گردشگری

اخبار جدیدی از کشف یک محل سکونت پیش از تاریخ در استان مرکزی ایران به دست آمده است که به دوره‌های نئولیتیک و کالکولیتیک مربوط می‌شود. حسین محمودی، معاون مدیرکل میراث فرهنگی، از وجود شواهد سکونت انسانی و سفال‌های قرمز رنگ مرتبط با فرهنگ چشمه علی خبر داد. این کشف به انتقال از نئولیتیک به کالکولیتیک اشاره دارد که بین ۵۲۰۰ تا ۴۵۰۰ قبل از میلاد اتفاق افتاده است. محمودی بر تحول فرهنگی و تکنولوژیکی در دوره کالکولیتیک تأکید کرد و گفت که این یافته به درک تاریخ باستان ایران کمک می‌کند و در حال ثبت رسمی در فهرست میراث ملی است.

در آینده‌ای نزدیک، آکادمی بین‌المللی هنرهای بافت دستی و فرش در یزد افتتاح می‌شود. این مرکز، با همکاری شورای بین‌المللی موزه‌ها، به احیاء و حفظ میراث بافت‌های ایران و آموزش هنرهای بافتنی می‌پردازد. هدف این آکادمی، بازآوری سنت‌های در حال زوال و ترغیب جوانان به صنایع دستی است. همچنین، موزه تار و پود در یزد به نمایش مجموعه‌ای از فرش‌ها و پارچه‌های تاریخی می‌پردازد و کارگاه‌های عملی برای بازدیدکنندگان برگزار خواهد کرد. این پروژه به توسعه فرهنگی و اقتصادی یزد و ترویج گردشگری کمک خواهد کرد.

شهر تاریخی یزد به‌عنوان شهر جهانی جواهرات سنتی و دست‌ساز توسط شورای جهانی صنایع دستی معرفی شد. این موفقیت فرهنگی برای ایران، نماد ارتباط سنت‌های کهن و خلاقیت‌های مدرن است. وزیر میراث فرهنگی، سیدرضا صالحی امیری، این شناسایی را نمایان‌گر پتانسیل فرهنگی یزد و مؤثر بودن دیپلماسی میراث دانست. این عنوان پس از ارزیابی دقیق و بازدید کارشناسان WCC اعطا شد. تاریخچه جواهرسازی در یزد به ۲۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد و جواهرات این شهر با خلوص ۲۰ عیار شهرت دارند. این دستاورد نشان‌دهنده هماهنگی توانمندی‌های مردمی و دولتی است.

کاروانسرای رباط قلی در شهرستان جاجرم خراسان شمالی، نمادی از میراث جاده ابریشم ایران است. این مکان تاریخی به دوران تیموریان و صفویان مربوط می‌شود و در سال 2023 به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد. کاروانسرا دارای معماری منحصر به فردی است و به مسافران خدماتی مانند اقامت و غذا ارائه می‌دهد. علاوه بر اینکه محلی برای استراحت بوده، به تبادل فرهنگی و تجاری نیز کمک کرده است. امروزه، این کاروانسرا به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم شناخته می‌شود و می‌تواند به درک بهتر تاریخ و فرهنگ ایران کمک کند.

نمایندگان صنعت گردشگری ایران از تاریخ 28 آوریل تا 1 مه 2025 در نمایشگاه بازار سفر عربی (ATM) در دبی شرکت خواهند کرد. این نمایشگاه فرصتی برای معرفی قابلیت‌های گردشگری ایران و جذب بازدیدکنندگان خارجی به شمار می‌آید. با حمایت کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی، پavilion ایرانی بعد از 12 سال در مساحت 84 متر مربع راه‌اندازی می‌شود. بازار سفر عربی یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای گردشگری در غرب آسیا است که در سال 2024 بیش از 47,000 شرکت‌کننده داشته است. حضور ایران در این نمایشگاه می‌تواند به تقویت موقعیت گردشگری کشور و ایجاد همکاری‌های بین‌المللی کمک کند.

وزارت میراث فرهنگی برنامه‌ای برای نجات صنایع دستی ایران اعلام کرده که هدف آن بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش صادرات این بخش است. مریم جلالی‌دهکردی، معاون وزیر، اظهار داشت که این طرح شامل فصول مختلفی برای تکمیل زنجیره ارزش صنایع دستی و دستیابی به رشد هشت درصدی در این حوزه است. او بر اهمیت همگرایی نهادها و توجه به بازارهای هدف در حاشیه دریای خزر و خلیج فارس تاکید کرد. همچنین، جلالی‌دهکردی به نیاز به تسهیلات بانکی و تحقیقات بازار برای جذب مشتریان واقعی اشاره کرد و از همکاری علاقه‌مندان به این حوزه دعوت کرد.

ایذه، شهری در خوزستان، به‌زودی به عنوان شهر ملی گلیم ایران شناخته می‌شود. این اقدام می‌تواند ایذه را به عرصه جهانی صنایع دستی معرفی کند. گلیم، فرش سنتی دستباف، در ایذه به اوج شکوفایی رسیده و این شهر دارای ۲۹ کارگاه فعال گلیم‌بافی و نزدیک به ۵۰۰ بافنده است. معاون اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان اعلام کرد که در صورت کسب معیارهای لازم، پرونده ایذه به وزارت میراث فرهنگی ارسال می‌شود. پژوهشگران معتقدند با بهبود زیرساخت‌ها، ایذه می‌تواند به عنوان شهر جهانی گلیم ثبت شود و به توسعه و پیشرفت این شهر کمک کند.

روستای باستانی حسنلو در شمال غرب ایران در آستانه ثبت به عنوان یکی از بهترین روستاهای گردشگری جهان قرار دارد. این روستا یکی از هشت روستای ایرانی انتخاب شده برای فهرست شناسایی 2025 است. سید مصطفی فاطمی، مدیر کل گردشگری وزارت میراث فرهنگی، حسنلو را “آینه‌ای از جذابیت‌های گردشگری تاریخی” توصیف کرد و بر غنای فرهنگی و پتانسیل گردشگری آن تأکید کرد. حسنلو به خاطر تپه باستانی و صنایع دستی محلی‌اش شناخته شده و با افزایش تأسیسات گردشگری، می‌تواند به یک مقصد کلیدی برای گردشگران داخلی و بین‌المللی تبدیل شود.

برای نخستین بار، نقشه‌برداری هوایی و تصویربرداری از سایت‌های باستانی جیرفت، یکی از غنی‌ترین مناطق تاریخی ایران، انجام شده است. این پروژه با هدف مستندسازی و حمایت از تلاش‌های باستان‌شناسی در جیرفت، که به خاطر ویرانه‌های عصر برنز خود مشهور است، صورت گرفته است. غدر شیروانی، مسئول سایت‌های تاریخی استان کرمان، اعلام کرد این کار با همکاری شرکت آگوچین و با ارائه تصاویر با وضوح بالا انجام شده است. وزیر میراث فرهنگی ایران نیز بر اهمیت جهانی تمدن جیرفت تأکید کرده و خواستار معرفی بهتر این منطقه به جهانیان شده است.

شهر زاوین در شهرستان کلات استان خراسان رضوی به عنوان یکی از مراکز بافت ابریشم در ایران شناخته می‌شود و در سال 2023 به عنوان شهری ملی در این زمینه ثبت شده است. این هنر به عنوان میراث فرهنگی و نشانه‌ای از خلاقیت مردم محلی، نقش مهمی در اقتصاد و فرهنگ منطقه ایفا می‌کند. در زاوین، 300 تا 350 کارگاه تولید لباس محلی و ابریشمی وجود دارد که عمدتاً توسط خانواده‌ها اداره می‌شوند. انتقال دانش و مهارت به نسل‌های جوان‌تر یکی از چالش‌هاست و برگزاری کارگاه‌های آموزشی می‌تواند به حفظ این هنر کمک کند.

در دیدار وزیر میراث فرهنگی ایران، سید رضا صالحی امیری، و سفیر ترکیه، حیکابی کیرلانجیک، بر تقویت روابط فرهنگی و همکاری در زمینه گردشگری و میراث تأکید شد. صالحی امیری به پیوندهای تاریخی دو ملت و میراث مشترک اشاره کرد و از تمایل ایرانی‌ها برای سفر به ترکیه و بازدید از مکان‌های مذهبی گفت. او همچنین به پتانسیل بالای گردشگری ایران و دعوت از سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای برای مشارکت در پروژه‌های گردشگری پرداخت. سفیر ترکیه بر اهمیت روابط فرهنگی و اجتماعی تأکید کرد و خواستار ترویج مقاصد گردشگری ایرانی در ترکیه شد.

ایران برنامه ملی جدیدی برای نظارت بر نشست زمین در مناطق تاریخی راه‌اندازی کرده است تا میراث فرهنگی کشور را حفظ کند. سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، از همکاری با مرکز نقشه‌برداری ملی برای پیگیری نشست زمین در این مناطق خبر داد. وی بر لزوم ادغام فناوری‌های مدرن و تشکیل نیروی کار ملی برای مدیریت بحران نشست زمین تأکید کرد. نرخ نشست زمین در ایران پنج برابر میانگین جهانی است و مهم‌ترین علت آن استخراج بیش از حد آب زیرزمینی است. این مشکل نیازمند همکاری‌های بین‌سازمانی و تدابیر مناسب برای جلوگیری از آسیب به میراث فرهنگی است.

اخبار اخیر درباره شهاب‌سنگی ۲۰۰ گرمی که در اطراف شهر مبارکه استان اصفهان پیدا شده، توجه زیادی را جلب کرده است. این شهاب‌سنگ توسط متخصصان تأیید شده و نشان می‌دهد که دارای عناصر گرانبها نیست. به گفته دکتر مککی‌زاده، این شهاب‌سنگ احتمالاً بین سیارات مریخ و اورانوس شکل گرفته و شامل سیلیکون، منیزیم، آهن و نیکل است. همچنین دومین موزه شهاب‌سنگ‌ها در ایران مال تهران افتتاح شده است. این کشف می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای تحقیقات علمی و فضایی ایجاد کند و علاقه‌مندی عمومی به علم نجوم را افزایش دهد.

ایران قصد دارد یک موزه ویژه برای انواع نان‌های سنتی کشور تأسیس کند. این پروژه همزمان با روز ملی نان و گندم در 20 آوریل معرفی شده است. علی جباری‌زاده‌گان، رئیس گروه معماران، اظهار داشت که نان نمادی از معیشت در فرهنگ ایرانی است و مردم به آن احترام می‌گذارند. موزه ملی نان طراحی شده تا فرآیند تولید نان را به تصویر بکشد و فضاهایی شامل اتاق سکوت خمیر و تالار عطر نان دارد. نان در ایران به عنوان غذای اصلی و نشانه‌ای از برکت خداوند شناخته می‌شود. این موزه فرصتی برای مطالعه تاریخ و آینده نان خواهد بود.

در استان مازندران، برنامه‌ای مشترک برای برگزاری دوره‌های تخصصی آموزش صنایع دستی با همکاری شرکت ایتالیایی Cheche آغاز شده است. این طرح به‌منظور تقویت مهارت‌ها و افزایش فرصت‌های صادراتی برای هنرمندان محلی طراحی شده و شامل آموزش آنلاین توسط اساتید ایتالیایی است. حسین ایزادی، رئیس سازمان گردشگری مازندران، اعلام کرد که این استان به‌عنوان پایلوت انتخاب شده و شرکت‌کنندگان پس از قبولی در آزمون‌ها، گواهینامه‌های بین‌المللی دریافت خواهند کرد. همچنین، هنرمندان ایرانی در نمایشگاه صنایع دستی ایتالیا شرکت خواهند کرد و انتظار می‌رود صادرات به این کشور افزایش یابد.

دهلران، یکی از مناطق تاریخی غرب ایران، دارای آثار و نشانه‌هایی از سکونت انسان‌ها در دوران پیش از تاریخ است. حبیب‌الله محمودیان، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ایلام، بیان کرد که در این منطقه، آثار پروتو-ایلامی و سکونتگاه‌هایی از ۸۰۰۰ سال پیش شناسایی شده است. همچنین، شواهد نشان می‌دهد که انسان‌ها در بین ۵۵۰۰ تا ۷۵۰۰ پیش از میلاد به کشاورزی و دام‌پروری پرداخته‌اند. دشت دهلران به دلیل کاوش‌های باستان‌شناسی و آثار غنی، نقش مهمی در تاریخ منطقه دارد، هرچند جنگ ایران و عراق به سایت‌های باستانی آن آسیب‌های جدی وارد کرده است.

ایران به تازگی دو پرونده مهم میراث فرهنگی شامل هنر باستانی آینه‌کاری و دژ تاریخی فلک‌الفلک در لرستان را به یونسکو ارائه کرده است. علی دارابی، معاون وزیر میراث فرهنگی، اعلام کرد که امیدواری به ثبت این آثار در فهرست جهانی یونسکو وجود دارد. آینه‌کاری، با ریشه‌هایی به قدمت ۲۷۰۰ سال، در دوران صفویه و قاجاریه به اوج خود رسید. دژ فلک‌الفلک نیز نه تنها یک سازه نظامی، بلکه نمادی از میراث فرهنگی و تاریخی ایران است. ثبت این آثار به حفظ تاریخ، جذب گردشگر و تقویت هویت ملی کمک خواهد کرد.

یک گروه 18 خودروی شاسی‌بلند و کمپرسور روسی به استان ایلام سفر کرده‌اند که بخشی از یک تور بزرگتر در ایران است. این سفر به توسعه روابط گردشگری بین ایران و روسیه کمک می‌کند. بازدیدکنندگان از جاذبه‌های فرهنگی و طبیعی ایلام شامل قلعه ولی و دره کافارین بازدید کردند و سپس به عراق رفتند. این سفر پس از امضای توافق ویزا بدون روادید برای مسافران گروهی میان تهران و مسکو انجام شده است. ایران امیدوار است با جذب گردشگران بیشتر از روسیه، صنعت گردشگری خود را تقویت کند و آشنایی فرهنگی دو کشور را افزایش دهد.

در دنیای امروز، قدرت نرم به ابزاری مؤثر برای جذب گردشگران تبدیل شده است. محسن سهانی، پژوهشگر گردشگری، بر اهمیت دیپلماسی عمومی از طریق پلتفرم‌های دیجیتال تأکید کرده و به نقش سفرا در ایجاد پل‌های فرهنگی اشاره کرده است. او تأکید می‌کند که سفرا می‌توانند با استفاده از فرهنگ و غذاهای سنتی، ارتباطات انسانی ایجاد کنند. در حالی که بسیاری از کشورها از سفرا خواسته‌اند در شبکه‌های اجتماعی فعال باشند، ایران نیاز به تحول در دیپلماسی خود دارد. این تحول باید به سفرا اجازه دهد تا روایت‌های جذابی از ایران را به جهانیان ارائه دهند و قدرت نرم را تقویت کنند.