جامعه

سرطان یکی از نگرانی‌های جدی بهداشت عمومی در ایران است و تأثیر ویرانگری بر کودکان دارد. علی‌رضا ورسته، مدیرعامل موسسه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان، در کنفرانس خبری به چالش‌های مالی و افزایش هزینه‌های درمان اشاره کرد. داروی “نلارابین” برای درمان لوسمی در سال گذشته ۱۲۷ درصد گران شده است. زیرساخت‌های ناکافی بیمارستان‌ها و فساد سیستماتیک در نظام بهداشت و درمان نیز مشکلات را تشدید کرده و دسترسی به داروهای ضروری را محدود کرده است. این وضعیت نیازمند اصلاحات فوری و حمایت مالی بیشتر برای خانواده‌ها است تا از رنج کودکان مبتلا به سرطان کاسته شود.

در سفر رئیس‌جمهور به تبریز، وی با کریم مردانی‌آذر، خیر بزرگ ساخت مدارس، دیدار کرد. مردانی‌آذر و برادرش بیش از 440 مدرسه با 550 کلاس درس در کشور تأسیس کرده‌اند. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، اعلام کرد که حدود 51 درصد از مدارس کشور با کمک‌های خیران ساخته شده است. مشارکت خیران در ساخت مدارس نشان‌دهنده تعهد آن‌ها برای بهبود فرصت‌های آموزشی است. محمدرضا جعفری، مدیرعامل انجمن خیران، از تعهد 200 تریلیون ریالی خیران برای ساخت مدارس در سال جاری خبر داد و بر نیاز به حمایت دولت برای پروژه‌های نیمه‌تمام تأکید کرد.

در سال‌های اخیر، شرکت‌های دانش‌بنیان افغان مجوز ثبت‌نام در ایران را با شرایط مشابه شرکت‌های ایرانی دریافت کرده‌اند که به تقویت همکاری‌های علمی و فناوری بین دو کشور کمک می‌کند. رئیس سازمان توسعه همکاری‌های بین‌المللی در علم و فناوری اعلام کرد که این شرکت‌ها باید دارای شرایط و درجات علمی خاصی باشند. همچنین، رشد ۲۰۰ درصدی شرکت‌های دانش‌بنیان در یک سال گذشته نشان‌دهنده پیشرفت ایران در زمینه نوآوری و فناوری است. بودجه ملی برای علم و فناوری نیز ۳۷ تریلیون ریال اختصاص یافته که ۳۵ درصد افزایش داشته است.

وینسنت کاسارد، نماینده کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) در ایران، آمادگی خود را برای ارائه حمایت‌های آموزشی به کودکان پناهنده اعلام کرد. این اقدام در راستای کمک به پناهندگان در ایران و نشان‌دهنده تلاش‌های کشور برای حمایت از اتباع خارجی است. در دیدار با نادر یاراحمدی، رئیس سازمان ملی مهاجرت، به خدمات ایران در زمینه reunification خانواده‌ها و آموزش پیشگیری از خطرات ناشی از آلودگی سلاح‌ها اشاره شد. همچنین، پروژه‌های مشترک ICRC و جمعیت هلال احمر ایران برای کمک به پناهندگان افغان و آسیب‌پذیران در مشهد برنامه‌ریزی شده است.

اولین المپیاد ملی علم و مهارت برای دانش‌آموزان دارای معلولیت در تاریخ 9 مه در تهران برگزار می‌شود. این رویداد با حمایت بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی کشور، به نمایش استعدادهای این دانش‌آموزان در زمینه‌های هنر، مهندسی و ورزش می‌پردازد. هدف از برگزاری این المپیاد، ارتقای توانمندی‌های دانش‌آموزان و فراهم کردن فرصت‌های برابر برای آن‌هاست. همچنین، روز جهانی افراد دارای معلولیت در 3 دسامبر 2024، بر اهمیت رهبری و مشارکت فعال این افراد تأکید دارد. برگزاری این المپیاد می‌تواند به توانمندسازی و آگاهی‌سازی جامعه کمک کند.

در خوزستان، دبیرخانه ملی پرنده‌نگری با همکاری وزارت محیط زیست و وزارت میراث فرهنگی تأسیس شده است. این دبیرخانه به شناسایی و ترویج فرهنگ پرنده‌نگری در کشور می‌پردازد. خوزستان با 404 گونه پرنده، بالاترین تنوع پرندگان را در ایران دارد. اداره محیط زیست در نظر دارد مناطق حفاظت شده و مسیرهای پرنده‌نگری را معرفی کند. این استان به دلیل شرایط آب و هوایی و زیستگاه‌های غنی، به مکانی مناسب برای پرندگان مهاجر تبدیل شده و 20 درصد از تالاب‌های کشور را در خود جای داده است. همچنین، تنوع زیستگاه‌ها در ایران موجب غنای پرندگان شده است.

رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، در دوران تبلیغات انتخاباتی خود وعده رسیدگی به چالش‌های اقتصادی را داد، اما پس از شش ماه از آغاز ریاست‌جمهوری‌اش، موفق به تحقق این وعده‌ها نشده است. آمارها نشان می‌دهد که 55% از جمعیت شهری با ناامنی غذایی مواجه‌اند و مصرف گوشت به چهار کیلوگرم در سال کاهش یافته است. قیمت مواد غذایی بین 40% تا 103% افزایش یافته و 26 میلیون ایرانی قادر به تأمین نیازهای اولیه خود نیستند. سوءتغذیه و مشکلات بهداشتی ناشی از این بحران، وضعیت را وخیم‌تر کرده و نارضایتی عمومی در حال افزایش است.

سازمان هلال احمر ایران (IRCS) به تازگی همکاری‌های جدیدی با هلال احمر مغولستان آغاز کرده است. دبیرکل هلال احمر مغولستان، بولورما نوردوف، در یک جلسه آنلاین اعلام کرد که این کشور به دنبال بهره‌مندی از تجربیات IRCS برای بهبود خدمات امدادی خود است. نوردوف به اهمیت بهبود سلامت و رفاه مردم اشاره کرده و خواستار همکاری در زمینه‌های پزشکی و دارویی شد. پیشنهاد تأسیس دانشگاه مشترک، مراکز پزشکی، و شرکت‌های دارویی و نساجی نیز مطرح شد. IRCS در سه سال اخیر با 19 سازمان یادداشت تفاهم امضا کرده و به دنبال گسترش همکاری‌ها در زمینه امداد و نجات است.

کنفرانس بین‌المللی دوم در زمینه هوش مصنوعی در علوم پزشکی (AIMS) از 14 تا 16 مه در تهران برگزار خواهد شد. این کنفرانس به تبادل ایده‌ها و همکاری‌های بین‌المللی در حوزه کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی می‌پردازد. محورهای اصلی شامل پزشکی شخصی‌سازی شده، پردازش داده‌های بیومدیکال و هوش مصنوعی در داروسازی است. همچنین، رویداد مقدماتی «نوآوری هوش مصنوعی در تله‌سلامتی» نیز به بررسی آخرین ابزارهای هوش مصنوعی در این حوزه می‌پردازد. استفاده از هوش مصنوعی در بهداشت می‌تواند هزینه‌ها را به طور قابل توجهی کاهش دهد و کیفیت خدمات پزشکی را بهبود بخشد.

ایران در سال‌های اخیر به عنوان الگوی موفقی برای بسیاری از کشورها شناخته شده است. آندره فرسنکو، دستیار رئیس‌جمهور روسیه، در مراسم سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در مسکو بر اهمیت گسترش روابط ایران و روسیه تأکید کرد. او به همکاری‌های علمی و فناوری، به ویژه در زمینه هوش مصنوعی، اشاره کرد و گفت که دو کشور می‌توانند با چالش‌های محیط زیستی مواجه شوند. رئیس‌جمهور ایران نیز بر ادامه مسیر مستقل توسعه در برابر فشارهای غربی تأکید کرد و اهمیت پیمان شراکت استراتژیک را برای همکاری‌های امنیتی و اقتصادی مورد توجه قرار داد.

تغذیه نقش مهمی در بروز سرطان‌ها دارد و وزارت بهداشت ایران برنامه‌هایی برای ترویج رژیم‌های غذایی سالم و عادات زندگی سالم در نظر گرفته است. بر اساس گفته مقامات، تغییرات در رژیم غذایی و کاهش مصرف نمک، قند و چربی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان‌ها کمک کند. در این راستا، کمپین ملی پیشگیری و مبارزه با سرطان از ۲۰ تا ۲۶ ژانویه برگزار شد تا آگاهی عمومی درباره سرطان و روش‌های پیشگیری افزایش یابد. در حال حاضر، حدود ۲۵۰,۰۰۰ ایرانی با سرطان زندگی می‌کنند و آمار نشان می‌دهد که موارد جدید سرطان تا سال ۱۴۰۴ به ۱۶۰,۰۰۰ مورد خواهد رسید.

در هفته سوم بهمن‌ماه، ایران با 165 زلزله مواجه شد که بین 1 تا 7 فوریه رخ دادند. از این تعداد، 139 زلزله شدت کمتر از 3 ریشتر، 24 زلزله بین 3 تا 4 ریشتر و 2 زلزله بین 4 تا 5 ریشتر داشتند. زلزله‌ای با شدت 4.2 ریشتر در 4 فوریه در بوشهر ثبت شد. این استان با 34 زلزله بالاترین تعداد را داشت. همچنین، زلزله‌ها در تهران و چند استان دیگر ثبت نشد. ایران در منطقه‌ای زلزله‌خیز قرار دارد و نیاز به آمادگی و آموزش در برابر این بلایای طبیعی احساس می‌شود.

روز جهانی زنان و دختران در علم در ۱۱ فوریه هر سال برگزار می‌شود تا به ترویج دسترسی و مشارکت برابر زنان و دختران در علوم و فناوری پرداخته شود. در سال ۲۰۲۵، دهمین سالگرد این روز با موضوع «شناخت شغل‌های STEM: صدای او در علم» گرامی داشته می‌شود. وضعیت زنان ایرانی پس از انقلاب اسلامی بهبود یافته و آن‌ها اکنون در بسیاری از زمینه‌ها پیشرو هستند. نرخ سواد زنان به ۹۹.۳ درصد رسیده و زنان ۶۰ درصد دانشجویان دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهند. زنان ایرانی در عرصه‌های علمی و پژوهشی موفقیت‌های چشمگیری کسب کرده‌اند و ۲۴ درصد از اختراعات را به خود اختصاص داده‌اند.

نسخه ژانویه 2025 رتبه‌بندی جهانی وبومتریکس، شامل 64 دانشگاه پزشکی از ایران است. دانشگاه تهران با رتبه 335 و دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه 468 به عنوان دو دانشگاه برتر معرفی شده‌اند. دانشگاه‌های شهید بهشتی، مشهد، تبریز و ایران نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند. رتبه‌بندی وبومتریکس از 2004 منتشر می‌شود و هدف آن ارتقاء دسترسی آزاد به دانش دانشگاه‌هاست. همچنین، در رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های تایمز، 81 دانشگاه ایرانی در 10 حوزه مختلف در سال 2025 معرفی شده‌اند، که نشان‌دهنده پیشرفت دانشگاه‌های ایرانی در سطح جهانی است.

فستیوال چهارم پزشکی ایرانی به عنوان بستری برای متخصصان و شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی شده است تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و به رشد این شرکت‌ها کمک کند. این فستیوال در آوریل با موضوع “ادغام پزشکی ایرانی در سیستم بهداشتی” برگزار می‌شود و بر اهمیت فناوری و کارآفرینی تأکید دارد. حسین رضا زاده، مقام وزارت بهداشت، اعلام کرد که حضور استارتاپ‌ها و شرکت‌ها در این فستیوال برای بهبود خدمات پزشکی و جذب سرمایه‌گذاری مهم است. همچنین، این رویداد فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های پزشکی ایرانی و تعاملات بین مراکز آموزشی و پژوهشی فراهم می‌آورد.