شرکت‌های دانش‌بنیان افغان مجاز به ثبت‌نام در ایران شدند
در سال‌های اخیر، شرکت‌های دانش‌بنیان افغان اجازه ثبت‌نام در ایران تحت شرایط مشابه با شرکت‌های ایرانی را پیدا کرده‌اند. این اقدام به افزایش همکاری‌های علمی و فناوری میان ایران و افغانستان کمک خواهد کرد. به گفته رئیس سازمان توسعه همکاری‌های بین‌المللی در علم و فناوری، «شرایط و استانداردهای خاصی برای ثبت‌نام این شرکت‌ها لازم است و آن‌ها باید درجات علمی لازم را نیز کسب کنند.»
این اظهارات در حاشیه نخستین کنفرانس نخبگان افغان در روز شنبه بیان شد. ایران به حمایت از نخبگان غیر ایرانی، از جمله افغان‌ها، توجه ویژه‌ای دارد، زیرا مهاجران و دانشجویان افغان دارای استعداد و پتانسیل‌های تحقیقاتی و علمی قابل توجهی هستند.
رئیس سازمان توسعه همکاری‌های بین‌المللی در علم و فناوری بیان کرد: «این سازمان با هدف بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها و صادرات اکوسیستم نوآوری و فناوری ایران، از همکاری با نخبگان غیر ایرانی استقبال می‌کند.»
رشد چشمگیر شرکت‌های دانش‌بنیان
رشد قابل توجه و سریع در تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، با افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی در تعداد آن‌ها تنها در یک سال گذشته (مارس ۲۰۲۳ – مارس ۲۰۲۴)، نشان‌دهنده بنیاد محکم، پویایی و رشد کشور در زمینه نوآوری و فناوری است. این موضوع فضای تولیدی مثبتی را در راستای هدف افزایش تولید داخلی با مشارکت عمومی فراهم کرده است.
دولت فعلی بر توسعه کمی و کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید دارد. تعداد این شرکت‌ها که قبل از آغاز به کار دولت فعلی در آگوست ۲۰۲۱ حدود ۵۰۰۰ بود، اکنون به ۱۰۰۰۰ رسیده و ارزش کل آن‌ها به دو میلیارد دلار بالغ شده است.
دیپلماسی علمی
در جولای ۲۰۲۲، معاون وزیر علوم، Peyman Salehi، بیان کرد که علیرغم تحریم‌های ایالات متحده، فعالیت‌های بین‌المللی دانشمندان ایرانی سال به سال افزایش یافته است، به طوری که بیش از ۳۵ درصد از مقالات ایرانی در پایگاه داده Scopus پروژه‌های چندملیتی بوده است. دیپلماسی علمی به معنای استفاده از همکاری‌های علمی میان کشورها برای حل مشکلات مشترک و ایجاد شراکت‌های بین‌المللی سازنده است.
این نوع دیپلماسی به عنوان یک شکل جدید از دیپلماسی شناخته می‌شود و به یک اصطلاح کلی تبدیل شده است که شامل تبادلات رسمی یا غیررسمی فنی، تحقیقاتی، دانشگاهی یا مهندسی در زمینه روابط بین‌الملل می‌شود.
بودجه ملی برای علم و فناوری
لایحه بودجه ملی برای سال قبل از تقویم ایرانی ۱۴۰۲ (مارس ۲۰۲۳ – مارس ۲۰۲۴) حدود ۳۷ تریلیون ریال (معادل ۶۰ میلیون دلار) برای علم و فناوری اختصاص داده است. این لایحه نسبت به سال قبل ۳۵ درصد افزایش داشته است.
معاونت علمی و فناوری در سال ۲۰۰۶ با هدف ایجاد محیطی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فراهم کردن زمینه برای توسعه صنایع فناوری تشکیل شد. تاکنون بیش از ۸۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان در سراسر کشور تأسیس شده است.
تغییر مفهوم از شرکت دانش‌بنیان به جامعه دانش‌بنیان
در سال‌های اخیر، مفهوم «شرکت دانش‌بنیان» به «جامعه دانش‌بنیان» تغییر کرده است، به این معنا که حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان منجر به مزایای اجتماعی و اقتصادی زیادی برای جامعه خواهد شد.
رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، بر اهمیت افزایش تولید داخلی تأکید کرده و بیان کرده است که دلیل این امر «افزایش رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال، کاهش تورم، افزایش درآمد سرانه و بهبود رفاه عمومی» است.
به این منظور، معاونت علمی و فناوری پروژه‌های متعددی را با هدف افزایش تولید دانش‌بنیان اجرا و حمایت کرده است.
