جامعه

در ایران، بیش از 32 مرکز پزشکی تخصصی با استفاده از پزشکی ایرانی به درمان نازایی می‌پردازند. نفیسه حسینی‌یکتا، مدیر دفتر پزشکی ایرانی وزارت بهداشت، اعلام کرد که این مراکز با همکاری متخصصان مختلف، کیفیت خدمات پزشکی را بهبود بخشیده‌اند. پیروی از اصول پزشکی ایرانی می‌تواند موفقیت روش‌های باروری کمکی مانند IVF را تا 30 درصد افزایش دهد. وزارت بهداشت برنامه‌های سیستماتیکی برای ادغام پزشکی ایرانی در سیستم بهداشت دارد. همچنین، در حال حاضر حدود 500 متخصص پزشکی ایرانی در کشور فعالیت می‌کنند و آموزش آن‌ها در اولویت قرار دارد. هفته ملی جمعیت از 14 تا 20 مه برگزار می‌شود.

توسعه هوش مصنوعی در کشورهای اسلامی به عنوان اولویت مهمی مطرح شده است. محمدرضا عارف، معاون رئیس‌جمهور، در نشست OIC-15 بر همکاری‌های چندجانبه و علمی تأکید کرد و پنج پیشنهاد کلیدی ارائه داد: تشکیل گروه راهبری برای رصد تحولات هوش مصنوعی، توسعه نقشه راه میان‌مدت و بلندمدت، شبکه‌سازی مراکز تحقیقاتی، تأمین مالی مشترک پروژه‌ها و تهیه منشور اخلاقی. این نشست به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی در آموزش عالی و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی پرداخت و پیش‌نویس سند چندجانبه‌ای در این زمینه تأیید شد.

روز ملی بدون دخانیات از ۲۴ تا ۳۰ مه برگزار می‌شود و با عنوان «افشای ترفندهای صنعت دخانیات برای نسل بدون دخانیات» شناخته می‌شود. هدف این رویداد افزایش آگاهی درباره خطرات مصرف دخانیات و ترفندهای صنعت دخانیات است. این هفته شامل موضوعات مختلفی است که شامل عزم عمومی، فرهنگ، آموزش و ورزش می‌شود. همچنین، برنامه ملی پیشگیری از دخانیات در ۴۰ منطقه کشور به‌همراه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط آغاز خواهد شد. روز جهانی بدون دخانیات در ۳۱ مه جشن گرفته می‌شود و هدف آن جلب توجه به خطرات دخانیات و حمایت از سلامت نسل‌های آینده است.

در هفته‌های اخیر، ایران با تحرکات زلزله‌ای قابل توجهی مواجه بوده است. از 10 تا 16 می، 134 زلزله در کشور ثبت شد که 122 زلزله با شدت کمتر از 3 ریشتر، 11 زلزله بین 3 تا 4 ریشتر و یک زلزله با شدت 4 ریشتر در سیستان و بلوچستان بود. استان کرمان با 20 زلزله بیشترین آمار را دارد. در سال گذشته، 6,272 زلزله در ایران ثبت شد که 150 زلزله آن‌ها بیش از 4 ریشتر شدت داشتند. این آمار نشان‌دهنده نیاز به آمادگی و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خسارات ناشی از زلزله است.

فشارها و شرایط نامساعد در زندگی انسان‌ها می‌تواند سلامت روانی و جسمی آن‌ها را تهدید کند. تاب‌آوری، که مهارتی برای مقابله با مشکلات است، به افراد کمک می‌کند تا در شرایط دشوار خود را حفظ کنند. پزشکان خانواده با توجه به سلامت جسمی و روانی بیماران و ارتباط نزدیک با آن‌ها، نقش مهمی در آموزش مهارت‌های حل مسئله و تاب‌آوری دارند. آن‌ها به افراد یاد می‌دهند که چگونه با موانع زندگی مواجه شوند و مسئولیت شرایط خود را بپذیرند. شعار روز جهانی پزشک خانواده در سال ۲۰۲۵ “ساخت تاب‌آوری روانی در دنیای در حال تغییر” است.

جمعیت جوانان یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت ایران است. این وزارتخانه در هفته ملی جمعیت، بر اهمیت جمعیت جوان برای آینده کشور تأکید کرد. ایران در حال حاضر از یک فرصت جمعیتی منحصر به فرد برخوردار است که می‌تواند به رشد اقتصادی و اجتماعی کمک کند. با این حال، نادیده گرفتن این فرصت ممکن است منجر به چالش‌هایی مانند افزایش جمعیت سالخورده و کاهش نیروی کار شود. وزارت بهداشت خدماتی از جمله دوره‌های آموزشی به زوج‌های جوان و حمایت از مراکز غیر دولتی ضد سقط را ارائه می‌دهد. نرخ باروری در ایران به 1.6 فرزند به ازای هر زن رسیده و پیش‌بینی می‌شود جمعیت سالمندان تا 2050 به یک‌سوم کل جمعیت برسد.

یک هیئت ایرانی در کنگره بین‌المللی اکولوژی نوفسکی که در ۲۲ و ۲۳ می در سن‌پترزبورگ، روسیه برگزار می‌شود، شرکت خواهد کرد. وزرای محیط زیست از بیش از ۴۰ کشور به بحث در مورد چالش‌های زیست‌محیطی دریای خزر و مسائل مرتبط خواهند پرداخت. ایران برنامه‌ریزی کرده تا چالش‌های عمده‌ای چون کاهش سطح آب و آلودگی را بررسی کند و زمان برگزاری کنوانسیون تهران را تعیین کند. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران، شینا انصاری، سخنرانی خواهد کرد و هیئت ایرانی با مقامات روسی دیدار خواهد داشت. کنگره ۲۰۲۵ نیز با شعار «زندگی در هماهنگی با طبیعت» برگزار خواهد شد.

مقامات ایرانی و روسی در نشستی در تهران به بررسی همکاری‌های مشترک برای مقابله با قاچاق مواد مخدر پرداختند. این نشست به تبادل نظر در مورد آخرین تحولات قاچاق مواد مخدر و توسعه همکاری‌های عملی در کشورهای ساحلی خزر اختصاص داشت. همچنین، دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل (UNODC) از تلاش‌های ایران در این زمینه قدردانی کرده و به کشف 2400 کیلوگرم متامفتامین اشاره کرد. UNODC همچنین تجهیزات پزشکی به پلیس مبارزه با مواد مخدر ایران ارائه داده است. ایران به عنوان یک مسیر اصلی قاچاق مواد مخدر از افغانستان به اروپا شناخته می‌شود.

مرکز ملی نقشه‌برداری ایران و سرویس فدرال ثبت نام، کاداستر و نقشه‌برداری روسیه، موافقت‌نامه همکاری برای توسعه زیرساخت داده‌های مکانی (SDI) امضا کردند. این توافق‌نامه در حاشیه همایش «روسیه – جهان اسلام» به امضاء رسید و هدف آن تقویت همکاری از طریق اشتراک‌گذاری تکنولوژی‌های نقشه‌برداری و اجرای پروژه‌های مشترک ژئوماتیک است. همچنین، پیشنهاد ایجاد SDI مشترک در جلسه BRICS مورد استقبال قرار گرفت. تکنولوژی‌های ژئospatial، با ترکیب با هوش مصنوعی، نقش مهمی در توسعه پایدار و بهبود تصمیم‌گیری دارند و می‌توانند در کاربردهای مختلفی مانند ناوبری و حمل و نقل به کار گرفته شوند.

در کنفرانس جهانی آموزش دیجیتال 2025 در ووهان چین، ابوالفضل واحدی، معاون وزیر علوم ایران، پیشنهاد تأسیس مرکز آموزش دیجیتال و توسعه سیستم صلاحیت آموزشی دیجیتال را مطرح کرد. وی به معرفی سیستم آموزش عالی ایران و چالش‌های پیش روی دیجیتال‌سازی در عصر هوش مصنوعی پرداخت. کنفرانس به بررسی نقش هوش مصنوعی در آموزش و یادگیری و مزایای آن، از جمله بهبود کیفیت آموزشی و ارزیابی دانش‌آموزان، پرداخت. هدف کنفرانس ترویج تحول دیجیتال در آموزش و همکاری بین دولت‌ها و نهادهای آموزشی برای تحقق اهداف توسعه پایدار بود.

در مقاله حاضر، به حضور هیئت ایرانی به رهبری وزیر بهداشت محمدرضا ظفرقندی در هشتاد و هشتمین مجمع جهانی بهداشت (WHA78) که از 19 مه تا 27 ژوئن در ژنو برگزار می‌شود، پرداخته شده است. این مجمع به بررسی چالش‌های بهداشتی جهانی و موضوع «یک جهان برای سلامت» می‌پردازد. همچنین ظفرقندی بیانیه‌ای درباره 35 سند بهداشتی کشور ارائه خواهد کرد. توافق‌نامه پاندمی و تأمین مالی پایدار WHO از دیگر موضوعات مهم این جلسه است. وزرای بهداشت و دارایی در میزگردی درباره تأمین مالی و داده‌های بهداشتی بحث خواهند کرد.

بر اساس آمارهای دولتی، ایران با کمبود 50,000 کلاس درس و 75 درصد مدارس دولتی فاقد امکانات آموزشی مواجه است. در contraste، شهریه مدارس خصوصی در تهران به بیش از 500 میلیون تومان می‌رسد و تنها 16 درصد مؤسسات آموزشی را تشکیل می‌دهند. این مدارس بیشتر به ثروتمندان اختصاص دارند و هزینه‌های بالایی را دریافت می‌کنند. در مقابل، آموزش عمومی به شدت در حال افول است و بسیاری از دانش‌آموزان مجبور به پرداخت هزینه‌های ابتدایی هستند. این نابرابری‌ها تهدیدی جدی برای آینده میلیون‌ها کودک و سیستم آموزشی کشور محسوب می‌شود.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ سرقت در کشور به طرز نگران‌کننده‌ای نسبت به اواخر دهه ۲۰۰۰ افزایش یافته و تقریباً چهار برابر شده است. قوه قضائیه در نشستی اعلام کرد که ۸۰ درصد جرایم ناشی از تورم و افزایش قیمت‌هاست. عوامل اجتماعی و اقتصادی مانند فقر، بیکاری و فروپاشی خانواده در این افزایش مؤثرند. همچنین، آمار زندان‌ها نشان می‌دهد که بیشتر زندانیان به دلیل سرقت و مواد مخدر محبوس‌اند. در حالی که قوه قضائیه مجازات‌های سختی را برای سرقت در نظر گرفته، فساد نهادی و غارتگری مقامات مشکل را پیچیده‌تر کرده است.

دسترسی و affordability اینترنت و فناوری‌های دیجیتال می‌تواند پیشرفت جامعه را تسریع کند، اما حدود ۲.۶ میلیارد نفر از این منابع محروم‌اند که بخش عمده‌ای از آن‌ها زنان هستند. شکاف‌های دیجیتال مانع مشارکت زنان در اقتصاد و شکل‌دهی به راه‌حل‌های دیجیتال می‌شود. روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی (WTISD) ۲۰۲۵ بر اهمیت برابری دیجیتال جنسیتی تأکید دارد. زهرا بهروزآذر، معاون رئیس‌جمهور، خواستار توانمندسازی زنان از طریق اقتصاد دیجیتال شد. این رویداد بر لزوم همکاری بین‌المللی برای پر کردن شکاف دیجیتال و فراهم آوردن فرصت‌های بیشتر برای زنان تأکید می‌کند.

وزیر کشور ایران، اسکندر مومنی، اعلام کرد که کشور دیگر ظرفیت پذیرش پناهندگان غیرقانونی را ندارد، در حالی که دو میلیون نفر از اتباع بی‌مدرک در ایران زندگی می‌کنند. ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین میزبانان پناهندگان در جهان، به ویژه از افغانستان، با چالش‌های اقتصادی ناشی از حضور این پناهندگان مواجه است. مومنی بر لزوم بازگشت این افراد به کشورهای خود تأکید کرد و گفت که در سال گذشته بیش از یک میلیون نفر به کشورشان بازگشته‌اند. همچنین، ایران در حال مذاکره با دولت افغانستان برای بازگشت تدریجی و با عزت پناهندگان است.

طبق گزارش وزارت آموزش و پرورش، نرخ ترک تحصیل در ایران به طور چشمگیری کاهش یافته و به ۱.۶۵ درصد در سال تحصیلی ۱۴۰۳ (۲۰۲۴-۲۰۲۵) رسیده است. در سال ۱۴۰۱، ۲۸۷,۶۱۷ دانش‌آموز ترک تحصیل کردند که این تعداد به ۲۴۷,۲۴۲ نفر در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. همچنین، تعداد دانش‌آموزان خارج از مدرسه از ۹۰۲,۱۸۸ به ۹۲۸,۷۲۹ نفر افزایش یافته است. رئیس‌جمهور، مسعود پزشکian، بر لزوم بهبود نظام آموزشی و تأمین عدالت آموزشی تأکید کرده و برنامه‌هایی برای حل چالش‌های زیرساختی مدارس اعلام کرده است.

کمپین eradication سرخک در ایران به منظور واکسیناسیون کودکان زیر پنج سال در مناطق پرخطر، به ویژه در نیمه شمالی کشور برگزار می‌شود. مرحله دوم این کمپین از 17 تا 19 مه اجرا خواهد شد و هدف آن واکسیناسیون 300,000 کودک است. سرخک یک بیماری ویروسی بسیار عفونی است که می‌تواند به سیستم عصبی آسیب بزند. کمپین‌های سالانه واکسیناسیون از سال 1994 آغاز شده و ایران از سال 2000 عاری از سرخک بوده است. با این حال، افزایش موارد در کشورهای همسایه، خطر بازگشت این بیماری را برای ایران به همراه دارد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، ستار هاشمی، با وزیر صنعت و فناوری اطلاعات چین، لی لچنگ، در پکن دیدار کرد تا فرصت‌های همکاری فناوری را بررسی کنند. طرفین بر افزایش همکاری در زمینه‌های هوش مصنوعی، زیرساخت‌های ارتباطی و آموزش منابع انسانی تأکید کردند. لی لچنگ ایران را یک شریک مهم منطقه‌ای خواند و خواستار تقویت همکاری‌ها شد. هاشمی نیز چین را شریک استراتژیک ایران توصیف کرد و بر اهمیت به اشتراک‌گذاری تجربیات در حوزه‌های مختلف تأکید کرد. ایران متعهد به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه هوش مصنوعی است و به دنبال شکوفایی و وحدت در این زمینه می‌باشد.