سیاست

در این مقاله به توافق جامع استراتژیک ایران و روسیه که در ۱۷ ژانویه به امضاء رسید، پرداخته شده است. این توافق، در شرایط تحریم‌های غرب، به تقویت روابط دو کشور در زمینه‌های تجارت، انرژی و دفاع کمک می‌کند. سرگئی مارکدونوف، پژوهشگر دانشگاه MGIMO، اعلام کرده که این توافق نشان‌دهنده تعمیق روابط تهران و مسکو و تلاش برای پشت سر گذاشتن میراث منفی گذشته است. همچنین، همکاری‌های امنیتی و دفاعی از جمله بندهای مهم این توافق به شمار می‌روند. توافق به عنوان گامی مثبت در راستای تقویت روابط و مواجهه با چالش‌های جهانی تلقی می‌شود.

در دیدار اخیر معاون وزیر امور خارجه روسیه، سرگئی ورشینین، با سفیر ایران در مسکو، کاظم جلالی، وضعیت بحرانی غرب آسیا، به ویژه در فلسطین، لبنان، سوریه و یمن مورد بحث قرار گرفت. دو طرف بر اهمیت آتش‌بس پایدار و دسترسی بدون قید و شرط به کمک‌های انسانی در غزه تأکید کردند. وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که این نشست به منظور بررسی همکاری‌های بین‌المللی و حل بحران‌ها برگزار شده است. ایران و روسیه به عنوان کشورهای کلیدی در منطقه می‌توانند نقش مؤثری در ایجاد صلح و ثبات ایفا کنند و همکاری‌های بیشتری در آینده انتظار می‌رود.

ایران به درخواست هند برای کمک در پیدا کردن سه شهروند مفقود هندی در این کشور پاسخ داده است. این سه نفر که به نام‌های یوگش پانچال، محمد صادق و سومیت سود شناخته می‌شوند، برای اهداف تجاری به ایران سفر کرده بودند. هند در تماس با خانواده‌های آنها و مقامات ایرانی، خواستار همکاری برای پیدا کردن این افراد و تضمین امنیت آنها شده است. نگرانی‌ها در میان خانواده‌ها و مقامات هندی افزایش یافته و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. امید است که این بحران به زودی حل و مفقودین به خانواده‌هایشان بازگردند.

رئیس قوه قضائیه ایران، غلامحسین محسنی اژه‌ای، در مراسم گرامیداشت انقلاب اسلامی گفت که این انقلاب عظمت متکبران را از بین برد و جمهوری اسلامی به عنوان یک قدرت مستقل در جهان باقی مانده است. وی تأکید کرد که دشمنان در توطئه‌های خود برای توقف یا براندازی نظام ناکام مانده‌اند و به همین دلیل سعی در تضعیف دستاوردهای کشور دارند. محسنی اژه‌ای بر وحدت ملی و همبستگی مردم تأکید کرد و بیان کرد که مردم ایران همواره از انقلاب و جمهوری اسلامی خود دفاع خواهند کرد. همچنین، به اهمیت آموزش و ارتقاء فرهنگ عمومی اشاره کرد.

رئیس‌جمهور مسعود پزشکian تأکید کرده است که تنها دانشمندان و نخبگان می‌توانند به حل بحران‌های فعلی کمک کنند. او نگرانی‌های خود را از وضعیت نوار غزه و لبنان ابراز کرده و انتقاداتی به استفاده نادرست از مفاهیم حقوق بشر توسط برخی کشورها وارد کرده است. پزشکian بر اهمیت دفاع از کشور و استفاده از فناوری برای این منظور تأکید کرد و در بازدید از دستاوردهای دفاعی و فضایی وزارت دفاع، به نقش نخبگان در توسعه فناوری و تقویت امنیت ملی اشاره نمود. وی همچنین بر لزوم حمایت از دانشمندان داخلی تأکید کرد.

در تحلیل‌های اخیر، سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، بار دیگر با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، همسو شده است. ترامپ در میزبانی نتانیاهو در کاخ سفید، یادداشتی برای احیای کمپین “فشار حداکثری” بر ایران امضا کرد که احتمال مذاکرات بین دو کشور را پیچیده‌تر می‌کند. این سیاست ممکن است به تقویت رقبای سیاسی مسعود پزشک‌نیا در ایران منجر شود. اعتماد بین ایران و ایالات متحده به شدت پایین است و پزشک‌نیا نگران عدم پایبندی ایالات متحده به توافقات جدید است. تلاش‌ها برای بهبود روابط همچنان با چالش‌های زیادی روبروست.

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرد که آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران در کشورهای دیگر می‌تواند گام مهمی برای جلب اعتماد تهران از سوی ایالات متحده باشد. او به چالش‌های بی‌اعتمادی عمیق اشاره کرد و گفت که ایالات متحده باید اقداماتی انجام دهد تا اعتماد را بازسازی کند. عراقچی تاریخ روابط ایران و آمریکا را پر از خصومت و بی‌اعتمادی توصیف کرد و به مواضع خصمانه دولت بایدن اشاره نمود. او همچنین گفت که مذاکرات برای احیای برجام تنها به موضوع هسته‌ای محدود خواهد شد و ایران هنوز دلیلی برای آغاز گفتگوهای جدید نمی‌بیند.

در آخرین کنفرانس خبری، باقایی پیروزی ۴۶ام انقلاب اسلامی را تبریک گفت و بر اهمیت امنیت قفقاز و کشورهای همسایه مانند ارمنستان و جمهوری آذربایجان تأکید کرد. او اعلام کرد که ایران آماده همکاری برای تقویت امنیت در منطقه قفقاز جنوبی است. همچنین به سفر وزیر خارجه ایران به افغانستان برای تقویت روابط دوجانبه اشاره کرد و درباره تحولات سوریه گفت که از دولت‌هایی که از سوی مردم حمایت می‌شوند، حمایت می‌کند. باقایی همچنین تأکید کرد که ایران حضور نیروهای خارجی را به نفع ثبات منطقه نمی‌داند و بر اهمیت روابط با همسایگان تأکید کرد.

محمد اسلامی در مصاحبه‌ای به بررسی پیشرفت‌های صنعت هسته‌ای ایران پرداخت و تأکید کرد که کشور به مرحله‌ای از بهره‌برداری از این فناوری رسیده است. او گفت که ایران به طور مستقل به توسعه فناوری هسته‌ای ادامه می‌دهد و هزینه‌ها در این زمینه برای کشور مسئله‌ای نیست. اسلامی همچنین به چالش‌های بین‌المللی و فشارهای آمریکا اشاره کرد و تأکید نمود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید از دسترسی کشورها به فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز حمایت کند. او ابراز کرد که ایران با عزم قوی به دنبال پیشرفت در صنعت هسته‌ای است.

امیر سعید ایروانی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، به وضعیت قربانیان تروریسم در ایران از سال 1979 اشاره کرد و تاکید کرد که جمهوری اسلامی نه تنها پیشگام مبارزه با تروریسم است بلکه یکی از بزرگ‌ترین قربانیان آن نیز محسوب می‌شود. ایروانی از 23,000 قربانی تروریسم در ایران، از جمله زنان و کودکان، و حملات تروریستی توسط گروه‌های مختلف سخن گفت. او خواستار به رسمیت شناخته شدن رنج ملت ایران در برابر تروریسم و همچنین انتشار نامه‌اش به عنوان سند شورای امنیت و مجمع عمومی شد.

از زمان انقلاب اسلامی 1979، ایران در زمینه‌های علم، فناوری و بهداشت پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. امید به زندگی از 55 سال به 76.2 سال افزایش یافته و فلج اطفال به طور کامل ریشه‌کن شده است. ایران اکنون مرکز گردشگری پزشکی است و بیماران از 53 کشور به اینجا سفر می‌کنند. تعداد پزشکان متخصص از 7,000 نفر به 72,000 نفر رسیده و 80 تا 94 درصد جمعیت به داروهای اساسی دسترسی دارند. این دستاوردها ایران را به یکی از رهبران منطقه‌ای در علم پزشکی و بهداشت عمومی تبدیل کرده است.

در مراسم اختتامیه مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در مشهد، رئیس‌جمهور مسعود پزشک‌ian بر اهمیت مقابله با امپریالیسم جهانی و ترویج تصویر مثبت اسلام تأکید کرد. این مسابقات از 26 تا 31 ژانویه با حضور 59 قاری از 27 کشور برگزار شد. رئیس‌جمهور به مواردی از جمله مقاومت در برابر ظلم، یاری مظلومان و یکپارچگی مسلمانان اشاره کرد و گفت قرآن مسلمانان را به اتحاد دعوت می‌کند. وی همچنین بر لزوم توجه به آموزه‌های قرآن در دنیای پرآشوب امروز تأکید کرد و بر اهمیت برقراری عدالت و محبت میان مسلمانان تأکید نمود.

پس از شهادت محمد دیف و دیگر فرماندهان گردان‌های القسام، سپاه پاسداران و حزب‌الله لبنان پیام‌هایی برای تبریک و تسلیت صادر کردند که نشان‌دهنده‌ی همبستگی گروه‌های مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی است. سپاه پاسداران این شهادت‌ها را به‌عنوان راهی برای ادامه مبارزه برای آزادسازی قدس و ریشه‌کن کردن اسرائیل تلقی کرد. حزب‌الله نیز به افتخار از این رزمندگان پرداخت و تاکید کرد که آن‌ها برای آزادی و استقلال مردم خود جنگیدند. این پیام‌ها نشان‌دهنده‌ی عزم رزمندگان برای ادامه مبارزه و حفظ روحیه مقاومت است.

آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، در دیدار با معلمان و قاریان قرآن، شجاعت ایران در مقابله با آمریکا را ستود و تأکید کرد که ایران تنها کشوری است که حقیقت را در برابر قدرت‌های بزرگ بیان می‌کند. او گفت: “ایران در ۴۶ سال گذشته در برابر چالش‌ها رشد کرده و آسیب ندیده است.” خامنه‌ای پیروزی مردم غزه بر رژیم صهیونیستی و ایالات متحده را نمونه‌ای از دستیابی به غیرممکن دانست. ایشان همچنین بر اهمیت قرآن به عنوان منبع هدایت و سلاحی در برابر دشمنان تأکید کردند و امید به آینده‌ای روشن را در دل ملت زنده کردند.

ایران به تصمیم دونالد ترامپ برای احیای کمپین فشار حداکثری واکنش نشان داد و آن را محکوم به شکست دانست. وزیر امور خارجه، عباس عراقچی، گفت این سیاست یک تجربه ناموفق است و هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای غیرضروری است زیرا ایران به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) پایبند است. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، بر اصول کلیدی سیاست خارجی ایران شامل عزت، حکمت و مصلحت تأکید کرد. ایران به دنبال حفظ استقلال و منافع ملی خود است و همواره بر مواضع ثابت خود در برابر فشارهای بین‌المللی تأکید دارد.

رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، توافق‌نامه همکاری استراتژیک 20 ساله با ایران را تصویب کرد. این توافق که به عنوان سندی کلیدی در گسترش روابط دو کشور شناخته می‌شود، شامل زمینه‌های مختلفی از جمله دفاع، انرژی، مالی، حمل و نقل، صنعت، کشاورزی، گردشگری، فرهنگ و علم و فناوری است. وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که مجلس ایران به زودی این توافق را تأیید خواهد کرد. تحلیل‌گران بر این باورند که این توافق به کاهش وابستگی ایران به غرب و تقویت مواضع روسیه در خاورمیانه کمک می‌کند و می‌تواند به ایجاد الگوی جدیدی از همکاری‌های بین‌المللی منجر شود.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بر تقویت روابط با همسایگان تأکید کرده و این موضوع را در شرایط پیچیده کنونی مهم دانسته است. در جلسه‌ای که به منظور توسعه و مدیریت منابع برگزار شد، وی به اهمیت دیپلماسی و مذاکره در سیاست خارجی اشاره کرد و سیاست همسایگی خوب را به‌عنوان رویکرد کلیدی معرفی کرد. عراقچی از دستاوردهایی چون از سرگیری روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی یاد کرد و بر ضرورت همکاری با کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای برای مقابله با چالش‌ها تأکید کرد. وی همچنین به تأثیرات مثبت این سیاست بر رشد اقتصادی و توسعه پایدار اشاره کرد.

در سال‌های اخیر، ایران و پاکستان به تقویت صلح و ثبات در منطقه پرداخته‌اند. فدا حسین مالکی، رئیس گروه دوستی پارلمانی، به اهمیت روابط تاریخی و فرهنگی بین دو کشور اشاره کرد و از حمایت‌های ایران از پاکستان سخن گفت. سفر شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، به تهران، فرصتی برای گفتگو در مورد مسائل مختلف از جمله تنش‌های هند و پاکستان و همکاری‌های اقتصادی و نظامی خواهد بود. همچنین، ایجاد شهرک‌های صنعتی در مرزها و کاهش تنش‌ها در منطقه از جمله محورهای مذاکرات است. این سفر می‌تواند به تقویت همکاری‌های پایدار بین ایران و پاکستان منجر شود.

محمدجواد ظریف، معاون رئیس‌جمهور در امور استراتژیک، در سفری به عراق به یاد ابو مهدی المهندس، رهبر فقید نیروهای حشد الشعبی، ادای احترام کرد. این سفر به دعوت عمّار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق، برای شرکت در “کنفرانس دوستداران اهل بیت” انجام شد. ظریف به اهمیت همکاری‌های منطقه‌ای و مقابله با تهدیدات مشترک تأکید کرد و همچنین به نقش ابو مهدی المهندس در مبارزه با تروریسم اشاره نمود. این سفر نشان‌دهنده روابط نزدیک ایران و عراق و تلاش برای تقویت همبستگی اسلامی و همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور است.