مستند

مستند ایرانی “خورنده سگ‌ها” به کارگردانی فتح‌الله امیری و نیما عسگری در جشنواره بین‌المللی فیلم مستند حیات وحش آنکارا که از ۱۵ تا ۱۸ مه ۲۰۲۵ برگزار شد، موفق به کسب جایزه معتبر شد. این مستند ۴۰ دقیقه‌ای به بررسی مشکلات یک روستای مرزی در خراسان شمالی می‌پردازد که به دلیل ناپدید شدن سگ‌ها و حضور یک پلنگ، تحت تأثیر قرار گرفته است. روستاییان به جای اقدام قهری، به دنبال کمک از مقامات محیط زیست می‌باشند. داستان این مستند به چالش‌های زیست‌محیطی و تعامل انسان و طبیعت می‌پردازد.

ایران با تاریخ و فرهنگ غنی خود، گنجینه‌ای از مستندات تاریخی را در خود دارد که به بررسی رویدادهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌پردازند. این مستندات، به ویژه در سینمای جهانی، اغلب نادیده گرفته می‌شوند. در این مقاله نه مستند تاریخی برجسته ایرانی معرفی شده‌اند که دیدگاه‌های منحصر به فردی از تاریخ ایران ارائه می‌دهند. آثار شامل «راه ابریشم»، «امپراتوری گمشده پارس»، و «پرسبولیس» هستند که هرکدام به شیوه‌ای خاص به روایت داستان‌های ناگفته این سرزمین می‌پردازند و برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران جذاب‌اند.

مصطفی صالحی نژاد، فیلم‌ساز ایرانی، به عنوان داور جشنواره فیلم مستند سباستوپل (SDFF) در کالیفرنیا انتخاب شده است. این جشنواره از 27 تا 30 مارس برگزار می‌شود و فرصتی برای نمایش آثار مستند از سرتاسر جهان است. صالحی نژاد، با 13 سال تجربه در سینما و رسانه، به عنوان داور بخش فیلم‌های کوتاه انتخاب شده که شامل آثار 10 تا 39 دقیقه‌ای است. جشنواره SDFF از زمان تأسیس در 2007، به تنوع و مسائل اجتماعی توجه دارد و امسال 63 فیلم را از 62 کشور نمایش خواهد داد. حضور او نشان‌دهنده توانمندی‌های سینمای مستند ایران است.

مستند “حبیب‌الله” به کارگردانی عدنان زندی از ایران، در بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم زوم-زبلینیا در لهستان موفق به کسب جایزه بهترین مستند شد. این فیلم ۲۴ دقیقه‌ای زندگی حبیب‌الله زندی، خواننده و شاعر ۸۰ ساله کردی را به تصویر می‌کشد که با چالش‌های اجتماعی و فرهنگی مواجه است. او منبع شادی در روستای خود بوده، اما با فشارهای انتقادی و رادیکالیسم روبروست. این مستند نشان‌دهنده روحیه ایستادگی و عشق به هنر است و چالش‌های هنرمندان محلی را در دنیای امروز به تصویر می‌کشد.

فیلم مستند ایرانی “آخرین کوسه‌نهنگ” به کارگردانی رامتین بایلف به جشنواره بین‌المللی فیلم کامبوج (CIFF) راه یافته و در بخش مسابقه مستند این جشنواره که از 21 تا 30 مارس در پنوم‌پن برگزار می‌شود، نمایش داده خواهد شد. این مستند 76 دقیقه‌ای داستان آخرین کوسه‌نهنگ زنده در خلیج فارس را روایت می‌کند که در جستجوی جفت خود در دریاهای آلوده به سموم انسانی است. “آخرین کوسه‌نهنگ” جوایز بهترین موسیقی و بهترین فیلم‌برداری را در جشنواره سینما حقیقت کسب کرده و به ترویج آگاهی درباره مسائل زیست‌محیطی کمک می‌کند.