فرهنگ

موسسه توسعه فکری کودکان و نوجوانان ایران (کانون) سه عنوان از مجموعه اشعار غزه را به زبان‌های انگلیسی، عربی و روسی منتشر کرده است: “راکت کاغذی”، “دوباره می‌خندی” و “خانه ایستاده است”. این کتاب‌ها به وضعیت کودکان فلسطینی و چالش‌های آن‌ها می‌پردازند. پس از حملات اسرائیل در 7 اکتبر 2023، بیش از 18,000 کودک جان باخته و هزاران نفر مجروح شده‌اند. نزدیک به دو میلیون نفر از جمله کودکان، خانه‌های خود را ترک کرده و به پناهگاه‌های ناکافی پناه برده‌اند. این کتاب‌ها می‌توانند صدای کودکان غزه را به گوش جهانیان برسانند و آگاهی بیشتری ایجاد کنند.

تاریخ سلسله‌های ایران، شامل هخامنشیان، ساسانیان و صفویان، تأثیر عمیقی بر حکمرانی، فرهنگ و ارتباطات جهانی گذاشته است. امپراتوری هخامنشی با معرفی سیستم‌های اداری و سیاست‌های تسامح، به عنوان پیشگام حقوق بشر شناخته می‌شود. سلسله صفوی با معرفی اسلام شیعه به عنوان هویت مرکزی، اصفهان را به مرکز هنر تبدیل کرد. همچنین، سلسله پهلوی در تلاش برای مدرن‌سازی ایران، سرمایه‌گذاری‌های مهمی در آموزش و زیرساخت داشت. این سلسله‌ها نه تنها بر ایران بلکه بر فرهنگ و تمدن‌های دیگر نیز تأثیرگذاشتند و میراثی پایدار از خود بر جای گذاشتند.

ترجمه‌ی فارسی کتاب «نگهبان او» نوشته‌ی ژان-باتیست آندره به تازگی در ایران منتشر شده است. این رمان که داستانی احساسی و زیبا دارد، بر روی مجسمه‌ساز فقیر ایتالیایی، میکل‌آنژ «میمو» ویتالیانی و رابطه‌اش با ویولا اورسینی، دختر یک خانواده‌ی اشرافی، متمرکز است. داستان در یک صومعه ایتالیایی و در خلال تحولات قرن بیستم روایت می‌شود. این اثر به قلم مهدی بهنوش در 422 صفحه منتشر شده و از زمان انتشار، بیش از 700,000 نسخه فروش داشته و جوایز معتبر ادبی را کسب کرده است. آندره، نویسنده و کارگردان فرانسوی، در سال 2023 نیز موفق به دریافت جایزه‌ی پرای گونکور شد.

فیلم “قالب” به کارگردانی محمدرضا نورمندی‌پور در بیست و هشتمین جشنواره فیلم‌های کوتاه بروکسل (BSFF) از ۲۳ آوریل تا ۳ مه به نمایش در می‌آید. این فیلم داستان رضا را روایت می‌کند که پس از مرگ همسرش با چالش‌هایی در تربیت پسرش مواجه است. جشنواره بروکسل فرصتی برای نمایش فیلم‌های کوتاه و ایجاد ارتباط بین فیلم‌سازان و تماشاگران است و شامل بخش‌های مختلفی مانند مسابقات بین‌المللی و کارگاه‌های آموزشی می‌باشد. این رویداد به ترویج فرهنگ فیلم‌سازی کوتاه و حمایت از فیلمسازان نوظهور کمک می‌کند.

نمایشنامه “مناظر شیشه‌ای” به نویسندگی تنسی ویلیامز، به کارگردانی نیلوفر تورابی در تالار تئاتر مدیا تهران اجرا می‌شود. این نمایش روز شنبه با بازیگران سارینا کیان، حسین دارابی، مهریگان تهرانی و آتا باقرزاده بر روی صحنه می‌رود. “مناظر شیشه‌ای” که برای نخستین بار در سال 1944 به نمایش درآمد، داستان زندگی تام وینگفیلد و خانواده‌اش را در دهه 1930 روایت می‌کند و به چالش‌های اقتصادی و اجتماعی آن دوران می‌پردازد. این اثر به خاطر بررسی عمیق موضوعاتی چون خاطره و روابط خانوادگی مشهور است و به عنوان یک کلاسیک در تئاتر آمریکایی شناخته می‌شود.

سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در تهران با شعار “قرآن: راه زندگی” آغاز شده و فضایی ویژه برای علاقه‌مندان به کتاب‌های مذهبی فراهم کرده است. این نمایشگاه با ارائه بیش از ۱۴,۲۸۲ عنوان کتاب از ۲۲۱ ناشر و بخش فروش آنلاین با ۲۰ درصد تخفیف، یکی از بزرگترین رویدادهای فرهنگی به شمار می‌رود. در این دوره، ۱۵ نهاد دولتی و ۴۰ مؤسسه عمومی حضور دارند و ۱۵ کشور بین‌المللی نیز تأیید حضور کرده‌اند. نمایشگاه تا ۱۶ مارس ادامه خواهد داشت و فرصتی برای گسترش دانش دینی و فرهنگ اسلامی است.

لوريس چكناوريان، موسيقيدان و رهبر اركستر مشهور ایرانی-ارمنستانی، به زودی کنسرت و اپرایی بر اساس شاهنامه فردوسی در ارمنستان برگزار می‌کند. کنسرت گالا در تاریخ ۲۲ مارس و اپرای “رستم و سهراب” از ۳۱ مارس تا ۲ آوریل در تئاتر ملی اپرای ارمنستان اجرا خواهد شد. چكناوريان از موسیقی فولکلور و سنتی ایران در این آثار بهره برده و به بزرگ‌ترین شاعر جهان، فردوسی، ارادت دارد. او متولد بروجرد و ۸۷ ساله است و آثارش در ارکسترهای معتبر جهانی اجرا شده است. چكناوريان به آهنگسازی، نقاشی و نویسندگی نیز مشغول است.

مجموعه داستان کوتاه “اتاق مرموز” اثر هنری اسلزار به کتاب صوتی فارسی تبدیل شده و توسط موسسه آوای چirok منتشر شده است. این کتاب با روایت بهمن وخشور عرضه گردیده و نسخه چاپی آن توسط ماندانا گرشاسب‌بی ترجمه شده است. اسلزار در داستان‌هایش از عنصر ایرونی به همراه طنز و ترحم بهره می‌برد. او برای برنامه تلویزیونی “آلفرد هیچکاک ارائه می‌دهد” داستان‌هایی نوشت و به خاطر پایان‌های غیرمنتظره‌اش مشهور است. این برنامه بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۵ پخش می‌شد و به عنوان یکی از بهترین برنامه‌های تلویزیونی شناخته شده است.

نمایش “فروشگاه خودکشی” به کارگردانی حسین نصیری و اقتباسی آزاد از رمان ژان توئل، در سالن تئاتر هما تهران در حال اجراست. این نمایش به موضوعات انسانی و اجتماعی می‌پردازد و به زبان فارسی توسط احسان کرم‌ویسی ترجمه شده است. بازیگران اصلی شامل داوود گراوند و مهتاب کیوان‌جو هستند و تا ۱۴ مارس ادامه خواهد داشت. داستان درباره خانواده توواچ است که فروشگاهی برای وسایل خودکشی دارند و در دنیایی غم‌انگیز زندگی می‌کنند. پسر کوچک خانواده، آلن، با خوشبینی‌اش تلاش می‌کند تا اندوه را از خانواده دور کند، اما سرانجام به تراژدی می‌انجامد.

دو فیلم کوتاه ایرانی در جشنواره بین‌المللی فیلم کراکن (KIFF) که هفته گذشته در میلان برگزار شد، پنج جایزه کسب کردند. فیلم‌های “در بن‌بست” به کارگردانی نوید غیاثی و “استیک” به کارگردانی کیارش دادگر موفق به دریافت جوایزی از جمله بهترین کارگردان تازه‌کار و بهترین فیلمنامه شدند. “در بن‌بست” داستان سارا را روایت می‌کند که برای تأمین هزینه درمان مادرش به دزدی روی می‌آورد. “استیک” درباره مادری است که در شرایط بحرانی برای دخترش جشن تولدی ترتیب می‌دهد. جشنواره KIFF به بررسی حقوق زنان و مسائل اجتماعی می‌پردازد و جوایز نقدی نیز ارائه می‌دهد.

گروه موسیقی کردی کامکار، یکی از مشهورترین مجموعه‌های خانوادگی موسیقی در ایران، در کنسرتی به نام “آتش زنده” به مناسبت روز جهانی زن در تهران اجرا کرد. این کنسرت به رهبری آرشام کامکار و با مشارکت ارکستر سازهای زهی و بادی، ترکیبی از سنت‌های موسیقی ایرانی و بین‌المللی را ارائه داد. گروه کامکار که در سال 1961 تأسیس شده، با تلفیق موسیقی سنتی و مدرن، تجربه‌ای منحصر به فرد برای شنوندگان فراهم می‌آورد. آثار این خانواده شامل مضامین عشق و معنویت است و در سطح بین‌المللی محبوبیت دارد.

ایران با افتخار ۱۲ کتاب را برای نمایندگی در سی‌امین بی‌ینال تصویرگری براتیسلاوا انتخاب کرده است. این رویداد از ۳ اکتبر ۲۰۲۵ تا ۱۰ ژانویه ۲۰۲۶ در اسلواکی برگزار می‌شود. کتاب‌های منتخب شامل «دختر دال» اثر احمد اکبرپور، «بهرام و داستان هفت گنبد» و «آکادمی خلاق زپی ویز» هستند. همچنین آثار دیگری چون «میهمان ناگهانی» و «ذهن میلو» نیز در این فهرست قرار دارند. آثار منتخب در کاتالوگ نمایشگاه گنجانده و در ارزیابی بین‌المللی قرار می‌گیرند. فاطمه بههبادی و ملیکا جمالی نیز نمایندگان ایران در این رقابت خواهند بود.

پنج فیلم کوتاه از ایران در نوزدهمین جشنواره فیلم وستر چستر در ایالت پنسیلوانیا شرکت خواهند کرد. این جشنواره از ۲۵ تا ۲۷ آوریل برگزار می‌شود و به نمایش فیلم‌های کوتاه اختصاص دارد. فیلم‌های ایرانی شامل “در سایه سروها”، “مثل یک راز”، “۴۷:۱۰:۰۰”، “P.O.V” و “۶۰=۱” هستند. “در سایه سروها” به عنوان سومین برنده اسکار ایران شناخته شده و داستانی از یک کاپیتان سابق و دخترش را روایت می‌کند. این جشنواره فرصتی برای نمایش توانمندی‌های سینمای ایران و تبادل فرهنگی در عرصه بین‌المللی است.

کتاب “بهشت هیچ‌گاه دوست ندارد” اثر ارich ماریا رماک، نویسنده آلمانی، به تازگی به بازار کتاب ایران عرضه شده است. این رمان تلخ و شیرین درباره عشق غیرمتعارف در اروپا در سال 1948 روایت می‌شود و داستان کلرفایت، راننده اتومبیل را دنبال می‌کند که به دیدار دوستش در یک سانواریوم می‌رود و با لیلیان، زن بلژیکی مبتلا به سل آشنا می‌شود. آن‌ها با هم به سفر می‌روند و به عشق می‌ورزند، اما لیلیان به دلیل بیماری‌اش از ازدواج منصرف می‌شود. داستان به یک تراژدی احساسی ختم می‌شود که بر عشق و جدایی تأکید دارد.

نمایشگاه‌های هنری تهران فرصت‌های شگفت‌انگیزی برای کشف هنر معاصر ارائه می‌دهند. گالری هور نمایشگاهی از نقاشی‌های علی‌اکبر صادقی با عنوان “از کاغذ به بوم” تا 14 آوریل برگزار می‌کند. گالری فار نمایشگاهی گروهی با عنوان “چهره‌ها” تا 17 مارس دارد. گالری نقش جهان و گالری آرتی‌بی نشان از هنرمندان مختلف را تا 12 و 19 مارس به نمایش می‌گذارند. همچنین گالری‌های باشگاه، ایده و یافتن آثار هنرمندان مختلف را تا تاریخ‌های مختلف به معرض نمایش می‌گذارند. این نمایشگاه‌ها بستر مناسبی برای تبادل ایده‌ها و فرهنگ در جامعه هستند.

سی‌وششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران (TIBF) از ۷ تا ۱۷ مه در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود. ثبت‌نام برای ناشران و مؤسسات فرهنگی از ۴ تا ۱۸ مارس ادامه دارد. این نمایشگاه با شعار «بخوانیم برای ایران» به معرفی ظرفیت‌های صنعت نشر ایران و تقویت تبادلات فرهنگی جهانی می‌پردازد. حدود ۲۵۰۰ ناشر داخلی و ۶۰۰ ناشر خارجی در این رویداد شرکت دارند. این نمایشگاه بستری برای تعاملات بین‌المللی و معرفی آثار به زبان‌های مختلف است و به‌عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی ایران شناخته می‌شود. امید است که این رویداد به ترویج فرهنگ کتابخوانی کمک کند.

کتاب “مولوی نصرالدین” به تازگی توسط انتشارات شمع و مه منتشر شده است. این اثر با ترجمه کارولین کراسکری و تصاویر علیرضا گلدوژیان به انگلیسی ارائه شده و به شخصیت معروف نصرالدین پرداخته که در داستان‌های عامیانه مسلمانان به عنوان قهرمان طنزآمیز شناخته می‌شود. داستان‌های او دارای پیام‌های آموزشی و طنز ظریف هستند و در فرهنگ‌های مختلف تأثیرگذار بوده‌اند. کارولین کراسکری، مترجم این اثر، متخصص در تدریس زبان و ترجمه ادبیات فارسی به انگلیسی است. این کتاب‌ها نگاهی منحصربه‌فرد به فرهنگ و تاریخ ایران ارائه می‌دهند و می‌توانند به درک بهتر تفاوت‌های فرهنگی کمک کنند.

با نزدیک شدن به نوروز، ایرانیان در سراسر کشور خود را برای این جشن باستانی آماده می‌کنند. نوروز نماد تجدید زندگی و احیای طبیعت است و شامل سنت‌هایی مثل خانه‌تکانی، خرید لباس نو، جشن چهارشنبه‌سوری و آماده‌سازی سفره هفت‌سین می‌باشد. این جشن به معنای پاکسازی روح و جسم است و ایرانیان با تمیز کردن خانه‌ها و خرید اقلام جدید، به استقبال سال نو می‌روند. روز سیزدهم نوروز نیز به عنوان سیزده‌به‌در، فرصتی برای طبیعت‌گردی و دوری از بدشگونی عدد سیزده محسوب می‌شود. نوروز نمایانگر وحدت، امید و شادی در فرهنگ ایرانی است.

نوروز، جشن سال نو ایرانی، با نزدیک شدن به بهار، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را به خود جذب می‌کند. این جشن که ریشه‌های آن به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد، نماد تولد دوباره و نوسازی است. نوروز در ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ ساعت ۱۲ و ۳۱ دقیقه آغاز می‌شود و با آدابی چون خانه‌تکانی، سفره هفت‌سین و چهارشنبه‌سوری برگزار می‌شود. امروزه نوروز به عنوان یک روز بین‌المللی شناخته شده و به ترویج صلح و هماهنگی کمک می‌کند. این جشن به جوامع مختلفی تعلق دارد و میراث فرهنگی غنی را به نمایش می‌گذارد.