ایران و روسیه؛ ترسیم نقشه‌راه ۲۰ ساله همکاری‌های استراتژیک
در میان تحولات مهم جهانی، همکاری استراتژیک ایران و روسیه به عنوان یک عامل کلیدی در تقویت صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی به شمار می‌آید. این تعاملات نزدیک و پیوسته میان مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، منافع هر دو کشور را تأمین می‌کند و به بهبود وضعیت منطقه کمک می‌نماید.
در راستای این تعاملات، جناب آقای دکتر عباس عراقچی، وزیر محترم امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ 16 آوریل 2025 به مسکو سفر خواهد کرد تا با مقامات ارشد روسیه، از جمله جناب آقای ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور و جناب آقای سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه دیدار و مشورت کند. هدف اصلی این سفر، انتقال پیام کتبی از رهبر انقلاب اسلامی به رئیس‌جمهور پوتین است.
جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه از ویژگی‌های برجسته‌ای در زمینه‌های مختلف برخوردارند. این دو کشور به لحاظ گفتمان، جغرافیا، سرمایه انسانی و سیاست، به عنوان بازیگران مستقل و تأثیرگذار در تحولات جهانی شناخته می‌شوند. همکاری طولانی‌مدت این دو کشور در زمینه‌های زیر قابل توجه است:
- ترویج چندجانبه‌گرایی: ایران و روسیه هر دو به روش‌های عدالت‌محور و احترام متقابل پایبند هستند.
- مقابله با یکجانبه‌گرایی: این دو کشور از یکدیگر در مجامع بین‌المللی حمایت کرده و منافع خود را دفاع می‌کنند.
- مبارزه با تحریم‌ها: همکاری هوشمندانه در برابر تحریم‌های یکجانبه غربی از دیگر محورهای همکاری است.
- تقویت برنامه هسته‌ای: همکاری در خصوص برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و مذاکرات هسته‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- مقابله با تروریسم: تلاش‌های مشترک برای مبارزه با تروریسم بین‌المللی و جرایم سازمان‌یافته از دیگر زمینه‌های همکاری است.
- مشاوره‌های مستمر: برگزاری مشاوره‌های مستمر در مناطق مورد علاقه مشترک، از جمله آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی.
امضای پیمان شراکت استراتژیک جامع بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در تاریخ 17 ژانویه 2025، یکی از مهم‌ترین دستاوردها در روابط تهران-مسکو محسوب می‌شود. این پیمان نتیجه سه سال مذاکرات مستمر و تبادل اسناد بین دو طرف است. برنامه‌ریزی برای همکاری‌های آینده و تعیین زمینه‌های جدید همکاری، جزء اصلی این توافق به شمار می‌رود.
امید است که با پیگیری دقیق مفاد پیمان شراکت استراتژیک، روابط و تعاملات ایران و روسیه در تمامی سطوح دولت و جامعه به‌طور چشمگیری گسترش یابد. به گفته رهبر انقلاب اسلامی، گسترش روابط با کشورهای همسایه و قدرت‌های اقتصادی مانند روسیه، چین و هند، سیاستی عقلایی و همسو با منافع ملی است.
امضای پیمان شراکت استراتژیک و عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از عوامل مهم در تعمیق روابط اقتصادی و افزایش حجم تجارت بین ایران و روسیه به شمار می‌آید. همچنین، توافق تجارت آزاد جامع بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در تاریخ 15 مه 2025 به مرحله اجرا خواهد درآمد. در این توافق، تعرفه‌های گمرکی بر بیش از 80 درصد کالاهای تجاری بین ایران و کشورهای عضو، از جمله روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان حذف خواهد شد.
به این ترتیب، بنیان روابط ایران و روسیه بر اساس دوستی و همسایگی شکل گرفته و با گذر زمان و تغییرات، این روابط به طور فزاینده‌ای در هم تنیده و مستحکم‌تر می‌شود. تصویب پیمان شراکت استراتژیک توسط پارلمان روسیه نیز گامی دیگر در جهت توسعه روابط دوجانبه به شمار می‌آید.
در پایان، سفر جناب آقای دکتر عراقچی به مسکو امروز را می‌توان در راستای تحقق همکاری‌های استراتژیک و مطلوب آینده توجیه کرد.
