سیاست

دریادار علی‌رضا تنکسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه، در مراسم روز خلیج فارس بر تعهد ایران به ترویج صلح و امنیت در منطقه تأکید کرد و گفت که امنیت خلیج فارس باید توسط کشورهای منطقه تأمین شود. او حضور نیروهای خارجی را تهدیدی برای امنیت دانست و خواستار همکاری‌های منطقه‌ای بدون دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای شد. تنکسیری به اهمیت اقتصادی خلیج فارس اشاره کرد و اظهار داشت که 62 درصد از نفت و 40 درصد گاز این منطقه از این آبراه صادر می‌شود. او همچنین تأمین امنیت تنگه هرمز را با عبور روزانه بیش از 80 کشتی تضمین کرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اسماعیل بقایی، از آلمان خواسته است تا “مکانیسمی برای کشف حقیقت” درباره نقش خود در تسلیح عراق با سلاح‌های شیمیایی در دوران صدام حسین ایجاد کند. این درخواست به مناسبت سالگرد کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی مطرح شده است. بقایی تأکید کرد که افشای حقیقت پیش‌نیاز تحقق عدالت است و روشن کردن نقش کشورهای تأمین‌کننده مواد و فناوری‌های شیمیایی همچنان در دستور کار وزارت امور خارجه قرار دارد. در طول جنگ ایران و عراق، رژیم صدام بیش از ۵۰۰ بار از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرد که منجر به مرگ و زخمی شدن هزاران ایرانی شد.

جنبش مقاومت اسلامی حماس در بیانیه‌ای به تداوم استفاده از گرسنگی به‌عنوان سلاح علیه مردم غزه توسط رژیم صهیونیستی اشاره کرده و آن را جنایت جنگی و بی‌احترامی به حقوق بین‌الملل دانسته است. به‌گفته حماس، به مدت 60 روز، اسرائیل ورود مواد غذایی، آب و دارو به غزه را مسدود کرده و بحران قحطی را تشدید نموده است. همچنین، استفاده از کارمندان آنروا به‌عنوان سپر انسانی توسط اسرائیل، نشان‌دهنده رفتارهای غیرانسانی این رژیم است. حماس از کشورهای عربی، اسلامی و مردم جهان خواسته تا به کمک غزه بشتابند و حمایت‌های بشردوستانه را فراموش نکنند.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در تماس تلفنی با همتای الجزایری‌اش، احمد عطاف، بر لزوم تقویت همکاری‌ها بین ایران و الجزایر در حمایت از حقوق مردم فلسطین تأکید کرد. او به جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و کرانه باختری اشاره کرد و خواستار افزایش هماهنگی میان کشورهای اسلامی برای جلوگیری از نسل‌کشی فلسطینیان شد. همچنین، عراقچی آخرین تحولات مذاکرات با آمریکا درباره تحریم‌ها را بررسی کرد و از موضع اصولی الجزایر در موضوع هسته‌ای ایران تشکر کرد. عطاف نیز نگرانی خود را از ناامنی‌های منطقه ابراز کرد و به قربانیان حادثه بندر شهید رجایی تسلیت گفت.

مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در دیدار با حازم الخالدی، مشاور نخست‌وزیر عراق، بر لزوم تسریع در اجرای توافقات بین دو کشور تأکید کرد. این دیدار به منظور شرکت در نمایشگاه ایران اکسپو 2025 در تهران برگزار شد. تخت‌روانچی از علاقه دو کشور به گسترش روابط دوجانبه استقبال کرد و پروژه‌هایی نظیر خط آهن شلمچه-بصره را در دستور کار قرار داد. الخالدی نیز از آمادگی عراق برای همکاری در تمامی زمینه‌ها سخن گفت. دو طرف درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نیز گفتگو کردند و امید به توسعه روابط اقتصادی و تجاری داشتند.

علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، روز چهارشنبه به برزیل سفر کرد تا در نشست امنیتی گروه بریکس شرکت کند. هدف این سفر مشاوره در مورد ترتیبات امنیتی بین اعضای بریکس و برگزاری مذاکرات دو جانبه و چند جانبه در زمینه همکاری‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی است. برزیل در سال 2025 ریاست بریکس را بر عهده دارد. ایران به عنوان یکی از کشورهای جدید عضو، نقش مهمی در تقویت همکاری‌ها ایفا می‌کند. این نشست فرصتی برای بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی کشورهای بریکس و تقویت روابط اقتصادی و سیاسی است.

گروه دوستان در حمایت از منشور سازمان ملل متحد با ابراز همدردی با دولت و ملت ایران، به خاطر انفجار مرگبار در بندر شهید رجایی بندر عباس در تاریخ ۲۶ آوریل ۲۰۲۵، تسلیت گفت. این حادثه که ناشی از انفجار یک تانکر سوخت بود، منجر به تلفات جانی و زخمی شدن صدها نفر شد. کمیته تحقیق علت انفجار را عدم رعایت استانداردهای ایمنی اعلام کرد و تأکید کرد که نهادهای امنیتی در حال شناسایی متخلفان هستند. گروه دوستان همچنین بر اهمیت رعایت استانداردهای ایمنی و حمایت از کشورهای آسیب‌دیده تأکید کرد.

سفیر ایران در سازمان ملل، امیر سید عراوانی، به اظهارات وزیر خارجه فرانسه درباره برنامه هسته‌ای ایران پاسخ داد و این ادعاها را بی‌پایه و سیاسی غیرمسئولانه خواند. او تأکید کرد که ایران هرگز به دنبال سلاح‌های هسته‌ای نبوده و به تعهدات خود تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) پایبند است. عراوانی همچنین به تهدیدات فرانسه نسبت به بازگرداندن تحریم‌ها واکنش نشان داد و آنها را غیرقابل قبول و نقض اصول منشور سازمان ملل دانست. او بر تعهد ایران به دیپلماسی تأکید کرد و خواستار احترام به حقوق حاکمیتی کشورها شد.

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور ایران، در دیدار با محمود علی یعقوب، وزیر صنعت سودان، بر لزوم تقویت روابط و همکاری‌های دو کشور تأکید کرد. عارف آمادگی ایران را برای همکاری در نوسازی صنعتی و توسعه زیرساخت‌های آسیب‌دیده سودان اعلام نمود. او همچنین به اهمیت همکاری‌های فرهنگی و تجاری اشاره کرد و خواستار تلاش‌های عملی برای تقویت روابط شد. وزیر صنعت سودان نیز نگرانی خود را از وضعیت زیرساخت‌ها ابراز کرد و از ایران درخواست کمک کرد. این دیدار به‌منظور حضور وزیر سودان در کنفرانس همکاری اقتصادی ایران-آفریقا برگزار شد.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، هشدار داد که اقدام‌های تحریک‌آمیز ایالات متحده در مذاکرات غیرمستقیم می‌تواند اعتبار واشنگتن را تضعیف کند. او تأکید کرد که رفتارهای خصمانه پیام منفی ارسال می‌کند و بر جدیت مذاکرات تأثیر می‌گذارد. عراقچی افزود که خطوط قرمز ایران کاملاً واضح است و به طرف آمریکایی منتقل شده است. او همچنین به کاهش نقش قدرت‌های اروپایی به دلیل سیاست‌های نادرست آنها اشاره کرد و خواستار توجه به دارایی‌های مسدود شده ایران در مذاکرات شد. مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده در حال انجام است و طرفین به دنبال توافق هستند.

روز ملی خلیج فارس نمادی از همزیستی و تعامل ملت‌ها و ساخت تمدن در طول تاریخ است. سخنگوی وزارت امور خارجه، اسماعیل باقائی، این روز را فرصتی برای بازنگری در تاریخ مشترک و هویت منطقه‌ای می‌داند. ایران در 30 آوریل این روز را به یاد آزادی سواحل جنوبی از اشغال پرتغالی‌ها جشن می‌گیرد. همچنین، باقائی بر لزوم ترویج همگرایی و حسن همجواری میان کشورهای منطقه برای دستیابی به امنیت و توسعه پایدار تأکید کرده است. این روز یادآور تاریخ غنی و فرهنگ‌های متنوع منطقه و دعوت به همکاری در آینده است.

در پی انفجار مرگبار در بندر شهید رجایی ایران، رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، پیام تسلیتی به همتای ایرانی خود، مسعود پزشکian، ارسال کرد. این حادثه موجب جان باختن حداقل 70 نفر، مفقود شدن شش نفر و مجروح شدن بیش از 1,000 نفر شده است. نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، نیز با ابراز تأسف از این فاجعه، تسلیت خود را به مقام‌های ایرانی اعلام کرد. تحقیقات درباره علت انفجار ادامه دارد و این حادثه تأثیرات عمیقی بر جامعه و اقتصاد منطقه گذاشته و نیاز به همبستگی جهانی را بیشتر نمایان کرده است.

پس از آتش‌سوزی دلخراش در بندر شهید رجایی، سفرای کشورهای خارجی در سفارت ایران در لندن یاد قربانیان را گرامی داشتند. این حادثه که در تاریخ 26 آوریل به وقوع پیوست، منجر به افزایش تعداد قربانیان به 70 نفر شده است. سفارت ایران پیام‌های تسلیت و همدردی را دریافت و دفتر یادبود برای قربانیان به مدت دو روز باز خواهد بود. همچنین، پرچم این سفارت به حالت نیمه‌افراشته درآمده است. این فاجعه نه تنها مردم ایران، بلکه جامعه جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داده و نیاز به اقدامات پیشگیرانه را برجسته می‌کند.

ایران به مناسبت روز ملی خلیج فارس، سالگرد اخراج نیروهای استعماری از این آبراه استراتژیک در سال 1622 را جشن می‌گیرد. این روز به یاد پیروزی تاریخی ایرانیان بر متجاوزان و حفظ نام خلیج فارس تعیین شده است. خلیج فارس با تاریخ و فرهنگی غنی، از زمان امپراتوری هخامنشی به همین نام شناخته می‌شود. دولت ایران بر حاکمیت خود بر جزایر سه‌گانه ابوموسی و تنب تأکید دارد و ادعاهای امارات متحده عربی را بی‌پایه می‌داند. این آبراه به عنوان هاب انرژی جهان و مسیر استراتژیک، اهمیت زیادی در اقتصاد جهانی دارد.

در سالگرد کنوانسیون تسلیحات شیمیایی، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، به اهمیت این روز برای جلوگیری از تکرار جنایات جنگ شیمیایی علیه ایران در دهه 1980 اشاره کرد. او خواستار شفاف‌سازی نقش آلمان در تأمین تسلیحات شیمیایی برای عراق شد و بر لزوم ایجاد مکانیزمی برای اطلاع‌رسانی به جامعه جهانی تأکید کرد. در جنگ 1980-1988، عراق به طور مکرر از تسلیحات شیمیایی علیه ایرانیان استفاده کرد که منجر به کشتار و آسیب‌های جدی شد. قربانیان این حملات هنوز هم با مشکلات جدی مواجه هستند و تحریم‌ها شرایط را دشوارتر کرده است.

در آستانه مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، تنش‌ها بین ایران و اسرائیل افزایش یافته است. اسرائیل با تهدید به حمله نظامی به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، سوالاتی درباره توان نظامی خود و پاسخ ایران مطرح کرده است. ایران با وجود تحریم‌ها، به عنوان یکی از قدرت‌های نظامی مهم در غرب آسیا شناخته می‌شود و از نظر قدرت نظامی در رتبه‌های بالایی قرار دارد. بودجه دفاعی ایران در 2023 حدود 19 میلیارد دلار است که به مراتب کمتر از کشورهای منطقه مانند عربستان و اسرائیل است. ایران در تولید تجهیزات نظامی بومی و موشک‌های پیشرفته نیز پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است.

در دنیای امروز، رفتار سیاسی کشورها ادامه جنگ به شیوه‌های مدرن است که شامل ایده‌ها و رقابت‌های اقتصادی می‌شود. انتقال به «انقلاب صنعتی چهارم» قدرت‌های جهانی را تغییر داده و اقتصادهای جنوب جهانی در حال رشد هستند. بازیگران بزرگی مانند چین، آمریکا، روسیه و بریتانیا به دنبال نفوذ بیشتر هستند. درگیری اوکراین اکنون به ساختار نظم جهانی جدید مرتبط است. سه سناریوی ممکن برای اوکراین وجود دارد: توافق سریع، اولویت توافق با روسیه و ادامه جنگ توسط اروپا. تلاش برای جلوگیری از سناریوی سوم ضروری است تا تنش‌ها در مناطق مختلف کاهش یابد و ثبات جهانی حفظ شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه، اسماعیل باقایی، حملات مرگبار ایالات متحده به یمن، از جمله یک مرکز نگهداری مهاجران آفریقایی، را به شدت محکوم کرد و آن را معادل جنایت جنگی دانست. او ادامه این حملات به اهداف غیرنظامی را عامل کشته و زخمی شدن صدها بی‌گناه دانست و از سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری انتقاد کرد که در برابر این نقض‌ها سکوت کرده‌اند. باقایی تأکید کرد که این حملات نه تنها وضعیت انسانی را وخیم‌تر می‌کند، بلکه بر تنش‌ها در منطقه نیز می‌افزاید. او خواستار توجه جامعه جهانی به وضعیت یمن شد.

رئیس‌جمهور مسعود پزشکian در پایان سفر رسمی یک‌روزه خود به باکو، با هدف تقویت روابط ایران و آذربایجان و بررسی همکاری‌های اقتصادی، شامگاه دوشنبه عازم تهران شد. در این سفر، او با الهام علی‌اف، همتای آذربایجانی خود، دیدار و درباره موضوعاتی نظیر امنیت منطقه، تجارت و انرژی گفتگو کرد. در کنفرانس همکاری‌های اقتصادی، فرصت‌ها و چالش‌های تجارت دوجانبه و پروژه‌های مشترک بررسی شد. در نهایت، دو طرف یک بیانیه مشترک و هفت یادداشت تفاهم امضا کردند که به توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف اشاره دارد. این سفر می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور باشد.

حادثه آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی، توجهات زیادی را جلب کرده و کمیته‌ای برای بررسی علل آن تشکیل شده است. این کمیته اعلام کرده که عدم رعایت اصول ایمنی و استانداردهای دفاع غیرعامل عامل این حادثه است. نهادهای امنیتی در تلاش برای شناسایی متخلفان هستند و نیاز به بررسی جامع برای تعیین علت حادثه وجود دارد. وزیر کشور، سهل‌انگاری را عامل انفجار و آتش‌سوزی اعلام کرده است که به 70 قربانی منجر شده است. عملیات پاکسازی حدود 20 روز طول خواهد کشید و این حادثه نگرانی‌های زیادی درباره امنیت بندرها ایجاد کرده است.