گردشگری

در شهرستان زرند استان کرمان، یک اثرپای دایناسور به تازگی کشف شده که به عنوان جاذبه گردشگری نوظهور شناخته می‌شود. محمد اسلامی، رئیس اداره میراث فرهنگی، از این سایت بازدید کرد و بر اهمیت علمی و گردشگری آن تأکید کرد. این اثر متعلق به دایناسوری گیاه‌خوار است که حدود 180 میلیون سال پیش در دوران ژوراسیک زندگی می‌کرده است. سمنبار میرزایی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی زرند، نیز به فرصت‌های تحقیقاتی این کشف اشاره کرد. مسئولان محلی در تلاشند تا این سایت را برای توسعه گردشگری پایدار حفظ و معرفی کنند.

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران در سال 1404 موفقیت فصل سفر نوروز را ستود و آن را کم‌مشکل‌ترین دوره اخیر توصیف کرد. این موفقیت نشان‌دهنده جذابیت‌های گردشگری و تنوع فرهنگی ایران است. در مراسمی در تهران، وزیر میراث فرهنگی به تلاش 1.2 میلیون نفر برای فراهم‌آوری نوروزی خاطره‌انگیز اشاره کرد. بیش از 36 میلیون سفر ثبت شده و 1000 “نوروزگاه” فرهنگی افتتاح شده است. کشفیات باستان‌شناسی در ایلام نیز به درک معماری هخامنشی کمک کرده است. نوروز به عنوان یک جشن بین‌فرهنگی در ایران و دیگر کشورها اهمیت ویژه‌ای دارد و در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده است.

معبد آنهیتا، دومین بنای سنگی باشکوه ایران پس از پرسپولیس، بر روی تپه‌ای طبیعی و با طراحی خاصی ساخته شده است. این معبد به الهه آب، آنهیتا، اختصاص دارد و به دوره‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی نسبت داده می‌شود. ساختار آن چهارگوش و با روش سنگ‌چینی خشک بنا شده و تزئینات حکاکی‌ شده زیبایی آن را دوچندان کرده است. ستون‌های موازی و خندق‌های سنگی که آب را به مرکز حوض هدایت می‌کنند، از ویژگی‌های مهندسی آن هستند. معبد آنهیتا یکی از مقاصد گردشگری مهم ایران و محلی برای تجربه تاریخ و زیبایی‌های طبیعی است.

بانک مرکزی ایران اخیراً دستورالعملی برای صدور کارت‌های بانکی ریالی به گردشگران خارجی و افراد غیرمقیم منتشر کرده است. این کارت‌ها برای تسهیل تراکنش‌های مالی در طول اقامت گردشگران طراحی شده‌اند و تنها به افراد بالای ۱۸ سال تعلق می‌گیرد. هر فرد مجاز به دریافت یک کارت است و شارژ کارت‌ها باید از طریق خرید ارز خارجی یا انتقال ارز انجام شود. این کارت‌ها برای خرید، انتقال وجه و برداشت از خودپرداز قابل استفاده هستند. هدف این اقدام افزایش رضایت گردشگران و تقویت صنعت گردشگری در ایران است.

ساخت قایق‌های لنج، هنر باستانی و بومی سواحل شمالی خلیج فارس، در تاریخ نقش مهمی در ناوبری و تجارت ایفا کرده است. این هنر در سال ۲۰۱۱ به فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو اضافه شد، اما اکنون با تهدیداتی چون قایق‌های فایبرگلاس و بی‌توجهی جوانان مواجه است. مهارت‌های دریانوردی و ساخت لنج به طور سنتی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. سرعت مدرنیزاسیون و فرهنگ جهانی‌شده به فرسایش این میراث دامن می‌زند. حفظ و احیای این هنر نیازمند تلاش‌های هماهنگ جامعه، دولت و نهادهای فرهنگی برای ترویج آن در میان نسل‌های جوان است.

کاروانسرای فخر داوود ربات یکی از مهم‌ترین کاروانسراهای منطقه خراسان و مسیر جاده ابریشم است که در سپتامبر 2023 به عنوان یادمانی از دوره تیموریان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این بنا با مصالحی چون آجر و سنگ ساخته شده و دارای چهار برج استوانه‌ای برای تامین امنیت است. فضای داخلی آن شامل یک سالن چهارگوش و ایوان‌های گنبددار است. پژوهشگران بر این باورند که این کاروانسرا احتمالا در دوره تیموری ساخته شده و پس از آن بازسازی شده است. کاروانسرای فخر داوود به عنوان جاذبه‌ای مهم برای گردشگران شناخته می‌شود.

پژوهشگران ایرانی در یک کشف باستان‌شناسی مهم به یک معدن قدیمی سنگ‌های مورد استفاده در ساخت کاخ داریوش بزرگ در شوش دست یافتند. این معدن در نزدیکی آبادانان در استان ایلام واقع شده و به عنوان یکی از کشفیات مهم غرب آسیا شناخته می‌شود. محمدابراهیم زارعی، رئیس پژوهشکده میراث فرهنگی، این کشف را معمای تاریخی دو هزار ساله را حل می‌کند. این معدن به “ابیرادوش” اشاره دارد و باستان‌شناسان امیدوارند که این کشف به درک بیشتر از مهندسی هخامنشی و احتمال ثبت آن در فهرست یونسکو کمک کند.

کاشان، یکی از مقاصد گردشگری مهم در استان اصفهان، به خاطر تولید فرش و منسوجات مشهور است و جمعیت آن به 400,000 نفر می‌رسد. این شهر دارای جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی است. تپه سیالک با قدمت 7000 ساله، آبشار نیاسر با ارتفاع 25 متر، و باغ فین از دوران صفویه از جمله این جاذبه‌ها هستند. مسجد و مدرسه آقا بزرگ و خانه برزوجردی نیز به معماری زیبای خود معروف‌اند. بازار تاریخی کاشان و خانه طباطبایی با طراحی منحصر به فرد خود، از دیگر مکان‌های دیدنی این شهر هستند که تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای گردشگران فراهم می‌کند.

در سال‌های اخیر، گردشگری مذهبی و فرهنگی در استان خراسان رضوی به ویژه به خاطر وجود حرم امام رضا (ع)، به جاذبه‌ای مهم برای جذب زائران تبدیل شده است. ثبت 86 رویداد در تقویم ملی، از جمله نه رویداد در مشهد، نشان‌دهنده اهمیت این موضوع است. یوسف Bidkhori، معاون گردشگری استان، اعلام کرد که این رویدادها به منظور جذب گردشگران و تسهیل برنامه‌ریزی آنها انجام شده است. همچنین، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و غذاهای محلی به رشد گردشگری غذایی کمک کرده و مشهد به عنوان مقدس‌ترین شهر ایران، به مقصدی اصلی برای زائران تبدیل می‌شود.

تحقیقات دیرینه‌شناسی در ایران شواهدی از سواحل دریای خزر به قدمت بیش از ۳۱,۰۰۰ سال یافته‌اند. این کشف در سایت باستان‌شناسی تخت‌روستام در شهرستان نکا، مازندران صورت گرفته است. این مکان، که یکی از سکونتگاه‌های مهم انسانی در دوره پالئولیتیک بوده، به‌عنوان کارگاهی برای تولید ابزار سنگی و شکار عمل کرده است. دکتر همایون خوش‌روند نیز پیشتر رسوبات دو میلیون ساله این منطقه را بررسی کرده بود. نتایج جدید نشان می‌دهد که سواحل دریای خزر در گذشته نزدیک‌تر به این سایت بوده و این کشف به درک تاریخ باستانی انسان کمک می‌کند.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی، مصطفی فاطمی، از تهیه فهرستی شامل ۱۳۰ روستای گردشگری خبر داد و اعلام کرد که هشت روستا به عنوان نامزد نهایی برای بهترین روستاهای گردشگری سال ۲۰۲۵ انتخاب شده‌اند. این روستاها به دلیل جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی خود امتیاز بالایی کسب کرده‌اند. همچنین، روستای تاریخی اسفحک به عنوان یکی از بهترین روستاهای گردشگری ملل متحد برای سال ۲۰۲۴ معرفی شد. این روستا به خاطر تحولاتش پس از زلزله ۱۹۷۸ و تمرکز بر اکوتوریسم و حفظ میراث فرهنگی، توجه زیادی را جلب کرده است. تکمیل مدارک روستاهای نامزد تا ۱۸ مه ادامه دارد.

مدیر موزه ملی ایران و همتای قزاقستانی‌اش بر گسترش همکاری‌های فرهنگی و برگزاری نمایشگاه‌های مشترک تأکید کردند. در ملاقات آن‌ها در تهران، توافقاتی برای ایجاد پایگاه داده دیجیتال مشترک و تبادل اطلاعات فرهنگی حاصل شد. آن‌ها بر ارث فرهنگی مشترک دو ملت و اهمیت آن در همکاری‌های آینده تأکید کردند. پیشنهاد برگزاری نمایشگاه آثار موزه ملی ایران در قزاقستان و همچنین نمایشگاهی از مجموعه‌های قزاقستان در ایران مطرح شد. پس از جلسه، مهمانان از موزه ملی ایران بازدید و با گنجینه‌های تاریخی این کشور آشنا شدند. موزه ملی ایران به عنوان یک مرکز تحقیقاتی و آموزشی عمل می‌کند.

استان همدان ایران به زودی میزبان کنفرانس گردشگری پزشکی برای کشورهای سازمان همکاری اقتصادی (ECO) خواهد بود. این رویداد از ۱۱ تا ۱۳ ژوئن برگزار می‌شود و به معرفی زیرساخت‌های بهداشتی استان، به ویژه ۱۰ بیمارستان آن می‌پردازد. نمایندگانی از ۱۰ کشور عضو ECO و قبرس و عراق در این کنفرانس شرکت خواهند کرد. برنامه شامل بحث‌های تخصصی، نمایشگاه گردشگری پزشکی و بازدید از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است. این کنفرانس فرصتی برای تقویت همکاری‌های بین‌المللی و معرفی ایران به عنوان مقصدی برای خدمات پزشکی با کیفیت خواهد بود.

در سواحل جزیره قشم، جنگل مانگرو سوئیلی به عنوان نمادی از مقاومت طبیعت و تعهد انسانی شناخته می‌شود. این منطقه حفاظت‌شده، نمایانگر همکاری بین محیط زیست و مردم محلی است که از طریق برنامه‌های نوآورانه، به مدیریت پایدار اکوسیستم کمک می‌کنند. ساکنان روستا با پرورش نهال‌های مانگرو و ساخت برج‌های مشاهده برای پرنده‌نگری، در تلاشند تا به حفاظت از این اکوسیستم شکننده بپردازند. اما تهدیداتی همچون افزایش سطح دریا و زباله‌های پلاستیکی، این جنگل‌ها را تحت فشار قرار داده است. این جامعه، با حفظ سنت‌ها و نوآوری، به حفظ میراث طبیعی خود ادامه می‌دهد.

وزیر گردشگری ایران، سید رضا صالحی امیری، در مصاحبه‌ای به روابط فرهنگی و اقتصادی عمیق میان ایران و چین اشاره کرد و جاده ابریشم را نمادی از این ارتباطات دانست. او بر پتانسیل‌های توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های فرهنگی، گردشگری و سرمایه‌گذاری تأکید کرد و به توافقات استراتژیک اخیر اشاره کرد. صالحی امیری به اهمیت توسعه مسیرهای گردشگری مشترک و جذب گردشگران چینی پرداخت و نقش یونسکو در پروژه‌های فرهنگی را مهم دانست. او همچنین بر استفاده از رسانه‌های اجتماعی و جذب شخصیت‌های تأثیرگذار برای ترویج فرهنگ ایرانی تأکید کرد و “جاده ابریشم جدید” را راهی برای گفت‌وگو میان تمدن‌ها معرفی کرد.

در جیرفت، کشفیات جدید باستان‌شناسی اهمیت تاریخی این منطقه را نمایان می‌کند. مدیر تیم باستان‌شناسی، حمیده چوبک، از کشف بخشی جدید از یک مسجد به مساحت حدود ۱۰۰۰ متر مربع خبر داد که نشان‌دهنده گسترش مسجد به دلیل افزایش جمعیت است. این مسجد به دستور یعقوب بن لیث صفاری ساخته شده و قدیمی‌ترین مسجد مسلمانان شرقی شناخته می‌شود. وزیر میراث فرهنگی ایران بر اهمیت جهانی جیرفت تأکید کرد و خواستار تلاش‌های بیشتر برای نمایش ارزش‌های تاریخی و فرهنگی آن به جهان شد. همچنین، کنفرانس بین‌المللی درباره تمدن جیرفت در سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است.

نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع دستی مشهد از تاریخ 14 تا 17 مه 2023 با هدف تقویت سرمایه‌گذاری در تولید برگزار می‌شود. این رویداد فرصتی برای نمایش جاذبه‌های گردشگری و صنایع دستی ایران و کشورهای همسایه مانند افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان است. مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی، سید جواد موسوی، اعلام کرد که این نمایشگاه به مناسبت نامگذاری سال جدید به عنوان “سرمایه‌گذاری برای تولید” سازماندهی شده است. این نمایشگاه انتظار می‌رود زمینه‌ساز تبادل فرهنگی و اقتصادی، توسعه صنعت گردشگری و ایجاد شبکه‌های تجاری جدید باشد.

گذراندن وقت در باغ ایرانی تجربه‌ای خاص و دلپذیر است. در گردهمایی “از بهار تا باغ ایرانی” که در مجموعه نیوان برگزار شد، سید محمد بهشتی به بررسی مفهوم باغ ایرانی و زیبایی‌های آن پرداخت. او بر اهمیت باغ ایرانی به عنوان قدیمی‌ترین نوع باغ‌ها تأکید کرد و نحوه طراحی آن را به صورت هندسی و در قالب صلیب توصیف کرد. باغ ارم در شیراز، با تاریخ غنی و زیبایی خیره‌کننده‌اش، به عنوان نمونه‌ای کلاسیک از باغ ایرانی شناخته می‌شود. این باغ با درختان سرو و گل‌های خوشبو، مکانی آرامش‌بخش و جذاب برای بازدیدکنندگان است.

یک خمره سفالی باستانی متعلق به دوران ساسانی در حین حفاری برای نصب تیر برق در روستای جلودار شهرستان ارسنجان استان فارس کشف شد. رئیس گردشگری استان اعلام کرد که این خمره احتمالاً برای ذخیره غلات یا مواد غذایی استفاده می‌شده و هیچ شیء قیمتی درون آن پیدا نشده است. این اثر به محوطه جهانی تخت جمشید منتقل شده و تحقیقات برای تعیین جزئیات بیشتر در حال انجام است. دوران ساسانی اهمیت بالایی در تاریخ ایران دارد و کشف این خمره می‌تواند به غنای تاریخی و فرهنگی منطقه بیفزاید.