: افراد به دو گروه تقسیم می‌شوند تا در روزهای فرد یا زوج به جلسات آموزشی حاضر شوند.
• انواع دوره‌ها: برنامه آموزشی شامل جلسات ورزشی، آموزش‌های تخصصی و برنامه‌های تفریحی خواهد بود.

برنامه‌ها به‌صورت روزانه در دو بخش مختلف ارائه می‌شوند. در ابتدا، 15 دقیقه به تمرینات بدنی اختصاص داده می‌شود، سپس 45 دقیقه به آموزش‌های تخصصی و در نهایت 90 دقیقه به برنامه‌های تفریحی خواهد پرداخت. دل‌باری همچنین خاطرنشان کرد که در طول دوره‌های آموزشی، هر شخص آموزش‌های دقیقی را دریافت خواهد کرد که برای خودمراقبتی و بهبود کیفیت زندگی ضروری است.

به‌علاوه، برخی از دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت از طریق وب‌سایت‌های خاص معرفی‌شده در مراکز مختلف در دسترس خواهد بود.

تغییرات جمعیتی در ایران

ایران به‌طور حتم در حال گذار به یک کشور سالمند است. با توجه به این‌که نرخ باروری در ایران به حدود 1.6 فرزند برای هر زن تثبیت شده است، این رقم به‌مراتب کمتر از نرخ لازم برای جایگزینی جمعیت در حال پیری است.

محمدجواد محمودی، یکی از مسئولین مؤسسه ملی تحقیقات جمعیت، در این‌باره گفت: «سیاست‌های برنامه توسعه پنج‌ساله اول (1989-1993) بر کاهش نرخ باروری کل از 6.4 فرزند در سال 1365 (1986) به 4 فرزند در سال 1390 (2011) و کاهش نرخ رشد جمعیت از 3.2 به 2.3 درصد متمرکز شده بود.»

وی ادامه داد: «با این حال، اقداماتی که در آن زمان انجام شد، منجر به تغییرات وسیع و تحول در شاخص‌های جمعیتی و کاهش قابل توجه نرخ رشد جمعیت و باروری فراتر از اهداف تعیین‌شده در برنامه توسعه اول کشور شد.»

آمارهای جمعیتی

نتایج سرشماری در سال‌های 2011 و 2016 نشان‌دهنده انحراف قابل توجهی از اهداف برنامه پنج‌ساله اول در تغییرات جمعیتی کشور بود. رشد جمعیت در سال‌های 2011 و 2016 به ترتیب 1.29 و 1.24 اعلام شد که این عدد در سال گذشته به 0.7 رسید.

طبق آخرین سرشماری، تعداد شهروندان سالمند در کشور با سرعت 3.62 درصد در حال افزایش است که پنج برابر سریع‌تر از نرخ رشد کل جمعیت (1.24 درصد) است.

• جمعیت سالمندان: در سال 1385 (2006-2007)، 5,121,043 مرد و زن بالای 60 سال بودند.
• تعداد سالمندان در 30 سال آینده: پیش‌بینی می‌شود که در 30 سال آینده، جمعیت بالای 60 سال به 32 درصد کل جمعیت برسد.
• جنسیت سالمندان: در حال حاضر، مردان و زنان بالای 60 سال حدود 11.5 درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند.

به گفته یکی از مسئولین وزارت بهداشت، در حال حاضر زنان سالمند 52.3 درصد از جمعیت کل را تشکیل می‌دهند که بیشتر از مردان (47.7 درصد) هستند.

این برنامه آموزشی، به‌عنوان یک گام کلیدی در راستای بهبود کیفیت زندگی سالمندان و ارائه خدمات آموزشی و تفریحی به آن‌ها در نظر گرفته شده است.