تکنولوژی

تحقیقات دانشگاه کَلگری و شورای ملی پژوهش کانادا نشان داد که موجودات زنده نور ضعیفی ساطع می‌کنند که با مرگ از بین می‌رود. تیمی به رهبری وحید سالاری شواهدی از انتشار فوق‌ضعیف فوتون (UPE) در موش‌ها و گیاهان ارائه کرد. پس از مرگ، انتشار فوتون‌ها به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین، بیوفوتون‌ها در نقاط آسیب‌دیده برگ‌ها بیشتر از نقاط سالم هستند. این یافته‌ها می‌تواند در تشخیص‌های غیرتهاجمی پزشکی و کشاورزی کاربرد داشته باشد و به درک بهتری از فرآیندهای بیولوژیکی و توسعه روش‌های درمانی جدید کمک کند.

استارتاپ فضایی ایرانی امید فضا در سال جاری برنامه دارد تا ماهواره جدیدی به نام دو سی وان را با مأموریت‌های ارتباطات IoT و تصویربرداری کشاورزی با راکت روسی سویوز به فضا پرتاب کند. هوشنگ شهابی، مدیرعامل شرکت، اعلام کرد که این ماهواره عملکردهای ارتباطی و تصویربرداری را در یک پلتفرم ترکیب کرده است. شهابی به موفقیت ماهواره‌های قبلی، هودهد و کوسر، اشاره کرد و از مشکلات ارتباطی کوسر خبر داد که در حال رفع است. هدف این پروژه ایجاد خوشه‌ای چند واحدی برای انتقال همزمان داده‌های IoT و تصویربرداری دقیق است.

یک استارتاپ ایرانی دستگاهی قابل حمل با استفاده از هوش مصنوعی توسعه داده است که به شناسایی ناباروری در مردان و زنان کمک می‌کند، بدون نیاز به مراجعه به کلینیک‌ها. این پروژه به رهبری حسین قاسمی، فارغ‌التحصیل دکتری فیزیولوژی، طراحی شده و به کاربران امکان می‌دهد تا از خانه وضعیت باروری خود را ارزیابی کنند. فناوری این دستگاه کاملاً در ایران توسعه یافته و به زودی به بازارهای بین‌المللی عرضه خواهد شد. این نوآوری می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا با اطلاعات دقیق‌تری در مورد وضعیت باروری خود تصمیم‌گیری کنند و نگرانی‌هایشان را کاهش دهند.

یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق به توسعه کاتتر بالونی NC با فشار بالا برای عروق کرونر شده است که وابستگی کشور به واردات را کاهش می‌دهد و حدود 50 درصد صرفه‌جویی ارزی به همراه دارد. این کاتتر در آنژیوپلاستی کرونر برای باز کردن عروق مسدود شده به کار می‌رود و طراحی آن امکان درمان دقیق‌تر مسدودیت‌های شدید را فراهم می‌آورد. شرکت همچنین به دنبال گسترش به بازارهای بین‌المللی است و با استفاده از مواد اولیه وارداتی، نیروی انسانی خود را آموزش می‌دهد. این پیشرفت به بهبود خدمات درمانی، اشتغال‌زایی و خودکفایی فناوری در حوزه تجهیزات پزشکی کمک می‌کند.

دادگستری تهران اعلام کرده است که از هوش مصنوعی برای ردیابی شبکه‌های مالی مرتبط با قاچاق سوخت استفاده خواهد کرد. این اقدام به مبارزه با قاچاق و بهبود اقتصاد کشور کمک می‌کند. رئیس قوه قضائیه تهران، علی القاصی، بر تعهد قوه قضائیه به مقابله سیستماتیک با قاچاق تأکید کرد. در عملیات‌های اخیر، 14 مرکز ذخیره‌سازی سوخت غیرقانونی نابود و بیش از 350,000 لیتر سوخت قاچاق کشف شد. بر اساس گزارش‌ها، روزانه 20 تا 28 میلیون لیتر سوخت به دلیل قاچاق از دست می‌رود که معادل 140 میلیون دلار هزینه دارد. استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به کاهش خسارات کمک کند.

در سال‌های اخیر، توسعه هوش مصنوعی در ایران به اولویت اصلی تبدیل شده است. معاونت علمی و فناوری کشور پیشرفت‌های قابل توجهی در اجرای سند هوش مصنوعی داشته و انتظار می‌رود با تصویب این سند توسط شورای عالی، فرمان اجرایی از سوی رئیس‌جمهور صادر شود. همچنین، سند فناوری کوانتومی تحت بررسی است. عبدالحسین خسروپناه بر لزوم سرمایه‌گذاری دولت و مشارکت بخش خصوصی تأکید کرد و خواستار استفاده دانشگاه‌ها از متدهای مدرن به جای روش‌های سنتی شد. این تحولات می‌تواند به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی در کشور کمک کند و ایران را در عرصه جهانی معرفی کند.

شرکت اپل به تازگی با استارتاپ هوش مصنوعی آنتروپیک، که از سوی آمازون حمایت می‌شود، همکاری کرده تا پلتفرم کدنویسی مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کند. این پلتفرم، نسخه‌ای به‌روز شده از Xcode است و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که به طور خودکار کد تولید کنند. در حال حاضر، این سیستم به صورت داخلی برای اپل استفاده می‌شود و تصمیمی برای انتشار عمومی آن هنوز اتخاذ نشده است. اپل همچنین به دنبال ایجاد مشارکت‌های بیشتر در زمینه هوش مصنوعی و ارتقاء سخت‌افزار خود است تا در رقابت‌های این حوزه پیشرو باقی بماند.

ایران در حال توسعه حدود 20 ماهواره جدید از طریق همکاری‌های دولتی و خصوصی است که نشان‌دهنده تغییر استراتژی فضایی به سمت رهبری بخش خصوصی است. حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، در نمایشگاه INOTEX 2025 اعلام کرد که این ماهواره‌ها، از جمله خوشه “شهید سلیمانی”، توسط کنسرسیوم‌های دولتی و خصوصی ساخته می‌شوند. برنامه خرید تضمینی برای تصاویر ماهواره‌ای داخلی نیز معرفی شد. سالاریه بر نقش رو به رشد بخش خصوصی در صنعت فضایی تأکید کرد و INOTEX را به عنوان پلتفرمی برای ترویج همکاری‌های جدید معرفی کرد. این نمایشگاه فرصتی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که سیستم‌های خورشیدی بیرونی سرنخ‌های مهمی درباره تاریخ شکل‌گیری خود ارائه می‌دهند. این تحقیقات به رهبری دانشگاه مرکزی فلوریدا و با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب انجام شده است. پژوهشگران به مطالعه اجسام ترانس نپتونی (TNOs) پرداختند و الگوهای متانول را روی سطح آن‌ها کشف کردند. تفاوت‌های شیمیایی میان TNOs نزدیک و دور از خورشید نشان می‌دهد که تابش کیهانی می‌تواند شیمی آن‌ها را تغییر دهد. این یافته‌ها به درک بهتر از شکل‌گیری سیستم خورشیدی و ریشه‌های حیات کمک می‌کند و به تحقیقات آینده راهنمایی می‌دهد.

یک آزمایش فضایی جدید که امروز آغاز شد، به تولید وعده‌های غذایی کامل مانند استیک و پوره سیب‌زمینی از سلول‌ها در مدار پرداخته است. این پروژه با حمایت آژانس فضایی اروپا، به بررسی امکان تولید غذاهای پرورشی در فضا می‌پردازد. هدف کاهش هزینه تأمین غذا برای فضانوردان و افزایش خودکفایی است. این آزمایش شامل یک بیوراکتور مینیاتوری است که با راکت اسپیس‌ایکس به فضا ارسال می‌شود و مخلوط مخمر را بررسی می‌کند. این تکنیک می‌تواند به بهبود تغذیه فضانوردان و کاهش نیاز به مکمل‌ها کمک کند.

یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، با استفاده از لیزرهای دقیق، ادعای کشف رنگی جدید به نام “olo” را مطرح کرده‌اند که هرگز در طبیعت دیده نشده است. این رنگ با تحریک خاص سلول‌های مخروطی شبکیه ایجاد می‌شود و تنها در شرایط مصنوعی قابل تجربه است. محققان تأکید کردند که این رنگ نمی‌تواند به طور مستقیم در نمایشگرها منتقل شود. برخی کارشناسان به این ادعا شک دارند و آن را صرفاً یک سبز اشباع‌شده می‌دانند. با این حال، این تحقیق می‌تواند به درک بهتر ادراک بصری و رنگ‌کوری کمک کند.

گوگل اخیراً درباره یک کمپین فیشینگ هشدار داده که از سرویس Google Sites برای دور زدن فیلترهای امنیتی ایمیل استفاده می‌کند و ممکن است ۱.۸ میلیارد کاربر جی‌میل را در معرض خطر قرار دهد. این حمله با جعل نام دامنه‌های قانونی کاربران را فریب می‌دهد و می‌تواند اطلاعات حساس آن‌ها را سرقت کند. نیک جانسون، تأثیرگذار ارزهای دیجیتال، این مشکل را مطرح کرد و گفت ایمیل‌های فیشینگ به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که از بررسی DKIM عبور می‌کنند. گوگل در حال پیاده‌سازی تدابیر حفاظتی است و از کاربران خواسته تا احراز هویت دو مرحله‌ای را فعال کنند و احتیاط کنند.