گونه‌های درختی پاناما با استفاده از رعد و برق رقبای خود را از بین می‌برند!
یک گونه درخت گرمسیری در جنگل‌های بارانی پاناما به نظر می‌رسد که از صاعقه‌ها بهره‌برداری می‌کند و در حالی که گیاهان نزدیک آن نابود می‌شوند، خود به سلامت باقی می‌ماند. این یافته‌ها در یک مطالعه جدید منتشر شده است.
درخت دانه تونکا (Dipteryx oleifera) ممکن است یک مزیت منحصر به فرد را با زنده ماندن در برابر صاعقه‌هایی که گیاهان و پیچک‌های همسایه را آسیب می‌زنند، تکامل داده باشد. این تحقیق در تاریخ ۲۶ مارس در مجله New Phytologist منتشر شده است.
ایوان گورا، نویسنده اصلی و اکولوژیست جنگل در موسسه مطالعات اکوسیستم کری، گفت: “صاعقه تعداد زیادی از درختان، به ویژه درختان بزرگ را می‌کشد.” او به Live Science گفت: “اما Dipteryx oleifera به طور مداوم هیچ گونه آسیبی نشان نداد.”
در جنگل‌های گرمسیری، صاعقه یکی از علل اصلی مرگ درختان به ویژه در بین درختان بزرگ و قدیمی است که برای ذخیره کربن و تنوع زیستی بسیار حیاتی هستند. محققان مشاهده کردند که D. oleifera نه تنها از صاعقه‌ها جان سالم به در می‌برد بلکه به نظر می‌رسد بعد از آنها شکوفا می‌شود.
برای پیگیری نزدیک به ۱۰۰ صاعقه، تیم تحقیقاتی یک شبکه سفارشی از حسگرهای میدان الکتریکی و دوربین‌ها در یادبود طبیعی بارو کلمبیا در پاناما نصب کرد. یک آرایه از آنتن‌ها سیگنال‌های رادیویی تولید شده توسط صاعقه را شناسایی کرد که به دانشمندان اجازه می‌دهد مکان‌های دقیق ضربه را تعیین کنند.
با ترکیب این داده‌ها با تصویر برداری از طریق پهپاد و ارزیابی‌های میدانی، این سیستم به نظارت بر شرایط درخت بعد از هر رویداد کمک کرد. در طول چندین سال مشاهدات، D. oleifera به طور مداوم آسیب حداقلی تا هیچ گونه آسیبی از ضربات مستقیم نشان داد.
برای درک اثرات بلندمدت، محققان همچنین چهار دهه داده‌های plots جنگلی را تحلیل کردند. گورا گفت: “در طول ۴۰ سال گذشته، یک خطر قابل اندازه‌گیری و قابل شناسایی از زندگی در کنار Dipteryx oleifera وجود دارد. (به عنوان یک درخت)، شما به طور قابل توجهی بیشتر احتمال دارید که بمیرند تا اینکه در کنار هر درخت بزرگ و قدیمی دیگری در آن جنگل زندگی کنید.”
هر ضربه بیش از ۲ تن متریک (۲.۴ تن) از بیومس درختان اطراف را نابود کرد و تقریباً ۸۰٪ از پیچک‌ها را پاک کرد—پیچک‌هایی که معمولاً در تاج درخت دانه تونکا وجود دارند. گورا معتقد است که ویژگی‌های فیزیکی درخت، از جمله هدایت الکتریکی بالا، به صاعقه اجازه می‌دهد که بدون ایجاد آسیب حرارتی داخلی عبور کند—مشابه یک سیم خوب عایق‌بندی شده.
با توجه به ارتفاع آن—تا ۴۰ متر (۱۳۰ فوت)—و عمر طولانی، یک درخت D. oleifera ممکن است حداقل پنج بار در طول عمر خود مورد اصابت صاعقه قرار گیرد. هر ضربه به طور مؤثری رقابت را از بین می‌برد و تاج درخت را باز می‌کند که دسترسی درخت به نور خورشید و فضا را افزایش می‌دهد.
محققان برآورد می‌کنند که این فرآیند طبیعی ممکن است منجر به افزایش ۱۴ برابری در تولید بذر درخت در طول عمر آن شود.
گریگوری مور، یک باغبان در دانشگاه ملبورن که در این مطالعه مشارکت نداشته است، گفت: “این یافته‌ها می‌تواند به سایر اکوسیستم‌ها نیز اعمال شود.”
- مور اشاره کرد که این نوع کار می‌تواند به جوامع گیاهی دیگر که درختان غالب هستند، مانند جنگل‌های کم‌ارتفاع یا جنگل‌های کم‌ارتفاعی که درختان به طور گسترده‌ای جدا شده‌اند، تعمیم یابد.
- او افزود که درختان بلند در استرالیا نیز اغلب از صاعقه و آتش سوزی زنده می‌مانند.
- به طور معمول، آنها به عنوان “گوزن‌ها” نامیده می‌شوند زیرا بالای تاج آنها منفجر شده است، اما می‌توانند قرن‌ها بعد از اصابت صاعقه زنده بمانند.
گورا و تیم او قصد دارند مطالعه خود را به جنگل‌های آفریقا و جنوب شرق آسیا گسترش دهند تا بررسی کنند آیا مزایای بقا مرتبط با صاعقه در گونه‌های دیگر نیز وجود دارد یا خیر.
