اهمیت پیمان ایران و روسیه فراتر از دستور کار کنونی

در این مقاله، به بررسی توافق جامع استراتژیک بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه پرداخته می‌شود. این توافق که در ۱۷ ژانویه توسط رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشک‌نیا و همتای روسی‌اش به امضاء رسید، به عنوان یک اقدام مهم برای تقویت روابط بین این دو کشور تلقی می‌شود.

سرگئی مارکدونوف، پژوهشگر ارشد مؤسسه مطالعات بین‌المللی دانشگاه MGIMO، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر به جزئیات و پیامدهای این توافق جامع استراتژیک پرداخته است. این توافق شامل حوزه‌های وسیعی از جمله تجارت، انرژی و دفاع می‌باشد.

توافق مذکور در شرایطی به امضاء رسید که هر دو کشور تحت تحریم‌های غربی قرار داشتند. مارکدونوف در این باره بیان کرد که این توافق در بسیاری از جنبه‌ها، اعلامی از تعمیق روابط بین تهران و مسکو است.

• توافق به دنبال ارائه یک پیام قوی به کشورهایی است که در تلاشند از فشارهای غربی رها شوند.
• این توافق به دنبال ایجاد روابط دوجانبه و برنامه‌ای سودمند است.

مارکدونوف همچنین توضیح داد که نمی‌توان اهمیت این معاهده را به مسائل جاری و موضوعات داغ محدود کرد، زیرا جامع‌تر است.

وی افزود که ایران و روسیه همچنین در تلاشند تا میراث‌های منفی گذشته را پشت سر بگذارند و با این توافق، افق‌های جدیدی را بسازند. “برای تقریباً ۲۰۰ سال، ایران و روسیه هرگز به اندازه امروز به هم نزدیک نبوده‌اند. فراموش نکنید که قبلاً کشورهای ما در دوران امپراتوری با یکدیگر در تضاد بودند.”

اما حالا روسیه و ایران در تلاشند تا این میراث منفی را پشت سر بگذارند و گزینه‌ها و افق‌های جدیدی را پیدا کنند که بسیار مهم است.

مارکدونوف همچنین به شایعاتی که غرب درباره وجود مشکلات ادعایی در روابط دوجانبه ایران و روسیه به دلیل عدم وجود بند تعهد متقابل دفاعی در این توافق مطرح کرده، اشاره کرد. در حالی که همکاری‌های امنیتی و دفاعی از جمله مهم‌ترین بندهای توافق اخیر هستند که شامل تمرینات نظامی مشترک، توسعه همکاری‌های نظامی و فنی و هماهنگی در سطوح منطقه‌ای و جهانی می‌باشد.

این جنبه ممکن است یکی از جنجالی‌ترین بخش‌ها در زمینه بحث‌های حول این معاهده باشد. مارکدونوف افزود: “رسانه‌های غربی سعی می‌کنند مشکلات احتمالی در روابط دوجانبه ایران و روسیه را زیر ذره‌بین قرار دهند.”

• این توافق، عمیق‌تر شدن همکاری‌های استراتژیک را ارائه می‌دهد.
• تأکید بر تمرینات و شناسایی منافع مشترک در برخی مناطق کلیدی برای هر دو کشور است.

با این حال، مارکدونوف به برخی از اختلافات بین ایران و روسیه نیز اشاره کرد و به این نکته پرداخت که ایران رویکرد خاص خود را در مورد کریمه، دونباس و درگیری اوکراین دارد. از سوی دیگر، تلاش‌های روسیه برای حفظ روابط خوب با رژیم صهیونیستی می‌تواند سؤالاتی را در میان ایرانیان ایجاد کند.

اما در عین حال، این توافق نشان‌دهنده همکاری و منافع مشترک در مناطق کلیدی برای هر دو طرف است. مارکدونوف تأکید کرد که این توافق، به وضوح بیانگر تمایل دو کشور به همکاری نزدیک‌تر و به اشتراک گذاری منافع است.

در نهایت، با توجه به تحولات اخیر در روابط ایران و روسیه، توافق جامع استراتژیک می‌تواند به عنوان یک گام مثبت در جهت تقویت روابط دوجانبه و همچنین مقابله با چالش‌های جهانی به شمار آید. این توافق نه تنها به تقویت توانمندی‌های اقتصادی و نظامی کمک خواهد کرد بلکه افق‌های جدیدی را برای همکاری‌های آینده بین دو کشور فراهم می‌سازد.