ایران

ایران اعلام کرده که این کشور و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) قادر به حل مسائل باقی‌مانده برنامه هسته‌ای هستند و می‌توانند از تشدید تنش‌های غربی جلوگیری کنند. قاسم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه، آمادگی ایران برای گفت‌وگو با آژانس را تأکید کرد و گفت که امنیت تأسیسات هسته‌ای اولویت است. ایران شرط می‌کند که مذاکرات باید بدون فشارهای سیاسی و تهدیدات ایالات متحده برگزار شود. این مذاکرات فرصتی برای بهبود روابط ایران و غرب و تضمین امنیت منطقه است، اما به موانع سیاسی بستگی دارد.

ملی‌شدن صنعت نفت ایران که ۷۲ سال پیش به تصویب مجلس شورای ملی رسید، تحت رهبری محمد مصدق و حمایت آیت‌الله کاشانی شکل گرفت. این تحول نه‌تنها به کنترل بر صنعت نفت که تحت تسلط بریتانیا و شرکت‌های خارجی بود، انجامید بلکه منجر به شکل‌گیری دولت دموکراتیک و تلاش برای حاکمیت ملی ایران شد. واکنش بریتانیا به این اقدام، طراحی کودتای ۱۳۳۲ را به همراه داشت. پس از کودتا، شرکت‌های بزرگ نفتی کنترل تولید و قیمت را به دست گرفتند. این رویداد به عنوان نمادی از اراده ملی ایرانیان برای استقلال و کنترل منابع طبیعی ثبت شده است.

ایران به عنوان یک کشور مستقل، نگرانی خود را از رفتارهای خصمانه مقامات آمریکایی ابراز کرده است. امیر سعید ایراوانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، در نامه‌ای به دبیر کل سازمان، اظهارات تحریک‌آمیز مقامات آمریکا را محکوم کرد و آن‌ها را تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی دانست. وی به حملات اخیر ایالات متحده به یمن، که منجر به مرگ 53 نفر، عمدتاً زنان و کودکان، شده اشاره کرد و خواستار واکنش شورای امنیت شد. ایراوانی تأکید کرد که ایران به اصول حقوق بین‌الملل پایبند است و هرگونه اقدام خصمانه را رد می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اسماعیل باقری، بیانیه وزرای خارجه گروه هفت (G7) در کانادا را که به اتهاماتی درباره رفتار ایران در منطقه پرداخته بود، به شدت رد کرد. او این اتهامات را تحریف حقیقت و ناشی از مداخلات کشورهای G7 در خاورمیانه دانست و بر حمایت آنان از رژیم اسرائیل تأکید کرد. باقری به حق ایران برای دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی اشاره و بر اهمیت توانمندی‌های نظامی-دفاعی تأکید کرد. او همچنین تأکید کرد که ایران هیچ نقشی در جنگ اوکراین ندارد و به دیپلماسی و گفتگو برای حل مناقشات تأکید کرد.

موضوع هسته‌ای ایران در یک دنیای پرتنش، آزمونی برای تعهد جامعه جهانی به صلح و دیپلماسی است. بیانیه مشترک چین، روسیه و ایران پس از نشست سه‌جانبه در پکن بر اهمیت گفت‌وگو و رد تحریم‌های یکجانبه تأکید دارد. دیپلماسی باید ابزار اصلی حل بحران‌ها باشد و نه آخرین گزینه. برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) نشان داد که گفت‌وگو می‌تواند به حل اختلافات کمک کند، اما خروج آمریکا از این توافق آن را در خطر قرار داده است. اکنون نیاز به رویکردی گام به گام و همکاری است تا اعتماد و تعامل به جای قهر و تنش ترویج شود.

در روز جمعه، معاون وزیر امور خارجه چین نشستی با معاونان وزیر امور خارجه روسیه و ایران برگزار کرد که به بررسی برنامه هسته‌ای ایران و تحریم‌های آمریکا اختصاص داشت. سه کشور بر لزوم لغو تحریم‌های یک‌جانبه و اهمیت دیپلماسی تأکید کردند. وزیر امور خارجه چین نیز بر تعهد به حل و فصل صلح‌آمیز اختلافات و مخالفت با تحریم‌های غیرقانونی تأکید کرد. چین به عنوان میانجی در تلاش‌های صلح و ثبات در غرب آسیا نقش دارد و به دنبال تقویت همکاری‌های بین‌المللی است. این در حالی است که فشارهای ایالات متحده بر ایران ادامه دارد.