فرهنگ

فیلم مستند ایرانی “آخرین کوسه‌نهنگ” به کارگردانی رامتین بایلف به جشنواره بین‌المللی فیلم کامبوج (CIFF) راه یافته و در بخش مسابقه مستند این جشنواره که از 21 تا 30 مارس در پنوم‌پن برگزار می‌شود، نمایش داده خواهد شد. این مستند 76 دقیقه‌ای داستان آخرین کوسه‌نهنگ زنده در خلیج فارس را روایت می‌کند که در جستجوی جفت خود در دریاهای آلوده به سموم انسانی است. “آخرین کوسه‌نهنگ” جوایز بهترین موسیقی و بهترین فیلم‌برداری را در جشنواره سینما حقیقت کسب کرده و به ترویج آگاهی درباره مسائل زیست‌محیطی کمک می‌کند.

تئاتر پردیس تهران از ۱۵ تا ۲۱ اسفند میزبان گروهی از بازیگران برای اجرای تعزیه‌های مذهبی مرتبط با شهادت امام علی (علیه‌السلام) است. این رویداد آغاز ماه رمضان را گرامی می‌دارد و شامل تعزیه‌های معروفی همچون شهادت امام علی، حضرت مسلم و حر ابن ریاحی می‌باشد. بازیگران مشهور همچون مرتضی صفری و محمد رضایی در این برنامه حضور خواهند داشت. تعزیه به عنوان یک نمایش مذهبی با عناصر شعر، موسیقی و حرکات، به روایت وقایع عاشورا و فرهنگ ایرانی پرداخته و از سال ۲۰۱۰ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده است.

نمایشنامه «اولانّا» اثر دیوید مامت، به کارگردانی امیر محمد شوالی، در تاریخ ۱۱ اسفند در خانه تئاتر تهران به روی صحنه می‌رود. این اثر که به بررسی روابط پیچیده معلم و دانشجو می‌پردازد، موضوعاتی چون قدرت، سانسور و سوءاستفاده را مورد بررسی قرار می‌دهد. گفتگوهای این نمایش به سرعت به تنش‌های عاطفی تبدیل می‌شود و تحلیل عمیقی از دینامیک‌های قدرت را ارائه می‌دهد. بازیگران این نمایش شامل مهشید دلآوری و شوالی هستند. «اولانّا» تجربه‌ای فکری و احساسی است که تماشاگران را به چالش می‌کشد و به بحث‌های اجتماعی دامن می‌زند.

هفته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قطر با استقبال گسترده‌ای از سوی شهروندان قطری و ایرانیان مقیم دوحه به پایان رسید. این رویداد به نمایش هنرها و فرهنگ ایرانی پرداخت و شش پیام کلیدی را به همراه داشت: اهمیت روایت مستقیم فرهنگ اسلامی ایرانی، ظرفیت دیاسپورای ایرانی، موقعیت ویژه صنایع خلاق، مزیت ایران در صادرات فرهنگی، گفت‌وگوهای فراملی و اهمیت دیپلماسی فرهنگی. این رویداد نشان‌دهنده توانایی‌های فرهنگی و هنری ایران بود و بر لزوم تقویت ابعاد نوآورانه و خلاقانه آن تأکید کرد. برگزاری چنین هفته‌هایی فراتر از یک مراسم ساده است.

ترجمه فارسی رمان کوتاه “جوانی بدون جوانی” نوشته میرسیا الیاده به تازگی در ایران منتشر شده است. این اثر به زندگی دومینیک ماتی، روشنفکر سالخورده رومانیایی، می‌پردازد که پس از یک حادثه فاجعه‌بار، فرصتی جدید برای زندگی با توانایی‌های فکری شگفت‌انگیز پیدا می‌کند. داستان در بخارست 1938 و در شرایط سیاسی پرتنش آن زمان اتفاق می‌افتد. الیاده با ترکیب واقعیت و تخیل، مرزهای ادبیات را به چالش می‌کشد و موضوعات عمیق انسانی را بررسی می‌کند. این رمان به عنوان یک تجربه ادبی ارزشمند، خوانندگان را به تفکر درباره زندگی و وجود دعوت می‌کند.

فیلم مستند «خانه سیاه است» به کارگردانی فروغ فرخزاد، روز دوشنبه در موزه سینما ایران به نمایش درمی‌آید. این فیلم بخشی از برنامه شب‌های مستند است و ساعت ۵ بعدازظهر آغاز می‌شود. پس از نمایش، جلسه نقد و بررسی با حضور پیروز کلانتری و پرویز JAhed برگزار خواهد شد. فیلم به زندگی و رنج ساکنان یک کلونی جذامی می‌پردازد و به زیبایی آفرینش و وضعیت انسانی تمرکز دارد. «خانه سیاه است» به عنوان یک نقطه عطف در سینمای ایران شناخته می‌شود و در سال ۱۹۶۳ جایزه بزرگ جشنواره فیلم اوبرهاوزن را دریافت کرد. ورود به این برنامه رایگان است.

تئاتر شهر تهران نمایشنامه‌ای به نام «حقیقت ریچل» را روی صحنه دارد که نوشته و کارگردانی آن بر عهده صادق وفایی است. این نمایش اقتباسی از رمان او با عنوان «جنگ چه زمانی تمام خواهد شد؟» است و تا ۱۲ مارس ادامه دارد. داستان حول محور زن آمریکایی‌ای می‌چرخد که تجربیات دردناک خود از جنگ جهانی دوم را در یک برنامه تلویزیونی روایت می‌کند. نمایش به تحریف حقیقت توسط رسانه‌ها و تأثیر آن بر زندگی افراد می‌پردازد. «حقیقت ریچل» تماشاگران را به تفکر درباره حقیقت و روایت‌های آن دعوت می‌کند و فضایی برای بحث‌های اجتماعی فراهم می‌آورد.

تأسیس و ترجمه کتاب‌ها و ترویج انتشارات جدید از اهداف دیپلماسی فرهنگی ایران است که در بیست و نهمین دوره جایزه انتشارات استانبول مورد توجه قرار گرفت. حسن دیدبان، رایزن فرهنگی ایران در استانبول، به تبادل فرهنگی و همکاری‌های ادبی بین ایران و ترکیه اشاره کرد و گفت که در سال‌های اخیر، تعداد کتاب‌های ترجمه شده به طور چشمگیری افزایش یافته است. در این رویداد، ۲۷ ناشر ایرانی شرکت کردند و توافقاتی با ناشران بین‌المللی برقرار کردند. این برنامه به گسترش ادبیات ایران و تقویت روابط دوجانبه کمک می‌کند و به عنوان پلی بین فرهنگ‌ها عمل می‌کند.

دنیای هنر تهران با برگزاری نمایشگاه‌های جذاب و متنوع، مملو از آثار هنری است. نمایشگاه “اتاق شماره ۳۸” با آثار مولود مظاهری تا ۱۷ مارس در گالری هما ادامه دارد. همچنین، آثار نسیم داوری و اللهیار نجفی در گالری آران تا ۱۴ مارس به نمایش درآمده است. نمایشگاه “هفت” با آثار امین حکمت‌پناه تا ۵ آوریل در گالری دوست برپاست. نمایشگاه‌های دیگری شامل “نشست”، “بی‌نهایت” و “وجود ماهی‌گونه” نیز در حال اجرا هستند. این رویدادها فرصتی عالی برای شناخت آثار هنرمندان معاصر و ارتقاء آگاهی فرهنگی جامعه فراهم می‌کنند.

جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت با معرفی جایزه جدید “نشان مرتضی” به مستندسازانی که آثارشان با ایدئولوژی شهید مرتضی آوینی هم‌راستا است، به مرحله جدیدی وارد شده است. دبیر جشنواره، جلال غفاری، از افزایش قابل‌توجه مستندهای ارسالی از ایران و جهان خبر داد و ابراز امیدواری کرد که کیفیت این آثار به تحول سینمای مستند منجر شود. جشنواره همچنین با برگزاری نشست‌های تخصصی و دوره‌های آموزشی، به ترویج اصول مقاومت و آزادی اندیشه می‌پردازد و به آثار مستند از نهادهای فرهنگی معتبر توجه ویژه‌ای دارد.

انتشار ترجمه فارسی کتاب “خطر برابر” اثر لئوناردو شیاشیا، نویسنده ایتالیایی، در تهران توسط انتشارات آفتابکاران، رویدادی مهم در ادبیات است. این رمان کارآگاهی که در سال 1971 منتشر شده، به بررسی یک قتل و پیچیدگی‌های سیاسی مرتبط با آن می‌پردازد. داستان در یک کشور خیالی آغاز می‌شود و به تحلیل فساد سیاسی و تأثیر مافیا می‌پردازد. کارآگاه روگاس با چالش‌های اخلاقی و فشارهای سیاسی روبروست و تحقیقات او به دنیای انقلابیون و قدرت‌های سیاسی کشیده می‌شود. شیاشیا به خاطر نقد فساد و بررسی عدالت در آثارش شناخته می‌شود.

کتاب “پارس و روشنگری” به قلم سایروس مسروری، ویتنی مانیس و جان کریستین لارسون به تازگی به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است. این اثر به بررسی نقش تاریخی پارس در شکل‌گیری هویت‌های اروپایی و تأثیرات آن در دوران روشنگری می‌پردازد. ترجمه این کتاب توسط شهر بانو معصومی انجام شده و انتشارات ققنوس آن را در ۳۵۸ صفحه منتشر کرده است. نویسندگان با تحلیل تعاملات بین پارس و اروپا، به بررسی جذابیت پارس برای اندیشمندان اروپایی و تأثیر آن بر توسعه هویت‌های مدرن پرداخته‌اند. این کتاب نقدی بر نگرش‌های کاهش‌گرایانه به خاورمیانه نیز دارد.

همزمان با رونمایی از اولین مونوگرافی بین‌المللی آیدین آغداشلو، نمایشگاهی از آثار او روز جمعه در گالری B تهران برگزار می‌شود. این مونوگرافی 304 صفحه‌ای به بررسی شش دهه کار هنری آغداشلو می‌پردازد و شامل مقالاتی از نویسندگان برجسته است. در مراسم رونمایی، سخنرانی‌هایی از شخصیت‌های هنری و یک فیلم کوتاه درباره آغداشلو به نمایش گذاشته خواهد شد. نمایشگاه شامل 17 اثر، از جمله هفت نقاشی و سه مجسمه برنزی با عناوین «برف، آخرالزمان و هویت» است که برای اولین بار ارائه می‌شود. این نمایشگاه تا 10 آوریل ادامه دارد.

کنسرتی با حضور داوود آزاد، خواننده و نوازنده مشهور ایرانی، در تاریخ ۱۲ مارس در سالن وحدت تهران برگزار خواهد شد. این برنامه به همراهی هنرمندانی چون محمود صادقی محمدی و شاهرخ نازاری، تجربه‌ای بی‌نظیر از موسیقی ایرانی را ارائه می‌دهد. داوود آزاد، متولد ارومیه و ۶۱ ساله، با سبک خوانندگی منحصر به فرد و برگزاری بیش از ۳۰۰ کنسرت در داخل و خارج از کشور، پیامی از وحدت و صلح را از طریق موسیقی منتشر می‌کند. این کنسرت فرصتی استثنایی برای علاقه‌مندان به موسیقی ایرانی و تجربه‌ای عمیق و معنوی خواهد بود.

هفته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دوحه، قطر در حال برگزاری است و به نمایش هنر و تمدن ایرانی-اسلامی می‌پردازد. حسین دیوسالار، معاون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اعلام کرد که ۶۰ هنرمند و ورزشکار برجسته ایرانی توانمندی‌های کشور را به نمایش می‌گذارند. این رویداد شامل هنرهای مختلفی چون موسیقی، خوشنویسی، نقاشی و صنایع دستی است. همچنین نمایش فیلم‌های ایرانی و نمایشگاه عکاسی از جاذبه‌های گردشگری کشور برگزار خواهد شد. هدف این هفته فرهنگی، معرفی ایران به مخاطبان عمومی و تقویت روابط فرهنگی با قطر عنوان شده است. این رویداد تا ۲۸ فوریه ادامه خواهد داشت.

مرکز فرهنگی «سحنه‌ی آبی» در تهران به زودی میزبان اجرای نمایشنامه معروف فدریکو گارسیا لورکا، «خانه‌ی برناردا آلبا» خواهد بود. این نمایش به کارگردانی مهبد قنات‌پیشه در روز شنبه برگزار می‌شود و بازیگرانی چون الهه Lashkari، سرناز امیرزاده، فهیمه فلاحی و کتایون چشمى در آن حضور دارند. داستان حول خانواده‌ای سرکوبگر به رهبری برناردای سلطه‌جو می‌چرخد که قوانین سخت‌گیرانه‌ای را بر دخترانش تحمیل می‌کند. تنش‌های خانوادگی و آرزوهای آزادی شخصیت‌ها در این تراژدی عمیق به تصویر کشیده می‌شود و به پایان تراژیکی می‌انجامد.

روابط هالیوود با صهیونیسم همواره حساس و متعادل بوده است. فیلم “گولدا” به کارگردانی گای ناتیو، به رهبری گولدا مئیر در جنگ یوم کیپور 1973 می‌پردازد و چالش‌های او را به تصویر می‌کشد. در این فیلم، روایت صهیونیستی غالب است و صداهای فلسطینی کاملاً حذف شده‌اند، که به تقویت دیدگاه‌های یک‌سویه می‌انجامد. نقدها بر این است که فیلم به جای تمرکز بر تاریخچه پیچیده درگیری، به دوگانه‌ای ساده از خوب و بد می‌پردازد و ناکامی در نمایش حقیقت وضعیت فلسطینی‌ها را نشان می‌دهد. عدم نمایندگی فلسطینی‌ها در این فیلم، در دوره‌ای که بحث‌های نمایندگی رسانه‌ای اهمیت بیشتری یافته، حیاتی است.

نمایشنامه «سوء تفاهم» اثر آلبر کامو در سالن تئاتر مرکز فرهنگی و هنری صحنه آبی تهران به کارگردانی فائزه سیفی اجرا می‌شود. این اثر 70 دقیقه‌ای داستان ژان را روایت می‌کند که پس از 20 سال دوری از خانواده‌اش به خانه بازمی‌گردد، اما مادر و خواهرش او را نمی‌شناسند. این نمایش به بررسی موضوعاتی چون آزادی، پوچی و بی‌فایده بودن زندگی می‌پردازد و شرایط دشوار انسانی را به تصویر می‌کشد. نمایش «سوء تفاهم» تا 4 مارس ادامه دارد و به عنوان یک اثر عمیق و شخصی از کامو شناخته می‌شود.

در نشستی در کتابخانه مجلس، هیجابی کیرلانجیچ، سفیر ترکیه در ایران، درباره گسترش همکاری‌های فرهنگی و کتابخانه‌ای دو کشور صحبت کرد. مسعود معینی‌پور، رئیس کتابخانه، بر اهمیت تبادل کتاب‌ها، بازسازی نسخه‌های خطی و برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک تأکید کرد. او مجموعه‌ای از کتاب‌های مرتبط با ترکیه را به سفیر تقدیم کرد. همچنین، معینی‌پور پیشنهاد برگزاری برنامه‌های ویژه در چارچوب یک سال فرهنگی مشترک را مطرح کرد. این همکاری‌ها می‌تواند به تقویت روابط تاریخی و فرهنگی، حفظ میراث فرهنگی، توسعه علمی و افزایش آگاهی عمومی کمک کند.