جامعه

یک ویدئو ویروسی از مکالمه‌ای بین مدیر مدرسه و پدر یک دانش‌آموز، ناعدالتی‌های نظام آموزشی ایران را نشان می‌دهد. در این ویدئو، مدیر به‌صراحت می‌گوید که دانش‌آموز به دلیل ناتوانی پدر در پرداخت شهریه اخراج شده است. این موضوع انتقاداتی را نسبت به تجاری‌سازی آموزش عمومی در ایران برانگیخته است. علی‌رغم قوانین مبنی بر رایگان بودن آموزش، مدارس دولتی به‌طور غیرقانونی شهریه دریافت می‌کنند و خانواده‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند. این رویه‌ها با اصل 30 قانون اساسی در تضاد است و منجر به ترک تحصیل هزاران دانش‌آموز به‌دلیل مشکلات مالی می‌شود.

جمعیت هلال احمر ایران به منظور ارائه خدمات به مسافران در ایام نوروز، در تاریخ ۲۱ اسفند تمرینی برای اعزام نیروها به نقاط مختلف کشور برگزار کرد. این تمرین برای افزایش آمادگی در مواقع اضطراری طراحی شده و شامل ارزیابی نیازهای خدماتی مسافران است. هلال احمر برنامه‌های ویژه‌ای برای ایام نوروز تدوین کرده که شامل تأمین امنیت سفر، آموزش نکات ایمنی، و توسعه خدمات امدادی در مناطق پرتردد می‌شود. همچنین، این نهاد بر اهمیت همکاری مردم تأکید کرده و از مسافران خواسته است در صورت مشکل، با نیروهای هلال احمر تماس بگیرند. هدف اصلی تأمین امنیت و آسایش مسافران است.

برای حفظ سلامت کلیه‌ها و پیشگیری از سرطان کلیه، انجام غربالگری منظم، رعایت رژیم غذایی سالم و پرهیز از رفتارهای پرخطر مهم است. 90 درصد موارد سرطان کلیه در مراحل اولیه علامتی ندارند، بنابراین غربالگری ضرورت دارد. روز جهانی کلیه در 13 مارس برای آگاهی‌رسانی و پیشگیری از بیماری‌های کلیوی برگزار می‌شود. عوامل خطر شامل مصرف سیگار، دیابت و فشار خون بالا هستند. تغییر سبک زندگی، ورزش منظم و مدیریت استرس نیز در پیشگیری مؤثرند. بیماری مزمن کلیه اکنون 850 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داده و نیاز به استراتژی‌های جهانی برای مقابله با آن احساس می‌شود.

پیش‌بینی‌های هواشناسی نشان می‌دهد که بارش باران از 10 مارس تا 4 آوریل کمتر از حد نرمال خواهد بود، اما از 5 تا 20 آوریل به سطح نرمال برمی‌گردد. دما در هفته اول در مناطق مرکزی کمتر و در شمال غرب بالاتر از حد نرمال پیش‌بینی شده است. در هفته‌های بعد، بارش‌ها به حالت نرمال و بالاتر از نرمال خواهد رسید. با این حال، به علت خشکسالی‌های متوالی، برخی استان‌ها با کمبود آب مواجه هستند. در سال آبی گذشته، بارش‌ها به 252.7 میلی‌متر رسید که افزایش 19 درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

این مقاله به تعاملات علمی بین دانشگاه‌های ایران و لهستان می‌پردازد که می‌تواند به توسعه همکاری‌های علمی و آموزشی کمک کند. در جلسه‌ای بین مارسین ویلچک، کاردار لهستان، و الهام امین‌زاده، معاون بین‌الملل دانشگاه تهران، راه‌های توسعه این تعاملات بررسی شد. موضوعاتی چون برگزاری کنفرانس‌های مشترک، تبادل اساتید و دانشجویان و کارگاه‌های آموزشی مطرح گردید. همچنین، رتبه‌بندی‌های جهانی نشان‌دهنده بهبود وضعیت دانشگاه‌های ایرانی است؛ به طوری که دانشگاه تهران در بین 85 دانشگاه برتر جهان در سال 2025 قرار دارد و در رشته‌های مختلف در سطح ملی و جهانی پیشرفت کرده است.

وزارت محیط زیست و برنامه توسعه ملل متحد توافقنامه‌ای برای بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی زیست‌محیطی امضا کردند. این توافق به تقویت ظرفیت کشور در مقابله با آلودگی هوا از طریق فناوری‌های نوین می‌پردازد. سیدقه طارمی و نماینده UNDP در ایران، این توافق را امضا کردند. شینا انصاری، رئیس DOE، بر اهمیت دسترسی به سیستم‌های پایش آلودگی تأکید کرد و گفت که این سیستم‌ها می‌توانند به شناسایی منابع آلایندگی کمک کنند. همچنین، آلودگی هوا در ایران سالانه باعث مرگ 50,000 نفر می‌شود و اقدامات لازم برای کاهش آن شامل اجرای قوانین سختگیرانه و افزایش آگاهی عمومی است.

جمعیت هلال احمر ایران در حال برنامه‌ریزی برای ارسال بیش از 500 تن اقلام امدادی به لبنان است که شامل کالاهای پزشکی، چادر، پتو، زیرانداز، مواد غذایی و غلات می‌باشد. پیروز حسین کولیوند، رئیس این جمعیت، ضمن محکومیت حملات رژیم صهیونیستی، بر بحران انسانی در لبنان و نیاز فوری به دارو و تجهیزات پزشکی تأکید کرد. او خواستار مداخله فوری سازمان ملل برای پایان دادن به حملات شد. استفان پریزنر، هماهنگ‌کننده سازمان ملل در ایران، نیز بر اهمیت ارسال کمک‌های انسانی و تضمین ایمنی کارگران امدادی تأکید کرد.

نمایشگاه «زنان ایرانی، داستان‌های ناگفته» در تهران آغاز به کار کرد تا دستاوردهای زنان ایرانی و نقش آن‌ها در جامعه را معرفی کند. زهرا بهروزآذر، معاون رئیس‌جمهور، بر عزم دولت برای توانمندسازی زنان تأکید کرد و به آمارهای مثبت مانند افزایش امید به زندگی و کاهش شکاف جنسیتی در آموزش اشاره کرد. همچنین، نقش زنان در بخش‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مشهود است، از جمله ۲۳,۵۴۳ نویسنده زن و ۱۲,۰۰۰ شرکت تأسیس‌شده توسط زنان. رئیس‌جمهور نیز بر ضرورت برابری جنسیتی و مشارکت بیشتر زنان در رهبری تأکید کرد.

در فصل پاییز، آمار ازدواج و طلاق در ایران به تحولات قابل توجهی اشاره دارد. طبق گزارش سازمان ثبت احوال، حدود 118,450 ازدواج و 49,738 طلاق ثبت شده است. تعداد ازدواج‌ها نسبت به تابستان افزایش و نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یافته است. همچنین، نرخ طلاق نیز کاهش یافته که نشانه‌ای مثبت برای تثبیت بنیان خانواده‌ها محسوب می‌شود. با تصویب قانون جمعیت جوان، نرخ باروری به 1.6 تثبیت شده، اما رشد مطلوب جمعیت هنوز محقق نشده است. افزایش تولدها در مادران جوان نشان‌دهنده تلاش‌ها برای تشویق به فرزندآوری است.

دوران چهارم انقلاب صنعتی آغاز شده و هوش مصنوعی (AI) و علم داده‌ها در مرکز آن قرار دارند. این دوره به‌دلیل سیستم‌های هوشمند که یاد می‌گیرند و تصمیم‌گیری می‌کنند، با انقلاب‌های قبلی متفاوت است. هوش مصنوعی صنایع را تغییر می‌دهد؛ در تولید، پیش‌بینی خرابی تجهیزات و بهینه‌سازی زنجیره تأمین را فراهم می‌کند. در بخش مالی، شناسایی تراکنش‌های تقلبی و بهبود مدیریت ثروت را تسهیل می‌کند. همچنین، در خرده‌فروشی، تجربه خرید را متحول می‌کند. اما چالش‌هایی نظیر جابجایی شغل و حریم خصوصی داده‌ها نیز وجود دارد. آینده به کسانی تعلق دارد که از داده و هوش مصنوعی به‌خوبی استفاده کنند.

سردار حسین ذوالفقاری، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران، در جلسه 68 کمیسیون مواد مخدر سازمان ملل در وین، به تأثیر منفی تحریم‌ها بر برنامه‌های درمان و مبارزه با قاچاق مواد مخدر اشاره کرد. او خواستار همکاری‌های بیشتر، تبادل اطلاعات و منابع فنی برای کشورهای درگیر با این معضل شد. سردار ذوالفقاری بر نیاز به تنوع در روش‌های درمانی و تسهیل دسترسی به داروهای پزشکی تأکید کرد و از توافقات منطقه‌ای حمایت کرد. وی همچنین به ضرورت پایان تحریم‌ها و تأمین کمک‌های مؤثر برای کشورهای خط مقدم مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد.

در ایران، در ماه رمضان، کمک به آزادی زندانیان جرائم غیرعمد توسط مقامات و نیکوکاران انجام می‌شود. رئیس قوه قضائیه، غلامحسین محسنی اژه‌ای، ۵۰۰ میلیون ریال و معاون رئیس‌جمهور، زهرا بهروزآذر، ۴۰ میلیارد ریال برای آزادی زندانیان زن اختصاص داده‌اند. در نه ماه نخست سال جاری، ۷,۷۰۶ زندانی غیرعمد آزاد شدند. همزمان با روز ملی مادر و پدر، زندانیان زیادی آزاد شدند. بیش از ۶۰۰ زن به دلیل جرائم غیرعمد در زندان هستند و از ۱۹۹۰، سازمان دیه به آزادی زندانیان کمک کرده است. کل بدهی زندانیان آزاد شده بیش از ۱۴ تریلیون ریال است.

در هفته اول اسفند 1401، 136 زلزله در ایران ثبت شد که بیشتر آنها در استان‌های غربی و شمال‌شرقی بودند. زلزله‌ای به شدت 5.2 ریشتر در 3 اسفند در ایرانشهر رخ داد. استان کرمانشاه با 22 زلزله، بیشترین تعداد را داشت. در سال گذشته، 6949 زلزله در ایران ثبت شده است. ایران در ناحیه‌ای لرزه‌خیز قرار دارد و 2 درصد از زلزله‌های جهان در این کشور رخ می‌دهد. دکتر مهدی زارعی اعلام کرده که ایران وارد یک دهه زلزله شده و تهران به عنوان یک کلان‌شهر پرخطر شناخته می‌شود. ضرورت آمادگی برای مدیریت بحران زلزله بسیار مهم است.

مرکز شتابدهی نوآوری‌های هوش مصنوعی، متاورس و بلاک‌چین به نام همتا در تهران افتتاح شد. این مرکز به جذب کارشناسان فناوری برای پاسخگویی به نیازهای فناوری ورزش در تمامی سطوح کمک می‌کند. وزارت ورزش و جوانان نیز بودجه‌ای برای تولید دستگاه‌های ورزشی فناورانه تخصیص داده است. طبق گزارش شاخص Oxford Insights، ایران در میان 188 کشور، رتبه 91 را در آمادگی دولت برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی کسب کرده و نسبت به سال 2023، سه پله بهبود یافته است. این شاخص به بررسی 40 معیار در حوزه‌های دولت، فناوری و داده و زیرساخت می‌پردازد.

در هشتاد و هشتمین جلسه کمیسیون مواد مخدر سازمان ملل که از ۱۰ تا ۱۴ مارس در وین، اتریش برگزار می‌شود، سردار حسین زلفقاری، دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران، حضور خواهد داشت. این کمیسیون به بررسی مسائل جهانی مرتبط با مواد مخدر و تقویت مکانیزم‌های کنترل بین‌المللی می‌پردازد. زلفقاری با مقامات UNODC و دیگر کشورها ملاقات و تجربیات ایران در زمینه کاهش آسیب و بهبودی را به اشتراک خواهد گذاشت. نماینده UNODC در ایران، همکاری‌های جاری را مثبت ارزیابی کرده و بر نقش کلیدی ایران در مبارزه با قاچاق مواد مخدر تأکید کرده است.

فناوری GPS به کاربران کمک می‌کند تا مختصات دقیق خود را شناسایی کنند و از گم شدن جلوگیری کنند. ابزار آنلاین onlinecompass.net امکان دسترسی به مختصات GPS در فرمت‌های مختلف و ویژگی‌های اضافی مانند ناوبری آفلاین و اشتراک‌گذاری مختصات را فراهم می‌آورد. همچنین، اپلیکیشن مختصات GPS توسط Firehawk با بیش از 5 میلیون دانلود و ویژگی‌های متنوع، به کاربران کمک می‌کند تا موقعیت خود را با دقت بالا شناسایی کنند. این اپلیکیشن دارای قابلیت‌های آفلاین و تاریخچه مکان‌های قبلاً بازدید شده است، اما هزینه اشتراک بالایی دارد.

کودکان می‌توانند از واکسن‌های رایگان پنوموکوکی و روتاویروس در تمامی مراکز درمانی کشور بهره‌مند شوند. این واکسن‌ها برای پیشگیری از بیماری‌های خطرناک طراحی شده‌اند. واکسن روتاویروس از بستری شدن بیش از 50,000 کودک در سال جلوگیری می‌کند و به نوزادان در سنین 2، 4 و 6 ماهگی به صورت قطره‌ای تزریق می‌شود. واکسن پنوموکوک نیز از مرگ 1,100 کودک و بستری شدن 10,000 نوزاد جلوگیری می‌کند. برنامه واکسیناسیون از فوریه 2024 آغاز شده و به زودی تمام کشور را پوشش خواهد داد. تولید داخلی واکسن روتاویروس حدود 2,000 میلیارد ریال هزینه دارد.

در دنیای امروز، حفاظت از منابع طبیعی به دغدغه‌ای اساسی تبدیل شده است. کنفرانس ملی حفاظت از منابع طبیعی در تهران با هدف بررسی چالش‌ها و راهکارهای مقابله با تغییرات اقلیمی برگزار شد. شینا انصاری، رئیس سازمان محیط زیست، به اهمیت همکاری سازمان‌ها و ضرورت توسعه راهکارهای سازگاری اشاره کرد. او همچنین به ارزش جنگل‌ها و خدمات غیر اقتصادی آن‌ها پرداخت و از ارزیابی ۶۴ درصد اکوسیستم‌های حساس خبر داد. هفته ملی منابع طبیعی از ۵ تا ۱۳ اسفند برگزار و روز درختکاری نیز گرامی داشته می‌شود. حفاظت از طبیعت برای بقای موجودات زنده و حفظ اکوسیستم‌ها حیاتی است.

جایزه بین‌المللی فارابی (FIA) که معتبرترین جایزه در علوم انسانی و مطالعات اسلامی به شمار می‌آید، با همکاری وزارت علوم، بنیاد ملی نخبگان و یونسکو برگزار می‌شود. این جایزه به شناسایی استعدادها و بهترین آثار علمی در زمینه‌های مختلف علوم انسانی و اسلامی می‌پردازد. محققان می‌توانند از ۱۰ مارس تا ۳۰ آوریل آثار خود را ارائه دهند. جوایز در دسته‌های کتاب‌ها، پروژه‌های تحقیقاتی، پایان‌نامه‌ها و مقالات پژوهشی اهدا می‌شود. این رویداد فرصتی برای ارتقاء علوم انسانی و معرفی استعدادها در سطح بین‌المللی است.

برنامه جدید ایران-چین تحت عنوان “برنامه دانشمندان جوان با استعداد” (TYSP) در ژانویه ۲۰۲۴ اعلام شد و ۵۳ فرصت برای دانشمندان جوان از دو کشور فراهم می‌کند. این برنامه که از سال ۲۰۱۷ آغاز شده بود، به دلیل پاندمی کووید-۱۹ متوقف شده بود و اکنون دوباره راه‌اندازی شده است. هدف آن پرورش دانشمندان آینده و ارتقای همکاری‌های علمی است. همچنین، ایران و چین از اجرای ۱۰ پروژه تحقیقاتی مشترک در زمینه‌های انرژی، پزشکی بازساختی و محیط زیست حمایت خواهند کرد. نماینده چین نیز پیشرفت‌های فناوری ایران را ستایش کرد و بر اهمیت همکاری نزدیک تأکید کرد.