فرهنگ

اورکستر فیلارمونیک سن پترزبورگ به رهبری یاروسلاو زابویارکین، در تاریخ ۲۴ فوریه در تالار وحدت، کنسرت مشترکی با ارکستر سمفونی تهران برگزار خواهد کرد. این رویداد بخشی از پروژه فرهنگی “پل موسیقی: تهران-سن پترزبورگ” است که با حمایت بنیاد ریاست‌جمهوری روسیه و همکاری بنیاد رودکی سازماندهی شده. بیش از ۳۰ هنرمند روس و اعضای ارکستر سمفونی تهران به اجرای قطعات موسیقی کلاسیک و آثار ملی‌گرایان ایرانی خواهند پرداخت. این همکاری به تقویت روابط فرهنگی و هنری میان ایران و روسیه کمک می‌کند و فرصت تبادل تجربیات را فراهم می‌آورد.

جشنواره فیلم ایرانی در مالزی از 20 فوریه تا یکشنبه در کوالالامپور، پنانگ و جوهور باهرو برگزار می‌شود. این رویداد شامل نمایش چهار فیلم و یک انیمیشن از سینمای ایران است. فیلم‌ها شامل «در آغوش درخت»، «خوشبو»، «خداحافظ دختر شیرازی» و «کاپیتان» هستند، در حالی که انیمیشن «پسر دلفینی» نیز به نمایش درمی‌آید. هدف این جشنواره تقویت پیوندهای فرهنگی و هنری بین ایران و مالزی است و به ترویج سینمای ایران و آشنایی با فرهنگ غنی این کشور می‌پردازد. این رویداد توجه رسانه‌ها را جلب کرده و نقش مهمی در تبادل فرهنگی ایفا می‌کند.

ماجراهای مارکو پولو در ایران یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سفر او به شمار می‌رود. او از طریق تبریز، مرکز تجاری و فرهنگی، وارد پرشیا شد و شهر را با بازارهای زنده و هنرمندان توصیف کرد. سفر او شامل مواجهه با اساسی‌ها و بازدید از یزد، مرکز زرتشتی‌گری و تولید ابریشم، و کرمان، مشهور به هنرهای دستی بود. هرمز نیز به عنوان دروازه فرهنگ‌ها مطرح شد. با وجود چالش‌ها، مهمان‌نوازی مردم محلی، تجربه‌های مثبت او را تشکیل داد. سفرهای او تأثیر زیادی بر تاریخ‌نگاری و تصور اروپایی‌ها از پرشیا گذاشت.

نمایش “Göbek Bağı” به معنی “رشته نافی” به کارگردانی مصطفی پور یوسف و تولید سارا حدادی، در تاریخ ۲۴ فوریه در استانبول به روی صحنه می‌رود. این نمایش به موضوعات مهاجرت، هویت و پیوندهای عاطفی می‌پردازد و داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که برای فرار از شرایط خارجی در یک خانه محبوس شده‌اند. ورود یک افسر نظامی به زندگی آن‌ها، چالش‌های جدیدی ایجاد می‌کند. پور یوسف و بازیگران ایرانی و ترکی در این نمایش ایفای نقش می‌کنند. هدف این نمایش، بررسی تأثیر دیکتاتوری بر خانواده و جامعه انسانی است.

اسطوره‌شناسی ایرانی، که به اسطوره‌شناسی فارسی نیز معروف است، روایت‌های عمیق و پیچیده‌ای از فرهنگ کهن ایران را دربرمی‌گیرد. این داستان‌ها به بررسی وجود، طبیعت و ارزش‌های فرهنگی ایران باستان پرداخته و مبارزه‌ای بین خیر و شر را نمایان می‌سازند. ریشه‌های این اسطوره‌شناسی به سنت‌های شفاهی قبایل هندو-ایرانی برمی‌گردد و در دوره هخامنشی و زرتشتی ساختار بیشتری یافته است. داستان‌های قهرمانی مانند رستم و اسفندیار و موجودات افسانه‌ای چون سیمرغ و زحاک، نمادهای فرهنگی و اخلاقی را بازتاب می‌دهند و تأثیرات آن‌ها در فرهنگ مدرن ایرانی همچنان باقی است.

گالری سالس در حال حاضر نمایشگاه آثار نقاشی با عنوان «اتاق رستم» را تا تاریخ ۱۹ مارس برگزار می‌کند. سایر نمایشگاه‌ها شامل «گل‌های من» از حسنیه ظفرانچی‌زاده در گالری ابتداء (تا ۲۵ فوریه)، «هزار و یک چشم‌انداز» از هنرمندان مختلف در گالری یافته (تا ۲۸ فوریه)، و «باغ ارثی» از مهرداد پورنازاری در گالری اعتماد ۱ (تا ۱۴ مارس) هستند. همچنین آثار مجتبی تقوایی، سجاد محمودی، رضا یاهامدی، سپیده فرزام و عباس سیف‌آبادی نیز در گالری‌های مختلف به نمایش درآمده‌اند. علاقه‌مندان به هنر تشویق به بازدید از این نمایشگاه‌ها می‌شوند.

مراسم تشییع جنازه مانوچهری ولی‌زاده، صداپیشه برجسته ایرانی، صبح جمعه در فرهنگسرای هنر تهران برگزار شد. خانواده، دوستان و هنرمندان حوزه دوبلاژ و سینما در این مراسم حضور داشتند. ولی‌زاده که در سن 84 سالگی به دلیل مشکلات تنفسی درگذشت، به مقبره بهشت زهرا منتقل و در بخش هنرمندان به خاک سپرده شد. او با بیش از شش دهه فعالیت، نقش مهمی در دوبلاژ ایرانی داشت و صدای خود را به شخصیت‌های معروفی چون رابرت دنیرو و تام هنکس بخشیده بود. یاد او همواره در دل دوستدارانش زنده خواهد ماند.

کارگاه “زنان و مقاومت” در جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت، با هدف توانمندسازی فیلمسازان مستند و تمرکز بر نقش کلیدی زنان در این حوزه، در حال برگزاری است. اسرافیل کلیجی، رئیس کمیته بین‌المللی جشنواره، به ضرورت ایجاد بسترهای مشارکت زنان و نقش حیاتی آنان در جنبش‌های مقاومت اشاره کرد. مریم مینایی‌پور نیز به تنوع بین‌المللی شرکت‌کنندگان از کشورهای مختلف اشاره کرد. این کارگاه فرصتی برای بهبود مهارت‌های فیلمسازی مستند و شناسایی استعدادهاست و در پایان، شرکت‌کنندگان گواهینامه دریافت خواهند کرد. این برنامه تا 3 مارس ادامه دارد.

موزه هنرهای معاصر تهران برای اولین بار نمایشگاهی بزرگ از آثار پابلو پیکاسو برگزار می‌کند که شامل بیش از 60 اثر از این هنرمند اسپانیایی است. این نمایشگاه در اوایل مارس افتتاح می‌شود و 26 اثر آکواتینت از مجموعه “لا تائورماکی” که به هنر گاوبازی پرداخته، به عنوان نقطه عطف آن در نظر گرفته شده است. این مجموعه نادر که در سال 1957 ایجاد شده، زیبایی و تنش گاوبازی را به تصویر می‌کشد و نشان‌دهنده علاقه مادام‌العمر پیکاسو به این هنر و فرهنگ اسپانیایی است. موزه هنرهای معاصر تهران دارای بزرگ‌ترین مجموعه هنر غربی در دنیای شرقی است.

کتاب “روانشناسی فرهنگ” نوشته مایکل بی. سالزمان به زودی توسط انتشارات امیرکبیر منتشر خواهد شد. این اثر به بررسی نقش فرهنگ در زندگی انسان و پاسخ به نیازهای روانشناختی و فیزیولوژیکی می‌پردازد. سالزمان با استفاده از داده‌های تجربی و نظری، سیر تکامل فرهنگ را به عنوان منبعی برای هویت و معنا و همچنین عاملی برای سلطه و آشوب تحلیل می‌کند. این کتاب به بررسی تنش‌های فرهنگی، امکان آشتی بین فرهنگ‌های متضاد و تأثیرات آن بر روانشناسی و سیاست می‌پردازد و برای دانشجویان رشته‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی بسیار مناسب است.

بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی داستان‌گویی در یزد به پایان رسید و برندگان معرفی شدند. این رویداد با هدف ترویج داستان‌گویی و شناسایی استعدادهای نوظهور توسط سازمان توسعه فکری کودکان و نوجوانان ایران برگزار شد و شرکت‌کنندگانی از ایران و هشت کشور دیگر در آن حضور داشتند. مراسم اختتامیه شامل اجرای موسیقی و اهدای جوایز به برندگان مختلف بود و به بزرگداشت مریم نیشیبا اختصاص یافت. برندگان در دسته‌های مختلف شامل داستان‌گویی سنتی، مدرن و فداکاری شناخته شدند. این جشنواره فرهنگی فرصتی برای معرفی استعدادهای جدید و گرامیداشت فرهنگ داستان‌گویی بود.

فروش اثر هنری “پرتره دختری نشسته” نسبت داده شده به رضا عباسی در حراجی تهران جنجال برانگیز شد. مسئولان میراث فرهنگی به قانونی بودن فروش و اصالت اثر انتقاد کردند. لیلا خسروی، سرپرست اداره کل موزه‌ها، به قانون ۱۹۳۰ حفاظت از میراث فرهنگی اشاره کرد و فروش آثار باستانی بدون مجوز را غیرقانونی دانست. با وجود ادعای حراجچیان درباره مجوزها، خسروی بعداً فروش اثر را غیرقانونی اعلام کرد. کارشناسان هم به تفاوت‌های تکنیکی و ناهماهنگی‌ها در سبک اثر اشاره کردند. در نهایت، این اثر به مبلغ ۲۶۴,۰۰۰ دلار فروخته شد.

نمایش “تئاتر بدون حیوانات” اثر ژان-میشل ریب در تئاتر شهر تهران در حال اجراست. این نمایش 75 دقیقه‌ای به کارگردانی لبخند بادیی، با بازی آراستو خوش‌رضام، مازیار مهرگان، کاهبود تاراج، شیما ملکی و هستی اقدم، شامل هشت قطعه ابسورد است که روابط انسانی را به تصویر می‌کشد. این اثر با طنز و خلاقیت، تماشاگران را به تفکر واداشته و نگاهی نزدیک‌تر به زندگی و تعاملات انسانی ارائه می‌دهد. نمایش تا 2 مارس در پارک دانشجو به روی صحنه خواهد بود و تجربه‌ای خاص و ماندگار برای مخاطبان به ارمغان می‌آورد.

کتاب “کوتاه‌ترین تاریخ جنگ: از شکارچی-گردآورندگان تا ابرقدرت‌های هسته‌ای – بازگویی برای زمان‌های ما” نوشته گویین دایر به تازگی به فارسی ترجمه شده است. این اثر ۲۸۰ صفحه‌ای، تاریخ جنگ را از دوران پیش از تاریخ تا عصر ابرقدرت‌های هسته‌ای بررسی می‌کند. دایر تأکید می‌کند که جنگ تغییر کرده، اما انسان‌ها نه. او به تحلیل جنگ‌های محدود و تمام‌عیار، و تأثیرات تغییرات اقلیمی بر رقابت منابع می‌پردازد. این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و روابط بین‌الملل است و به درک بهتر نقش جنگ در آینده کمک می‌کند.

ترجمه فارسی کتاب “اضطراب تأثیر: نظریه‌ای درباره شعر” نوشته هارولد بلوم به تازگی در ایران منتشر شد. این کتاب، اثر محمدجواد اصفهانی، به بررسی چالش‌های شاعران در خلاقیت و تأثیر شاعران پیشین می‌پردازد. بلوم در این اثر، به رابطه پیچیده شاعران با آثار گذشته اشاره کرده و تأثیرات ادبی را عاملی برای اضطراب شاعرانی می‌داند که در تلاشند آثار جدیدی خلق کنند. بلوم، با بررسی شاعران رمانتیک قرن نوزدهم و دیگر شاعران، به تحلیل تأثیرات ادبی و مکانیزم‌های دفاعی آن‌ها می‌پردازد. این کتاب نقطه عطفی در نقد ادبی است.

مراسم اختتامیه جشنواره موسیقی بین‌المللی فجر در تهران، نمایانگر عشق مردم به موسیقی است. این جشنواره با حضور ۱۰۶ گروه و ۱،۷۷۱ هنرمند در ۱۰ مکان برگزار شد. برنامه با اجرای «ملودی صلح و دوستی» آغاز شد و نیما رییسی آهنگ «ای ایران» را خواند. دبیر جشنواره، رضا مهدوی، بر اهمیت موسیقی به عنوان یک دارایی فرهنگی تأکید کرد. نادره رضایی، معاون وزیر فرهنگ، هدف جشنواره را تقویت وحدت ملی و بازسازی اعتماد عنوان کرد. در پایان، هنرمندان برتر تقدیر شدند و برندگان جوایز مختلف مشخص شدند. این جشنواره به ترویج هنر و ارتباطات فرهنگی کمک می‌کند.

اجراي خوانش نمايشنامه “The Glass Menagerie” اثر تنسی ویلیامز در سالن تئاتر آریا تهران به کارگردانی هلیا جلاهی مقدم برگزار می‌شود. این نمایش در تاریخ‌های ۲۱، ۲۷ و ۲۸ فوریه ۲۰۲۳ به مدت ۷۰ دقیقه به صحنه خواهد رفت و بازیگران برجسته‌ای چون محمود گودارزی و مهدی اصغریان در آن حضور دارند. این نمایشنامه که برای اولین بار در ۱۹۴۴ به روی صحنه رفت، داستان خانواده‌ای را در سنت لوئیس دهه ۱۹۳۰ روایت می‌کند و به چالش‌های اقتصادی و اجتماعی آن زمان می‌پردازد. “The Glass Menagerie” به عنوان یک کلاسیک تئاتر آمریکایی شناخته می‌شود.

در شب اختتامیه جشنواره موسیقی فجر که به مناسبت چهلمین دوره خود در تالار رودکی تهران برگزار شد، اجرای ویژه‌ای به یاد جواد مروفی، آهنگساز و پیانیست مشهور ایرانی، توسط محمدرضا امیرغاسمی انجام شد. امیرغاسمی آثار کمتر شناخته شده مروفی را به نمایش گذاشت که تجربه‌ای منحصر به فرد برای علاقه‌مندان به پیانو فراهم آورد. مروفی، متولد تهران و شاگردانی از جمله شوپن و بتهوون داشت. وی در 7 دسامبر 1993 درگذشت و میراثی غنی برای موسیقی ایران بر جای گذاشت. جشنواره با هدف ارتقای هنر موسیقی و حفظ هویت ملی برگزار شد و شامل 100 گروه موسیقی ایرانی بود.