جامعه

در یک اقدام زیست‌محیطی، گروهی از کودکان در روز یکشنبه نهال‌های بومی جنگل‌های هیرکانی در استان گلستان را کاشتند. این جنگل‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های طبیعی با تنوع زیستی بالا و گونه‌های در معرض خطر شناخته می‌شوند. جنگل‌های هیرکانی، یکی از قدیمی‌ترین اکوسیستم‌های جنگلی جهان، نقش حیاتی در حفظ محیط زیست و کاهش تغییرات اقلیمی دارند. این کمپین نه تنها به حفظ تنوع زیستی کمک می‌کند، بلکه آگاهی عمومی را درباره اهمیت حفاظت از محیط زیست افزایش می‌دهد و کودکان را به عنوان سفیران محیط زیست معرفی می‌کند.

خدمات بهداشتی و درمانی اولیه در ایران به‌ویژه در مناطق دورافتاده از طریق خانه‌های بهداشت ارائه می‌شود و این سیستم به‌عنوان الگوی موفقی از سوی سازمان بهداشت جهانی مورد تحسین قرار گرفته است. از سال 1985، ۱۸,۰۰۰ خانه بهداشت با بیش از ۲۸,۰۰۰ بهیار در کشور فعالیت دارند. برنامه پزشک خانواده از سال 2005 آغاز شده و هدف آن ارتقای دسترسی به خدمات بهداشتی برای ۲۵ میلیون نفر در مناطق روستایی است. رئیس‌جمهور ایران، پیشرفت‌های بهداشتی را نتیجه تلاش‌های کارکنان بهداشتی دانسته و بر ادامه حمایت از این برنامه‌ها تأکید کرده است.

رویداد بین‌المللی ایران کریدور 2025 روز دوشنبه در دبی برگزار شد تا زیرساخت‌های ارتباطی ایران را به عنوان مسیری امن برای انتقال داده‌ها معرفی کند. وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، سرتاهاشمی، در این مراسم به قابلیت‌های ایران در ارتباطات و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تأکید کرد. هدف این کریدور ارتقای همکاری‌های دیجیتال و نمایش پیشرفت‌های فناوری بود. این رویداد به بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک و تأکید بر تکنولوژی‌های پیشرفته نیز پرداخت. در حاشیه این رویداد، هاشمی با رهبران جهانی دیدار کرد. وضعیت ICT در ایران بهبود یافته و دسترسی به خدمات ارتباطی در مناطق روستایی افزایش یافته است.

تولید علم در ایران پس از انقلاب اسلامی 1979 به طور مداوم افزایش یافته و از رتبه 50 در سال 1980 به رتبه 17 در سال 2024 رسیده است. این کشور در میان کشورهای اسلامی در سال 2024 رتبه دوم را کسب کرده است. با وجود تحریم‌ها، ایران هدف دارد تا سال 2027 رتبه خود را به 12 ارتقاء دهد. تعداد انجمن‌های علمی نیز از 322 در سال 1392 به 396 در سال گذشته افزایش یافته است. برای ادامه پیشرفت علمی، تأمین بودجه و تسهیل تحقیقات ضروری است تا از مهاجرت نخبگان جوان جلوگیری شود.

تالاب هورالعظیم در خوزستان، مقصدی مهم برای پرندگان مهاجر است. این تالاب زیبا میزبان گونه‌هایی مانند عقاب‌های دریایی دم‌سفید، فلامینگوها و مرغابی‌های مرمری است و به‌عنوان زیستگاهی امن برای جوجه‌کشی و تغذیه پرندگان شناخته می‌شود. تالاب نه‌تنها به‌خاطر تنوع زیستی بلکه به‌واسطه مناظر طبیعی‌اش، جاذبه‌ای برای گردشگران به شمار می‌آید. حفاظت از این منطقه و پرندگان آن ضروری است و اقدامات مختلفی مانند ایجاد مناطق حفاظت‌شده و آموزش عمومی در حال انجام است. تالاب هورالعظیم به‌عنوان یک اکوسیستم مهم، نیازمند توجه و حمایت همگان است.

در سال‌های اخیر، فرایند فرزندخواندگی در ایران به‌طور چشمگیری افزایش یافته و تعداد فرزندان adopt شده به ۲۵۰۰ نفر در سال رسیده است. تعداد مراکز نگهداری از کودکان به ۶۳۵ مرکز رسیده و حدود ۵۰۰۰ نفر در این مراکز مشغول به کار هستند. تغییرات جدید در قوانین فرزندخواندگی شامل اجازه فرزندخواندگی برای کودکان خانواده‌های ناکارآمد و ارزیابی قاضی در suitability خانواده است. همچنین، قوانین جدید امکان فرزندخواندگی برای کودکان تا سن ۱۶ سال را فراهم کرده است. این تغییرات نشان‌دهنده تلاش‌های دولت برای بهبود شرایط زندگی کودکان و تسهیل فرایند فرزندخواندگی است.

در ایران، پروژه‌های توسعه‌ای متعددی در حال اجراست که تا پایان جشن‌های دهه فجر به افتتاح می‌رسند. این پروژه‌ها شامل ساخت جاده‌ها، پارک‌ها و مراکز ورزشی است و در مجموع ۸,۷۶۲ پروژه توسعه‌ای افتتاح خواهد شد. روستاییان و عشایر به عنوان نیروی حیاتی در توسعه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور شناخته می‌شوند و ۷۰ درصد غذا را برای بازار داخلی تولید می‌کنند. اقتصاد روستایی فراتر از کشاورزی است و شامل صنایع دستی، گردشگری و دیگر فعالیت‌ها می‌شود. این گروه‌ها همچنین در حفظ محیط زیست و تنوع زیستی نقش مهمی دارند.

ایران با تولید محصولات سلول درمانی موفق به دریافت تأییدیه از اداره غذا و دارو شده است که نشان‌دهنده پیشرفت‌های علمی در داروسازی است. مدیر FDA اعلام کرد که برخی محصولات ژن درمانی در مرحله آزمایش بالینی هستند و تأکید بر اهمیت تکنیک‌های مدرن و هوش مصنوعی در این صنعت دارد. در نیمه اول سال 2024، ایران داروهایی به ارزش 104.6 میلیون دلار صادر کرده است که 19.7 درصد افزایش یافته است. همچنین، برنامه‌ریزی برای افزایش صادرات دارو به میزان 30 درصد در میان‌مدت وجود دارد. پیشرفت‌های ایران در این زمینه آینده روشنی را نوید می‌دهد.

در سال آبی جاری، بارش باران در ایران به شدت کاهش یافته است. از ابتدای سال آبی تا 30 ژانویه، بارندگی به 50.5 میلی‌متر رسیده که کاهش 51.1 درصدی نسبت به میانگین بلندمدت را نشان می‌دهد. در هفته گذشته، 3.6 میلی‌متر باران ثبت شده که 51.7 درصد کمتر از میانگین است. در فصل زمستان، بارش‌ها 62.5 درصد کمتر از نرمال بوده است. تنها مازندران افزایش بارش داشته و کهگیلویه و بویراحمد بیشترین کاهش را با 78.8 درصد تجربه کرده است. پیش‌بینی‌ها نشان از بارش‌های نرمال و کمتر از نرمال دارد و نیاز به مدیریت منابع آبی احساس می‌شود.

سرطان یکی از چالش‌های مهم بهداشت جهانی است که زندگی بسیاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی به تازگی روش جدیدی برای سنتز تکنسیوم (99mTc) توسعه داده است که به شناسایی غدد لنفاوی در بیماران سرطانی کمک می‌کند. این ماده رادیو دارویی از جراحی‌های غیرضروری و عوارض جانبی جلوگیری می‌کند. با این دستاورد، حدود 90 درصد بیماران به روش تشخیصی دقیق‌تری دسترسی خواهند داشت. همچنین، ایران موفق به تولید واکسن HPV و داروی ایبروتیNib برای درمان سرطان‌های خونی شده است، که نشان‌دهنده پیشرفت‌های قابل توجه در عرصه بهداشت است.

روز جهانی تالاب‌ها در دوم فوریه فرصتی برای افزایش آگاهی درباره اهمیت این اکوسیستم‌هاست. موضوع سال 2025 “حفاظت از تالاب‌ها برای آینده مشترک ما” تعیین شده است. تالاب‌ها با حدود 6 درصد از سطح زمین، 40 درصد از گونه‌های گیاهی و جانوری را در خود جای می‌دهند. پروژه حفاظت از تالاب‌های ایرانی از سال 2021 آغاز شده و منجر به کاهش 27.5 درصدی مصرف آب آبیاری و افزایش 22.5 درصدی تولید محصولات کشاورزی شده است. همچنین 26 NGO و 181 گروه حمایتی معیشتی در 44 روستا تأسیس شده‌اند.

سازمان یونیسف و بانک تجارت کمپین «ناتوانی بخشی از من است، نه همه من» را برای توانمندسازی کودکان دارای ناتوانی در ایران آغاز کرده‌اند. هدف این کمپین افزایش آگاهی و ایجاد محیط حمایتی است. این ابتکار شامل جمع‌آوری کمک‌های مالی برای بهبود زندگی این کودکان می‌باشد و در شعب بانک تجارت و پلتفرم‌های دیجیتال اجرا خواهد شد. همچنین، یونیسف با دولت ایران همکاری می‌کند تا آموزش، شمولیت و دسترسی به فناوری‌های کمکی برای کودکان دارای ناتوانی را بهبود بخشد. این برنامه‌ها شامل آموزش معلمان و ترویج پذیرش داده‌های شمولیتی است.

یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق به تولید پوشش‌های نانو شده که آب، کثیفی و آلودگی‌ها را دفع می‌کند. این نوآوری به خودروها و ساختمان‌ها کمک می‌کند تا مدت طولانی‌تری تمیز بمانند و نیاز به شستشوی مکرر کاهش یابد. این پوشش‌ها با نفوذ به سطوح میکروسکوپی آلودگی‌ها را پاک می‌کنند و به صرفه‌جویی در آب و جلوگیری از زنگ‌زدگی کمک می‌کنند. قیمت این محصولات مناسب و قابل رقابت با نمونه‌های خارجی است. این فناوری به حفظ کیفیت و ظاهر محصولات، کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها کمک کرده و آینده روشنی برای صنایع مختلف پیش‌بینی می‌شود.

در نمایشگاه سلامت عرب 2025 که از 27 تا 30 ژانویه در دبی برگزار شد، هفت شرکت دانش‌بنیان ایرانی با حمایت سازمان توسعه همکاری‌های بین‌المللی و صندوق نوآوری شرکت کردند. این رویداد با بیش از 3,800 غرفه‌دار و 60,000 بازدیدکننده، فرصتی برای نمایش آخرین محصولات و خدمات در زمینه بهداشت و درمان بود. غرفه ایران به تقویت صادرات غیرنفتی و گسترش تعاملات بین‌المللی کمک کرد. در نیمه اول سال جاری، ایران داروهایی به ارزش 104.6 میلیون دلار صادر کرده و برنامه‌هایی برای افزایش صادرات دارو تا 30 درصد در میان‌مدت در دست اجراست.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران به رهبری سطار هاشمی و سفیر عراق، ناصر عبدالمحسن عبدالله، در تلاش برای تقویت همکاری‌ها در حوزه ICT و هوش مصنوعی هستند. در جلسه‌ای که در تهران برگزار شد، عبدالله به نیاز به همکاری‌های بیشتر با توجه به تعداد زیاد زائران ایرانی و عراقی اشاره کرد. هاشمی نیز بر انتقال تجربیات در امنیت سایبری و دولت الکترونیک تأکید کرد. همچنین، تفاهم‌نامه‌ای در نوامبر ۲۰۲۳ بین ایران و عراق برای گسترش همکاری‌های دوجانبه امضا شد که شامل تبادل تجربیات و توسعه زیرساخت‌ها بود.

در تاریخ ۲۸ ژانویه، وب‌سایت دولتی اکوان ایران گزارشی درباره پیر شدن جمعیت ایران منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد که جمعیت جوان به شدت کاهش یافته و سن جامعه به سرعت افزایش می‌یابد. نرخ زاد و ولد پایین و مشکلات اقتصادی مانند فقر و بیکاری، جوانان را از تشکیل خانواده و فرزندآوری بازداشته است. در عوض، نسبت میانسالان و سالمندان در حال افزایش است که فشار زیادی بر سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی وارد می‌کند. این بحران نیاز به اصلاحات اقتصادی و اجتماعی فوری دارد، اما دولت فعلی برنامه‌ای برای بهبود معیشت مردم ارائه نمی‌دهد.

ایمان ابراهیمی، بنیان‌گذار انجمن حفاظت از پرندگان آوای بوم، نخستین NGO حفاظت از پرندگان در مرکز ایران، به خاطر تلاش‌هایش در حفظ پرندگان و آگاهی‌بخشی درباره تالاب‌ها، جایزه Ramsar Wetland Conservation Award for Young Wetland Champions را دریافت کرد. این جایزه در جلسه 64 کمیته دائمی کنوانسیون رامسر در سوئیس اعلام شد. ابراهیمی به خاطر مشارکت‌هایش در حفاظت از تالاب‌ها مورد تقدیر قرار گرفته است. وضعیت تالاب‌ها در ایران بحرانی است و 43 درصد آن‌ها در معرض خشک شدن قرار دارند. تلاش برای حفاظت از تالاب‌ها نیازمند همکاری جوامع محلی است.