تکنولوژی

با افزایش فشار تحریم‌های غربی بر اقتصاد ایران، شرکت‌های داروسازی و فناوری داخلی به توسعه راه‌حل‌های بومی، به ویژه در حوزه پزشکی، پرداخته‌اند. شرکت زست تحمیر به عنوان یکی از تولیدکنندگان داروهای سرطان در ایران، با استفاده از تجهیزات مدرن و رعایت پروتکل‌های ایمنی، در حال تولید دارو و پروبیوتیک‌ها است. همچنین، ایران بر افزایش تولید داخلی و خودکفایی در صنایع های‌تک تمرکز دارد. در حالی که تحریم‌ها مشکلاتی ایجاد کرده، اما برخی محصولات به دلیل این چالش‌ها در داخل کشور تولید می‌شوند. ایران همچنان به دنبال تقویت تولید داخلی و مقابله با مشکلات است.

OpenAI به‌تازگی اعلام کرده است که دفتر جدیدی در سئول افتتاح کرده و یک نهاد محلی در کره جنوبی تأسیس کرده است. این اقدام به‌دلیل افزایش تقاضا برای خدمات ChatGPT صورت گرفته و کره جنوبی به‌عنوان دومین بازار بزرگ مشترکان این سرویس شناخته می‌شود. OpenAI همچنین در تلاش است تا نیروی کار محلی را جذب کند و با شرکت‌ها مانند Kakao همکاری کند. جیسون کوان، مدیر استراتژی OpenAI، به بررسی اکوسیستم هوش مصنوعی در کره پرداخته و بر اهمیت این کشور به‌عنوان بازار امیدوارکننده تأکید کرده است.

در سال‌های اخیر، رشد مراکز داده هوش مصنوعی نگرانی‌های زیادی را در زمینه مصرف انرژی و تأثیرات زیست‌محیطی به وجود آورده است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025، این مراکز حدود 82 ترابایت ساعت برق مصرف کنند که معادل مصرف کل برق سوئیس است. اگر تقاضا دو برابر شود، نیمی از برق مراکز داده جهانی به این مراکز اختصاص خواهد یافت. دی وریس-گا هشدار داده است که افزایش مصرف انرژی می‌تواند منجر به افزایش قیمت برق و آسیب‌های زیست‌محیطی شود، لذا نیاز به روش‌های پایدارتر و همکاری بین دولت‌ها و صنایع برای کاهش این اثرات ضروری است.

فضانوردی و اکتشافات فضایی همواره مورد توجه بوده است و اخیراً فضاپیمای Dragon شرکت SpaceX در یک ماموریت مهم موفق به فرود در اقیانوس آرام شد. این فضاپیما در ساعت 10:45 شب شنبه فرود آمد و صدای انفجاری شدیدی در کالیفرنیا جنوبی ایجاد کرد که بسیاری آن را به زمین‌لرزه نسبت دادند. Dragon حدود 6,700 پوند محموله از ایستگاه فضایی بین‌المللی به زمین بازگرداند. این رویداد باعث افزایش فعالیت در رسانه‌های اجتماعی شد و نشان‌دهنده پیشرفت‌های مستمر SpaceX در زمینه تحقیقات فضایی و سفرهای فضایی است.

در روز جمعه، سهام اپل پس از تهدید دونالد ترامپ به اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر محصولات این شرکت کاهش یافت. ترامپ تاکید کرد که اگر تولید آیفون به ایالات متحده منتقل نشود، این تعرفه اعمال خواهد شد. این خبر منجر به کاهش ۳٪ ارزش سهام اپل و افت ۲۵۰ امتیازی شاخص داو جونز شد. ترامپ همچنین تهدید کرد که از ژوئن ۲۰۲۵، تعرفه ۵۰٪ بر واردات اتحادیه اروپا وضع خواهد کرد. تحلیل‌گران این خواسته‌های ترامپ را غیرواقعی دانسته و تاکید کردند که انتقال تولید به آمریکا ممکن است سال‌ها زمان ببرد.

وزارت اطلاعات و ارتباطات ویتنام به شرکت‌های مخابراتی دستور داده است تلگرام را مسدود کنند. این تصمیم به دلیل عدم همکاری تلگرام در تحقیقات جنایی و گزارش‌هایی مبنی بر فعالیت‌های غیرقانونی در ۶۸ درصد از گروه‌ها و کانال‌های تلگرام اتخاذ شده است. حزب کمونیست حاکم کنترل‌های شدیدی بر رسانه‌ها دارد و از پلتفرم‌ها خواسته تا محتوای ضد دولتی را حذف کنند. تلگرام که نزدیک به یک میلیارد کاربر جهانی دارد، در دیگر کشورها نیز تحت نظارت است. این دستور پیش از سفر رئیس‌جمهور فرانسه به ویتنام صادر شده و تأثیرات سیاسی و اقتصادی قابل‌توجهی خواهد داشت.

مشتری، بزرگ‌ترین سیاره منظومه شمسی، طبق محاسبات جدید ممکن است تا ۲.۵ برابر حجم کنونی‌اش بوده باشد. نجوم‌شناسان با مطالعه قمرهای مشتری به این نتیجه رسیدند که تنها ۳.۸ میلیون سال پس از تشکیل مواد اولیه، مشتری به اندازه دو تا ۲.۵ برابر اکنونی‌اش بوده و میدان مغناطیسی‌اش نیز ۵۰ برابر قوی‌تر بوده است. این یافته‌ها به درک بهتر مراحل اولیه تشکیل سیاره کمک می‌کند و نشان می‌دهد که مشتری در اوایل تاریخ منظومه شمسی دوره‌ای از رشد سریع را تجربه کرده است. نتایج این تحقیق در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.

گوگل به تازگی عینک‌های هوشمند جدیدی با هوش مصنوعی و سیستم عامل اندروید XR معرفی کرده است که امکان ترجمه آنی زبان‌ها، از جمله فارسی، را فراهم می‌کند. در یک نمایش زنده، شهرام ایزادی، معاون رئیس گوگل، این عینک‌ها را با زبان فارسی آزمایش کرد و به سرعت ترجمه انگلیسی را ارائه داد. این عینک‌ها شامل دوربین، میکروفن و اسپیکر هستند و قابلیت‌های پیام‌رسانی، ناوبری و عکاسی را بدون نیاز به دستگاه مستقل میسر می‌سازند. گوگل همچنین در حال همکاری با برندهای عینک‌سازی برای توسعه این فناوری است.

یک مطالعه جدید از MIT نشان می‌دهد که مدل‌های بینایی-زبان در پردازش کلمات نفی مانند “نه” و “نمی” با مشکلات جدی مواجه‌اند که می‌تواند منجر به خطاهای تشخیصی در تصاویر پزشکی شود. این مدل‌ها اغلب کلمات نفی را نادیده می‌گیرند و در شناسایی تصاویر بدون اشیاء خاص، عملکرد ضعیفی دارند. محققان با ایجاد یک مجموعه داده مصنوعی ۱۰ میلیون جفتی، به بهبود عملکرد این مدل‌ها کمک کردند، اما این راه‌حل کامل نیست. آنها تأکید می‌کنند که باید پیش از کاربرد در زمینه‌های حساس، این مدل‌ها به‌طور دقیق آزمایش شوند.

ایران به‌عنوان چهل و دومین امضا کننده به پیمان منابع ژنتیکی و دانش سنتی پیوسته و این توافقنامه در تاریخ ۲۴ مه ۲۰۲۴ تصویب شد. علی بحرینی، نماینده ایران در سازمان ملل، این پیمان را امضا کرد. هدف این توافق‌نامه بهبود سیستم‌های پتنت مرتبط با منابع ژنتیکی و جلوگیری از سوءاستفاده از آنهاست. یکی از ویژگی‌های کلیدی آن، الزام افشای منبع مواد ژنتیکی است. این پیمان به حفاظت از تنوع زیستی و تقویت حقوق جوامع بومی کمک می‌کند و انتظار می‌رود همکاری‌های بین‌المللی را تسهیل نماید. پیوستن ایران نشان‌دهنده تعهد به حفاظت از منابع طبیعی است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تائورین، ماده‌ای موجود در نوشیدنی‌های انرژی‌زا، ممکن است رشد سرطان خون را تسریع کند. این مطالعه که در مجله Nature منتشر شده، بر تأثیر تائورین بر سلول‌های لوسمی تمرکز دارد. محققان دریافته‌اند که سلول‌های سالم مغز استخوان تائورین تولید می‌کنند و این ماده به سلول‌های لوسمی منتقل می‌شود. مصرف مکمل‌های تائورین باید با احتیاط انجام شود، به‌ویژه برای بیماران لوسمی، زیرا ممکن است وضعیت آن‌ها را وخیم‌تر کند. تحقیقات ادامه دارد تا نقش تائورین در سایر سرطان‌ها نیز بررسی شود. مشاوره با پزشک توصیه می‌شود.

مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که قشر زمین به اندازه‌ای هیدروژن تولید کرده که می‌تواند نیاز انرژی جهانی را برای 170,000 سال تأمین کند. پژوهشگران اکنون دستورالعمل‌های زمین‌شناسی لازم برای شناسایی ذخایر پنهان هیدروژن طبیعی را مشخص کرده‌اند. این مخازن زیرزمینی در مناطق مختلفی از جمله 30 ایالت ایالات متحده وجود دارد. بالنتاین، استاد ژئوشیمی دانشگاه آکسفورد، اشاره کرد که حداقل دوازده فرایند طبیعی می‌توانند هیدروژن تولید کنند. هیدروژن طبیعی می‌تواند به عنوان منبع انرژی پاکی برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و مبارزه با تغییرات آب و هوایی مورد استفاده قرار گیرد.

تحقیقات دانشگاه کَلگری و شورای ملی پژوهش کانادا نشان داد که موجودات زنده نور ضعیفی ساطع می‌کنند که با مرگ از بین می‌رود. تیمی به رهبری وحید سالاری شواهدی از انتشار فوق‌ضعیف فوتون (UPE) در موش‌ها و گیاهان ارائه کرد. پس از مرگ، انتشار فوتون‌ها به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین، بیوفوتون‌ها در نقاط آسیب‌دیده برگ‌ها بیشتر از نقاط سالم هستند. این یافته‌ها می‌تواند در تشخیص‌های غیرتهاجمی پزشکی و کشاورزی کاربرد داشته باشد و به درک بهتری از فرآیندهای بیولوژیکی و توسعه روش‌های درمانی جدید کمک کند.

استارتاپ فضایی ایرانی امید فضا در سال جاری برنامه دارد تا ماهواره جدیدی به نام دو سی وان را با مأموریت‌های ارتباطات IoT و تصویربرداری کشاورزی با راکت روسی سویوز به فضا پرتاب کند. هوشنگ شهابی، مدیرعامل شرکت، اعلام کرد که این ماهواره عملکردهای ارتباطی و تصویربرداری را در یک پلتفرم ترکیب کرده است. شهابی به موفقیت ماهواره‌های قبلی، هودهد و کوسر، اشاره کرد و از مشکلات ارتباطی کوسر خبر داد که در حال رفع است. هدف این پروژه ایجاد خوشه‌ای چند واحدی برای انتقال همزمان داده‌های IoT و تصویربرداری دقیق است.

یک استارتاپ ایرانی دستگاهی قابل حمل با استفاده از هوش مصنوعی توسعه داده است که به شناسایی ناباروری در مردان و زنان کمک می‌کند، بدون نیاز به مراجعه به کلینیک‌ها. این پروژه به رهبری حسین قاسمی، فارغ‌التحصیل دکتری فیزیولوژی، طراحی شده و به کاربران امکان می‌دهد تا از خانه وضعیت باروری خود را ارزیابی کنند. فناوری این دستگاه کاملاً در ایران توسعه یافته و به زودی به بازارهای بین‌المللی عرضه خواهد شد. این نوآوری می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا با اطلاعات دقیق‌تری در مورد وضعیت باروری خود تصمیم‌گیری کنند و نگرانی‌هایشان را کاهش دهند.