سیاست

موضوع هسته‌ای ایران در یک دنیای پرتنش، آزمونی برای تعهد جامعه جهانی به صلح و دیپلماسی است. بیانیه مشترک چین، روسیه و ایران پس از نشست سه‌جانبه در پکن بر اهمیت گفت‌وگو و رد تحریم‌های یکجانبه تأکید دارد. دیپلماسی باید ابزار اصلی حل بحران‌ها باشد و نه آخرین گزینه. برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) نشان داد که گفت‌وگو می‌تواند به حل اختلافات کمک کند، اما خروج آمریکا از این توافق آن را در خطر قرار داده است. اکنون نیاز به رویکردی گام به گام و همکاری است تا اعتماد و تعامل به جای قهر و تنش ترویج شود.

در این مقاله، توافق جدید ایالات متحده و اوکراین در عربستان سعودی بررسی شده است که شامل آتش‌بس 30 روزه با روسیه و ازسرگیری کمک‌های نظامی به کی‌یف می‌باشد. استیو ویتکوف به مسکو سفر کرد تا رئیس‌جمهور روسیه را از این توافق مطلع کند. پوتین بر نیاز به یک سیستم نظارتی برای توافق صلح تأکید کرده و خواستار روشن شدن جزئیات آتش‌بس شده است. وی همچنین هشدار داد که اوکراین ممکن است از این آتش‌بس برای بازسازی تسلیحات استفاده کند. توافق مذکور نشان‌دهنده تلاش‌ها برای دستیابی به صلح در منطقه است.

در کنفرانس 69ام کمیسیون وضعیت زنان در نیویورک، زهرا ارشادی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، به اراده زنان ایرانی برای ساخت آینده‌ای عادلانه‌تر تأکید کرد. او با اشاره به چالش‌های ناشی از تحریم‌ها، بیان کرد که زنان ایرانی با وجود مشکلات، به پیشرفت و تقویت جامعه خود ادامه می‌دهند. ارشادی همچنین به پیشرفت‌های قابل توجه زنان در عرصه‌های مختلف از جمله تحصیلات و کارآفرینی اشاره کرد و از نقش حیاتی آن‌ها در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور سخن گفت. او بر لزوم شناسایی و اقدام جهانی علیه جنایات در غزه تأکید کرد.

در نشست عالی‌رتبه سازمان ملل به مناسبت روز جهانی مقابله با اسلام‌هراسی، امیر سعید ایرانی، سفیر ایران، به افزایش تنفر علیه مسلمانان اعتراض کرد. او گفت رژیم صهیونیستی از اسلام‌هراسی برای توجیه اشغال و جنایات خود علیه فلسطینی‌ها استفاده می‌کند. ایرانی تأکید کرد که جهان هر روز شاهد خشونت‌های وحشیانه علیه فلسطینی‌هاست و رژیم اشغالگر سعی دارد جنایات خود را با ایجاد ارتباط نادرست میان اسلام و تروریسم توجیه کند. وی خواستار اقدامات مؤثر برای مقابله با اسلام‌هراسی و حمایت از مسلمانان در جوامع آسیب‌پذیر شد.

در روز جمعه، معاون وزیر امور خارجه چین نشستی با معاونان وزیر امور خارجه روسیه و ایران برگزار کرد که به بررسی برنامه هسته‌ای ایران و تحریم‌های آمریکا اختصاص داشت. سه کشور بر لزوم لغو تحریم‌های یک‌جانبه و اهمیت دیپلماسی تأکید کردند. وزیر امور خارجه چین نیز بر تعهد به حل و فصل صلح‌آمیز اختلافات و مخالفت با تحریم‌های غیرقانونی تأکید کرد. چین به عنوان میانجی در تلاش‌های صلح و ثبات در غرب آسیا نقش دارد و به دنبال تقویت همکاری‌های بین‌المللی است. این در حالی است که فشارهای ایالات متحده بر ایران ادامه دارد.

گزارش‌های جدید از نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و چین در پکن نشان می‌دهد که این ملاقات گامی مهم در حل مشکلات هسته‌ای ایران است. Kazem Gharibabadi، معاون وزیر امور خارجه ایران، خروج یک‌جانبه ایالات متحده از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را ریشه مشکلات دانست و به پایان تحریم‌های غیرقانونی تأکید کرد. در بیانیه مشترک، چین و روسیه به حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و تعهد ایران به توافقات بین‌المللی اشاره کردند. این نشست به‌منظور مقابله با یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده و ادامه مشاوره‌ها برگزار شد.

موضوع هسته‌ای ایران در سیاست بین‌الملل از اهمیت بالایی برخوردار است و چین با ارائه موضع پنج‌نقطه‌ای خود در تلاش است تا مذاکرات هسته‌ای را تسهیل کند. در نشستی در پکن، وانگ یى، وزیر امور خارجه چین، بر حفظ امنیت مشترک، ایجاد شرایط مناسب برای گفت‌وگوها و اجتناب از اقدامات تنش‌زا تأکید کرد. او همچنین از ایران خواست که به تعهدات خود در عدم توسعه سلاح‌های هسته‌ای ادامه دهد. وانگ بر نیاز به اجماع جدید بر اساس توافق هسته‌ای JCPOA تأکید کرد و خواستار صداقت سیاسی ایالات متحده در بازگشت به مذاکرات شد.

در روز جمعه، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اسماعیل باقری، به تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه ایران واکنش نشان داد. این تحریم‌ها شامل نامگذاری پاک‌نژاد و سه نهاد مرتبط با تجارت نفت ایران در چین و معرفی سه کشتی به عنوان اموال مسدود شده است. باقری این تحریم‌ها را نشان‌دهنده خصومت آمریکا با پیشرفت ایران دانست و به “اعتیاد” ایالات متحده به سیاست فشار اشاره کرد. وزارت نفت ایران اعلام کرد که تحریم‌ها به منظور وارد کردن فشار بر جمهوری اسلامی است، در حالی که ایران به توانایی خود در دور زدن تحریم‌ها ادامه می‌دهد.

در روز جمعه، دیپلمات‌های ارشد ایران، روسیه و چین در پکن برای بررسی مسائل هسته‌ای ایران گرد هم آمدند. این نشست پس از رد درخواست‌های ایالات متحده برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای توسط ایران برگزار شد. رهبر انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای، به نامه ترامپ واکنش نشان داد و آن را تلاشی برای فریب افکار عمومی دانست. او تأکید کرد که ایران به دنبال حذف تحریم‌ها است و عدم اعتماد به آمریکا مانع مذاکرات خواهد بود. خامنه‌ای همچنین به ادعاهای آمریکا درباره تسلیحات هسته‌ای ایران پاسخ داد و گفت که ایران نه تنها تسلیحات هسته‌ای ندارد بلکه به دنبال آن نیز نیست.

تحریم‌ها و تهدیدات اقتصادی به چالش‌های اصلی کشورهای مختلف تبدیل شده است. دکتر پزشکian در نشستی با هنرمندان و صنعتگران استان تهران، بر عزم ایران در مقابله با این چالش‌ها تأکید کرد و گفت: “تا زمانی که متخصصان و نخبگان داریم، نگران تحریم‌ها نخواهیم بود.” وی به اهمیت تمرکز بر سرمایه انسانی اشاره کرد و افزود: “اگر از تولیدکنندگان و هنرمندان حمایت کنیم، تهدیدات بی‌اثر خواهند بود.” همچنین به فشارهای آمریکا و تأثیر آن بر اقتصاد ایران پرداخت و گفت: “با تکیه بر استعدادهای داخلی، می‌توانیم از بحران‌ها عبور کنیم و آینده‌ای روشن بسازیم.”

پکن روز جمعه میزبان نشستی سه‌جانبه با حضور نمایندگان ایران، روسیه و چین خواهد بود تا در مورد برنامه هسته‌ای تهران گفتگو کنند. این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ پس از خروج ایالات متحده با چالش مواجه شده است. وزارت امور خارجه چین بر اهمیت آرامش و خویشتنداری تأکید کرده و هدف گفتگوها را تقویت ارتباط و احیای مذاکرات عنوان کرده است. رهبر انقلاب اسلامی ایران نیز به ایالات متحده هشدار داده است که در صورت حملات نظامی، پاسخ ایران قطعی خواهد بود. آینده توافق هسته‌ای به این مذاکرات وابسته است.

در تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۲۵، دوغو پرینچک، رئیس حزب وطنی در استانبول کنفرانس خبری برگزار کرد و به خشونت‌ها در سوریه پرداخت. او نگرانی عمیق خود را از کشتار مردم سوریه ابراز کرد و به تجزیه این کشور و تهدیدات منطقه‌ای اشاره کرد. پرینچک اسرائیل و ایالات متحده را به عنوان عواملی در برنامه تقسیم سوریه معرفی کرد و خواستار اتحاد همه ملت‌ها برای مقابله با این تهدیدات شد. او از دولت سوریه خواست تا امنیت و رفاه شهروندان را تأمین کند و بر ضرورت صلح و وحدت تأکید کرد. حزب وطنی همواره در کنار ملت سوریه خواهد بود.

در تاریخ ۲۵ اکتبر ۲۰۲۳، امیر سعید ایروانی در جلسه شورای امنیت به انتقادات ایالات متحده و متحدانش درباره همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ داد. او تأکید کرد که واشنگتن در تلاش است از شورای امنیت برای تقویت فشارهای اقتصادی علیه ایران استفاده کند و این اقدامات را سیاسی و غیرقانونی دانست. ایروانی همچنین به نقض توافق هسته‌ای توسط ایالات متحده اشاره کرد و گفت که ایران به تعهدات خود پایبند بوده و برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است. او تأکید کرد که ایران تحت هیچ شرایطی با ایالات متحده مذاکره نخواهد کرد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، بار دیگر بر حمایت مسکو از احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران تأکید کرد. او در مصاحبه‌ای با وبلاگ‌نویسان آمریکایی، به گفتگوهای جاری با ایالات متحده و کشورهای اروپایی درباره این توافق پرداخت. لاوروف بیان کرد که روسیه خواهان احیای فرمت اصلی توافق است و هرگونه فشار به ایران را رد کرد. همچنین، او نگرانی خود را از تلاش‌های آمریکا برای ایجاد شرایط سیاسی جدید به منظور توافق جدید اعلام کرد. توافق هسته‌ای ایران همچنان یکی از موضوعات کلیدی در سیاست بین‌الملل به شمار می‌رود.

وزیر امور خارجه روسیه، سرگئی لاوروف، از حمایت مسکو از احیای توافق هسته‌ای برجام که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت‌های جهانی امضا شد، تأکید کرد. او در مصاحبه‌ای با وبلاگ‌نویسان آمریکایی گفت که روسیه وضعیت توافق را با ایالات متحده و اروپایی‌ها مورد بحث قرار داده و بر ضرورت احیای آن تأکید کرد. لاوروف همچنین هرگونه فشار بر ایران به خاطر نفوذش در غرب آسیا را رد کرد و گفت که توافق جدید نباید به شرایط سیاسی گره زده شود. احیای توافق هسته‌ای نیاز به همکاری بین‌المللی و دیپلماسی دارد تا امنیت و ثبات در خاورمیانه حفظ شود.

حضور نظامی رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه و لبنان نمایانگر تلاش این رژیم برای تغییر نقشه منطقه و گسترش نفوذ خود در خاورمیانه است. قطر به عنوان یک متحد ایران، به شدت به اقدامات اسرائیل واکنش نشان داده و خواستار نظارت بین‌المللی بر تأسیسات هسته‌ای این رژیم شده است. همچنین، دوحه با میزبانی مذاکرات میان ایران و قدرت‌های جهانی و حمایت از گروه‌های مقاومت فلسطینی، نقش مهمی در کاهش تنش‌ها ایفا کرده است. سیاست خارجی مستقل قطر و حمایت از حقوق ملت‌های منطقه، نشان‌دهنده موقعیت آن به عنوان یک بازیگر کلیدی در عرصه‌های بین‌المللی است.

در مراسم افتتاحیه رئیس جدید بنیاد ایران‌شناسی در تهران، عارف بر جوهر فرهنگ ایرانی به عنوان کسب دانش تأکید کرد و نیاز به فناوری‌های پیشرفته و هسته‌ای را برای ارتقاء بشریت مطرح کرد. وی ایران‌هراسی را ناشی از کسانی دانست که ادعای تمدن دارند و فرهنگ ایرانی-اسلامی را نجات‌دهنده بشریت خواند. عارف به اولویت‌های سیاست خارجی ایران اشاره کرد و بر لزوم گسترش روابط با کشورهای منطقه و اوراسیا تأکید کرد. همچنین وی به فتواهای دینی در زمینه منع تولید سلاح هسته‌ای اشاره کرد و بر اهمیت ادغام فرهنگ ایرانی و اسلامی تأکید نمود.

ناوهای جنگی ایران، چین و روسیه روز دوشنبه تمرینات سالانه مشترک خود را در خلیج عمان آغاز کردند. این تمرینات تحت عنوان “کمربند امنیتی 2025” در نزدیکی بندر چابهار برگزار می‌شود و پنجمین تمرین مشترک از سال 2019 است. تحلیلگران این مانورها را نمایشی از شراکت فزاینده این کشورها در برابر نفوذ ایالات متحده و چالش‌های جهانی می‌دانند. همچنین، این تمرینات به عنوان پاسخ به تهدیدات رئیس‌جمهور ترامپ علیه ایران تلقی می‌شود و انتخاب بندر چابهار به دلیل اهمیت ژئو استراتژیک آن حائز اهمیت است. این مانورها پیام‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی قوی را به همراه دارند.

سخنگوی دائمی ایران در سازمان ملل، امیر سعید ایروانی، در نشست شورای امنیت درباره وضعیت افغانستان اعلام کرد که ایران میزبان میلیون‌ها پناهنده افغان بوده و بار سنگینی را به دوش کشیده است. او به بحران انسانی در افغانستان، نیاز به کمک فوری و مشکلات امنیتی اشاره کرد و خواستار حمایت جامعه بین‌المللی شد. ایروانی همچنین به وضعیت نگران‌کننده زنان و دختران افغان و سیاست‌های ایران در قبال مهاجران افغان پرداخت و تأکید کرد که ایران با مقامات افغانستان در تعامل است و از مأموریت UNAMA حمایت می‌کند.

محمد باقر قالیباف در سخنرانی پیش از جلسه مجلس به استراتژی‌های رهبر انقلاب اسلامی درباره مسائل کشور اشاره کرد و تأکید کرد که مجلس آماده اجرای دستورات ایشان است. وی بر اولویت رسیدگی به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم تأکید کرد و گفت که حفظ انسجام بین نهادهای دولتی شرط موفقیت این تلاش‌هاست. قالیباف همچنین به اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا درباره مذاکرات با ایران پاسخ داد و آن را نمایشی فریبنده دانست. وی تصریح کرد که لغو تحریم‌ها تنها از طریق تقویت ایران ممکن است و جمهوری اسلامی هرگز انتظارات آمریکا را نمی‌پذیرد.